Şişen killerin stabilizasyonunda katkı malzemesi olarak atık cam kullanımı
Use of waste glass as an additive material in stabilization of swelling clays
- Tez No: 590278
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK TÜRER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Genellikle kurak iklime sahip bölgelerde yer alan killi zeminlerde su içeriğinin artması sonucu gelişen ve 'şişme' olarak bilinen hacim artışları çeşitli mühendislik problemlerinin oluşmasına yol açmaktadır. Zeminlerdeki killerin şişme özelliklerine bağlı olarak mühendislik yapılarında oluşan deformasyonları en aza indirmek için zeminlerin şişme davranışlarının incelenmesi ve mekanik özelliklerinin geliştirilmesi son derece önemlidir. Katkılı stabilizasyon, şişen killerin mühendislik özelliklerinin iyileştirilmesinde kullanılan maliyet ve uygulama sürecinde büyük tasarruf sağlayan avantajlı bir yöntemdir. Bu yöntemde amaç, zemine değişik katkı maddelerinin karıştırılması ile kimyasal reaksiyon oluşturarak zeminin fiziksel ve mekanik parametrelerinde iyileşme sağlanmasıdır. Katkılı stabilizasyon tekniğinin uygulanması ile zeminin su içeriği ve boşluk oranı düzenlenerek taneler arası bağlayıcılık arttırılır. Killi zeminlerin stabilizasyonuna yönelik birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen stabilizasyon işlemlerinde katkı maddesi olarak atık camların kullanıldığı çalışmaların sayısı sınırlıdır. Literatürde yer alan çalışmalarda ise yapılan stabilizasyon işleminin doğal koşullar altındaki performansının değerlendirilmediği görülmektedir. Tez çalışması kapsamında; yüksek şişme potansiyeline sahip Ankara Kili'nin stabilizasyonunda atık cam kullanımının uygunluğu araştırılmıştır. Ankara Kili'ne belirli oranlarda atık cam tozu ilave edilerek tek eksenli sıkışma dayanımı ve serbest şişme indeksinde yarattığı değişim tespit edilmiştir. Atık cam tozunun zeminin makaslama dayanımı parametrelerine olan etkisi ayrıca değerlendirilmiştir. Stabilize edilen örnekler ıslanma-kuruma ve donma-çözülme döngülerine tabi tutularak doğal koşullar altında dayanımlarındaki değişim miktarı öngörülmeye çalışılmıştır. XRD yöntemi ile toprak örneklerinin stabilizasyon işlemi sonrası mineralojik değişimleri incelenmiştir. SEM tekniği kullanılarak mikroyapısal analiz çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile şişen killerin mühendislik özelliklerinin geliştirilmesinde atık camların katkı malzemesi olarak tek başına kullanıldığında etkilerinin sınırlı olduğu anlaşılmıştır. Cam tozunun alkali maddeler ile aktivitesi sağlandığında stabilizasyon işleminin başarısının arttırılabileceği gözlenmiştir. Stabilizasyon malzemesi olarak CaO ile aktive edilmiş atık cam tozunun kullanıldığı deneylerde daha verimli sonuçlar elde edilmiştir. %15 cam tozu ve %5 CaO katkılı örneklerin 14 günlük kür süresi sonunda tek eksenli sıkışma dayanımında % 291 oranında artış olduğu tespit edilmiştir. Cam tozuna ek olarak CaO ile hazırlanan örneklerin serbest şişme indeksinde %72.7 oranında düşüş olduğu belirlenmiştir. Islanma-kuruma ve donma-çözülme döngüleri sonunda örneklerin dayanımları kendi içinde değerlendirildiğinde en etkili katkı türünün %15 cam tozu + %5 CaO olduğu anlaşılmıştır. %15 cam tozu ve %5 CaO ile stabilize edilen zeminin 2 ıslanma-kuruma döngüsü sonunda tek eksenli sıkışma dayanımı 2052.4 kPa olarak belirlenmiştir. Islanma-kuruma sonrası örneğin dayanımında düşüş beklenirken bu durumun aksine dayanım değerinde %179.6 oranında bir artış olduğu saptanmıştır. 3 donma-çözülme döngüsü sonunda en yüksek dayanım değeri ise 548.7 kPa ile %15 cam tozu + %5 CaO katkılı örnekte elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The increase in volume, known as 'swelling', developing as a result of increase in the water content of clayey soils, which are generally located in arid climates, causes various engineering problems. In order to minimize deformations, which are developed in engineering structures due to the swelling characteristics of clays in soils, it is very important to examine the swelling behaviour of the soils and improve their mechanical properties. Additive stabilization is an advantageous method, which saves a lot in the cost and application process, for improving the engineering properties of