Anadolu dağ efsaneleri (İnceleme – metin)
Anatolian mountain of legends (Research-text)
- Tez No: 591943
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Anadolu, efsane, dağ, Türk edebiyatı, Türk mitolojisi, kült, inanış, motif, tasnif, Anatolia, legend, mountain, Turkish literature, Turkish mythology, cult, belief, motif, classification
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 470
Özet
Efsaneler anonim halk edebiyatının en önemli ve en sevilen türlerinden birisidir, Türk kültür geleneğinde de önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada efsaneler, coğrafya olarak Anadolu ile motif olarak da dağ ile sınırlandırılmıştır. Bunun tabii neticesi olarak da Anadolu Dağ Efsaneleri (İnceleme-Metin) adlı bu çalışma ortaya çıkmıştır. Çalışmada dağın Türk edebiyatı, Türk düşünce sistemi, Türk mitolojisi, din ve inanışlardaki yeri; efsanenin teşekkülü, işlevi, özellikleri, tasnifi ve diğer türlerle ilişkisine değinilerek efsane metinlerinde tespit edilen motifler incelenmeye çalışılmıştır. Bu çalışma ile Anadolu coğrafyasında anlatılan efsanelerde dağ kültünün yeri ve Anadolu'daki etkisinin ortaya çıkarılması, Anadolu'da anlatılan dağ ile ilgili efsanelerin bir bütün olarak ele alınıp incelenmesi, efsanelerin taranarak bir motif üzerinde durulması ve motif çalışmalarının özendirilmesi amaçlanmıştır. Yazılı kaynaklar taranmış, dağ ile ilgili efsaneler tespit edilerek kendi arasında tasnif edilmiş bu çalışmada, halk bilimi araştırmaları içinde yer alan karşılaştırma, metin merkezli ve bağlam merkezli metotlar kullanılmıştır. Sonuç olarak çalışmada yazılı kaynaklardan 144 tane efsane metni tespit edilerek bir araya getirilmiştir. Tespit edilen bu efsaneler, Stith Thompson'un Motif-Index of Folk Literature adlı eserindeki yapmış olduğu sınıflandırma esas alınarak değerlendirilmiş ve motifleri çıkarılmıştır. Ayrıca efsaneler tek tek ele alınarak motif sıraları verilmiş, dokuz motif de özellikle ele alınarak çeşitli yönlerden değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Legends are one of the most popular and popular genres of anonymous folk literature and have an important place in Turkish cultural tradition. In this study, legends are limited to Anatolia as a geography and mountain as a motif. As a result of this, this study called Anatolian Mountain Legends (Review-Text) has emerged. In the study, the position of the mountain in Turkish literature, Turkish thought system, Turkish mythology, religion and beliefs; the formation, function, characteristics, classification of the legend and its relationship with other genres are discussed and the motifs identified in the legend texts are examined. With this study, it is aimed to reveal the place of mountain cult in the legends told in Anatolia and its effect in Anatolia, to examine the legends about the mountain as a whole in Anatolia, to focus on a motif by scanning legends and to encourage motive studies. Written sources were searched, mountain legends were identified and classified among themselves. In this study, comparison, text centered and context centered methods used in folklore researches were used. As a result, 144 myth texts from written sources were identified and brought together. These legends were evaluated based on the classification made by Stith Thompson in Motif Index of Folk Literature and their motifs were extracted. In addition, legends have been handled one by one and motif rows have been given, and nine motifs have been evaluated in various ways.
Benzer Tezler
- Bitlis'ten derlenen efsanelerin psiko-sosyal ve arketipsel tahlili
Psycho-social and archetypal analysis of legends compiled from Bitlis
OĞUZ DOĞAN
Doktora
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Fırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ŞENOCAK
- Orta Anadolu türkülerinde dağ metaforu ve bu metafora yüklenen anlamlar
Mountain metaphor in Central Anatolian folk songs and its meanings and connotations
ŞEFİKA BALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Kapadokya ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALDUN VURAL
- Osmanlı dönemi şiirinde divanlarda Anadolu coğrafyası yer adları
Place names of Anatolian geography names in Ottoman period poetry divans
KÜBRA GÜL AYKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜBERRA GÜRGENDERELİ
- Çanakkale Arkeoloji Müzesi'ndeki Troas bölgesi Hellenistik dönem seramikleri
Hellenistic pottery of Troad in Çanakkale Museum
MEHMET ALİ TAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVAT BAŞARAN
- Anadolu dağ kurbağalarının kriyobiyolojisi üzerine araştırmalar
Investigations on cryobiology of Anatolian mountain frogs
TANER YOLDAŞ
Doktora
Türkçe
2021
BiyolojiAfyon Kocatepe ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR CENGİZ ERİŞMİŞ