Süleymaniye kütüphanesi'ndeki tezhibli el yazmalarının sanat açısından değerlendirilmesi
An evaluation of the illuminated manuscripts in Suleymaniye library in terms of art
- Tez No: 589288
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİMURAT AKTEMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Kuramı ve Eleştiri Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Kitaplar, kültür ve sanat alanındaki en önemli zenginlik göstergesidir. Bunların başında da İslâm kültür ve medeniyetinde temel kitap olan Kur'an-ı Kerîm gelmektedir. Hz. Peygamber (s.a.v)'in vefatından sonraki dönemlerde ortaya çıkan bezeme sanatı, Kur'an-ı Kerîm'i sadece yazmak ve okumakla yetinmeyip, belirli formlar dahilinde görsel açıdan daha da zenginleştirip, ona verilen kıymeti gösterebilme çabası içinde sabır, titizlik ve zerafetle ortaya konulmuştur. Bu değer, sadece Kur'an-ı Kerîm'de değil, aynı içerikle hazırlanan el yazması başka eserlerde de görülebilmektedir. Bu itibarla, hazırladığımız çalışmamızın amacı; geçmişten günümüze kadar gelen ve Kur'an muhtevasını içinde barındıran tefsirlerde de aynı incelik ve güzelliğin bulunduğunu gösterebilmektir. Araştırmada, çeşitli yüzyıllara (16.-18.yüzyıl) ait olan eserler, künyeleri (kitap adı, eser adı, envanter numarası, istinsah tarihi…..v.s) ile birlikte verilmiş olup, klâsik Osmanlı Mushaflarındaki tezyinat alanları olan serlevha (baş sayfa), sûrebaşları, vakfeler (durak), hizip gülleri (sayfa kenar gülleri), cilt, desen, cetvel ölçüleri, renk ve sayfa yapıları açısından değerlendirilmiş; bunların gerek kendi aralarında gerekse yüzyıllar bakımından karşılaştırmaları yapılarak; resim ve çizimlerle desteklenerek açıklanmıştır. Kültür tarihinin en önemli el yazmalarını içinde barındıran, dünyanın sayılı kütüphanelerinden olan Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi'ndeki 6.675 adet tefsirden Kur'an-ı Kerîm tefsirleri seçilmiş; bunlar arasında da bezeme yönünden yoğun olarak kabul edilebilecek on adet el yazması tefsir araştırma konusu olarak belirlenmiştir. Elektronik ortamda tarama yöntemi ile belirlenen verilerin görselleri dijital kayıt şeklinde elde edilmiş, bunlar haricinde de konu ile alakalı kaynaklara başvurulmuştur.
Özet (Çeviri)
Books are the most important indicators of wealth in the field of art and culture. One of the most important of these is the Holy Quran, which is the main book in Islamic culture and civilization. The art of decoration which emerged after the death of the Prophet Muhammad (peace be upon him), resulted from the efforts to go beyond reading and writing Quran and to enrich it visually within certain forms, with patience, meticulousness and elegance. This value can be seen not only in the Holy Quran but also in other manuscripts prepared with the same content. In this respect, the aim of our study is to show that the same elegance and beauty exist in the commentaries from the past to the present, which contain the content of Qur'an. In the study, the works belonging to various centuries (16th -18th centuries) are given together with their tags (book name, title of the work, inventory number, date of custody etc.); serlevha (front page), surah heads, pauses, page edge roses, which are the decorative areas of classical Ottoman mushafs, are evaluated in terms of binder, pattern, measurements, color and page structures; and these are not only compared with each other and in terms of centuries but also visualized by pictures and drawings. Among the 6675 commentaries in the Süleymaniye Manuscripts Library, which is among the world's leading libraries and contains the most important manuscripts in the history of culture, the commentaries of Quran have been selected, and then ten manuscripts, which can be considered intensive in terms of decoration, have been identified as research subjects. The visuals of the data found via electronic scanning method have been obtained in the form of digital records and other relevant sources have been used.
Benzer Tezler
- Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunan din dışı yazma eserlerin tezyinatı (15. ve 16. yüzyıl divanları)
The illumination art of the outer religous manuscripts present in Süleymaniye Library (divan of 15 th and 16 th)
ZEYNEP ÇAVDAR KALELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
Y.DOÇ.DR. İNCİ AYAN BİROL
- Süleymaniye Kütüphanesi'ndeki mushaflarda 16. yüzyıl zahriye tezhibi
Başlık çevirisi yok
SEMA GÖKTUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÇİÇEK DERMAN
- Süleymaniye Kütüphanesi'ndeki Batılılaşma dönemi (XIX. yüzyıl) Kur'ân-ı Kerîmlerinin tezyinatı
Qur'ans illumination of the Westernization period (19.century) in the Süleymaniye Library
YEŞİM AKSOY ŞAŞTIM
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. YUSUF BİLEN
- Süleymaniye Kütüphanesi'ndeki Ahmedi Divanı'nın Tezhip Özellikleri (HAMİDİYE 1082)
The illumination feautes Of Ahmedi Divan (HAMIDIYE 1082) at Suleimanie Library
BELMA LEBLEBİCİ NURTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
YRD. DOÇ. M. HÜLYA DOĞRU
- Süleymaniye Kütüphânesi'nde bulunan mesnevî'lerin bezeme özellikleri
Ornamentation characteristics of the mesnevies find out in the Suleymaniye Library
HASAN KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. GÜLNUR DURAN