Ahmet Hamdi Akseki'nin ahlak görüşü
Ethical view of Ahmet Hamdi Akseki
- Tez No: 590955
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KAMİL CİHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Ahlak, Felsefe, Ahlak Felsefesi, İslam Ahlakı, Ahmet Hamdi Akseki, Ethics, Philosophy, Moral Philosophy, Islamic Morality, Ahmet Hamdi Akseki
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Ahmet Hamdi Akseki, Osmanlı'nın son dönemi ve cumhuriyetin ilk yıllarında yaşamış olan önemli âlimlerimizden biridir. Batı'da aydınlanma ile başlayan fikir hareketleri, dinden bağımsız bir ahlak fikrini ortaya çıkarmıştır. Akseki Batı'daki bu felsefi ahlak ekollerini incelemiş ve eleştirmiştir. O, bu incelemeler ve eleştirilerinde daima dini merkezde tutmuş, ahlakın dinden ayrı olamayacağını ifade etmiştir. Felsefi ahlak ekollerinin ahlakın kaynağı olarak temel aldıkları esaslardan bazılarının ahlakın kaynağına temel olamayacağını, bazılarının ise yetersiz olduğunu belirtmiştir. Akseki, felsefi ekoller içerisinde, Kant'ın akıl üzerine temellendirdiği“vazife ahlakı”nı“en sağlam görüş”olarak nitelendirmiştir. Akseki, akıl temeline dayanan Kant ahlakına yaptığı eleştiride, ahlakın dine dayanmasının, akla dayanmasından daha sağlam bir temel olduğunu ifade etmiştir. Dini, harici bir unsur olarak görüp ahlaki vazifenin dine dayanmaması, insanın kendi aklına dayanması gerektiğini söyleyen Kant'a yaptığı itirazda, ahlaki vazifenin dine dayanmasının insanın akli mahiyetine hiçbir zarar vermediğini belirtmiştir. Akseki, felsefenin ahlak için belirlediği; akıl, ödev, irade-ihtiyar, sorumluluk ve yaptırım gibi esasların İslam tarafından ihmal edilmediğini, hatta bu esasların dinin işaret etmiş olduğu esaslar olduğu için daha kuvvetli ve sağlam olduğunu belirtmiştir. Ona göre, dine dayanan İslam ahlakı ile felsefenin belirlemiş olduğu esaslar arasında bir çelişki olmayıp, İslam bu esasları daha kuvvetli hale getirmiştir.
Özet (Çeviri)
Ahmet Hamdi Akseki is one of the most important scholars who lived in the last period of the Ottoman Empire and the first years of the republican era. Intellectual movements that started with enlightenment in the West produced an idea of morality independent of religion. Akseki studied and criticized these schools of philosophical morality in the West. In these researches and criticisms, he always kept religion at the focal point and stated that morality cannot be separated from religion. He stated that some of the principles on which philosophical schools of ethics are based as the source of morality cannot be the basis of the source of morality and some of them are insufficient. Akseki described the“morality of duty”, which Kant based on reason, as“the most solid view”among the philosophical schools. Akseki, in his criticism of Kant morality, which is based on reason, stated that it is a more solid foundation for morality when it is based on religion than it is based on reason. In his objection to Kant, who considers religion to be an external element, that moral duty should not be based on religion but on one's own mind, he stated that the fact that moral duty rests on religion does not harm mental nature of people. Akseki stated that the principles such as reason, duty, will, freewill, responsibility and sanction determined by philosophy for morality are not neglected by Islam; on the contrary, he stated that these principles were stronger and more solid because they were the principles already pointed out by religion. According to him, there is no contradiction between the Islamic ethics based on religion and the principles determined by philosophy, and Islam has made these principles more powerful.
Benzer Tezler
- Nasreddin Tusi ve Ahmet Hamdi Akseki'nin ahlak anlayışlarının karşılaştırılması (Ahlakı Nasıri ve Ahlak Dersleri adlı eserler ışığında)
Comparison of Nasreddin Tusi and Ahmet Hamdi Akseki's understanding of morality in the light of works named 'Akhlaq-i Nasiri' and 'Ahlak Dersleri̇'
MAHİDE POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİH YALIN
- Ahlâki kavramlar üzerinden bir kıyaslama Immanuel kant ve Ahmet Hamdi Akseki örneği
A comparison on the moralty concepts Immanuel Kant and Ahmet Hamdi Akseki example
ARİF KARABACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeUşak ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT AVCI
- Ahmet Hamdi Akseki'nin eğitim görüşleri ve çocuklara din dersleri
The eductional views of Ahmet Hamdi Akseki and religious training of children
ALİM BAYAN
- Ahmet Hamdi Akseki'nin dini şahsiyeti
Psychology of religious life in Ahmet Hamdi̇ Akseki̇
ALİ AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİL ŞENTÜRK
- Mustafa Namık ile Ahmet Hamdi Akseki örneğinde vicdan ve vazife kavramı
The concept of conscience and duty in the case of Mustafa Namık and Ahmet Hamdi Akseki
EYÜP ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAMİL CİHAN