swelling clays. The aim of this method is to improve the physical and mechanical parameters of the soil by forming a chemical reaction by mixing different additives to the soil. By the application of additive stabilization technique, water content and void ratio of the soil are regulated and intergranular bonding is increased. Although many studies have been done to stabilize clayey soils, the number of studies using waste glass as an additive in the stabilization process is limited. It is observed that the performance of the stabilization process under natural conditions is not evaluated in the literature. Within the scope of the thesis, the use of waste glass in stabilization of Ankara Clay which has high swelling potential was investigated. A certain proportions of waste glass powder were added to the Ankara Clay and the change in uniaxial compressive strength and free swelling index were determined. The effect of waste glass powder on shear strength parameters of the soil was also evaluated. Stabilized samples were subjected to wetting-drying and freezing-thawing cycles and the amount of change in their strength under natural conditions was predicted. The mineralogical changes of soil samples after stabilization process were investigated by XRD method. Microstructural analysis studies were performed by using SEM technique. In this study, it has been observed that when waste glass was used alone, its effects were limited. It has been observed that the success of the stabilization process can be increased if the activity of the glass powder is provided with the alkali materials. More efficient results were obtained in the experiments using CaO-activated waste glass powder as a stabilizing material. 15% glass powder and 5% CaO added samples were determined to have a 291% increase in uniaxial compressive strength at the end of 14 days of curing period. It was determined that in samples that were prepared with CaO in addition to the glass powder, the free swelling index decreased by 72.7%. At the end of the wetting-drying and freezing-thawing cycles, when the strength of the samples were evaluated among themself, the most effective additive type was found to be 15% glass powder + 5% CaO. At the end of 2 wetting-drying cycles, the uniaxial compressive strength of the soil, which was stabilized with 15% glass powder and 5% CaO, was determined as 2052.4 kPa. After wetting-drying cycles, a decrease in the strength of the sample is expected. In this case, however, an increase of 179.6% in the strength of the sample was determined. At the end of 3 freezing-thawing cycles, the highest strength value was obtained 15% glass powder + 5% CaO added sample with 548.7 kPa.
Benzer Tezler
- Killerin stabilizasyonunda doğal puzolanik katkı maddesi inceliğinin dayanım ve durabiliteye etkisi
Fineness effect of natural pozzolanic additive on strength and durability in stabilization of clays
DUYGU FİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat MühendisliğiBayburt Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH YILMAZ
- Yüksek plastisiteli kil zeminlerde cam lifi katkısının zeminin mukavemet, permeabilite ve konsolidasyon özelliklerine etkisi
The effect of glass fiber admixture on the strength, permeability and consolidation properties of soil in high plasticity clay soils
ŞEHNAZ AYSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İnşaat MühendisliğiKonya Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- Stabilization of expansive clays using granulated blast furnace slag (GBFS), GBFS - Lime combinations and GBFS cement
Şişen killerin Yüksek Fırın Cürufu, Cüruf - Kireç karışımları ce Cüruflu Çimento ile iyileştirilmesi
VEYSEL YAZICI
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ÇOKÇA
- Improvement of expansive soils by using cement kiln dust
Şişen killerin çimento fırın tozu kullanılarak iyileştirilmesi
MEHMET KAĞAN YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ÇOKÇA
- Şişen killerin iyileştirilmesinde jips kolonu performansının araştırılmasına ilişkin laboratuvar model çalışması
A laboratory model study related with the determination of gypsum colon performance in treatment of expansive soils
BÜŞRA ERGENOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK YILMAZ