Sâkıb Dede divanında Mevlânâ ve Mevlevîlik unsurları
Mevlânâ and Mevleviyeh factors of Sakib Dede's divan
- Tez No: 592839
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH GAYE FİDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Sâkıb Dede, Mevlânâ, Mevlevîlik, Sâkıb Dede, Mevlânâ, Mevlevîyeh
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
13.yüzyılda temelleri atılan Mevlevîlik, Anadolu başta olmak üzere birçok coğrafyada yayılım göstermiştir. Osmanlı topraklarının çeşitli yerlerinde kurulan, ibadeti bir yaşam biçimi haline getiren Mevlevîhâneler, tarikatın yaygın bir hale gelmesine vesile olmuş ve yüzyıllar boyunca çok sayıda şairin yetişmesine katkı sağlamıştır. Bu şairlerden biri de 17.yüzyılda adından bahsettiren, eserlerinin ilham kaynağını Mevlevîlikten alan mutasavvıf-şair Sâkıb Dede'dir. Bu çalışmada, 17.yüzyıl şairlerinden Sâkıb Dede'nin divanı tematik yönden incelenmiştir. İncelemede divan şiirinin açıklanmasında sıkça kullanılan şerh yöntemiyle şiirdeki çağrışımları, imgeleri ortaya çıkarmaya yarayan semantik inceleme yönteminden faydalanılmıştır. Divandan seçtiğimiz bazı beyitler Mevlevîlik kavramı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Seçilen beyitlerde Sâkıb Dede'nin penceresinden Mevlânâ ve Mevlevîliği göstermek amaçlanmıştır. Sâkıb Dede Dîvânı'nda yer alan şiirlerde Mevlevîliğin nasıl yer aldığının incelenmesi, 17.yüzyılda yaşamış büyük şairin tasavvufî şiirin dayandığı ortak temele nasıl bir katkıda bulunduğunu görmek açısından gereklidir. Bu amaca yönelik olarak söz konusu şairin şiirlerinde Mevlevîlik ile ilgili unsurlar tespit edilmiş ve çeşitli örneklerle somutlaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Mevleviyeh, whose foundations were laid in the 13th century, spread in many geographies, especially in Anatolia. The Mevlevi lodges which were founded in various parts of the Ottoman lands and made worship a way of life, helped the sect to become widespread and contributed to the growth of many poets over the centuries. One of these poets is Sâkıb Dede, a sufi-poet who made his name known in the 17th century and who took inspiration from the Mevleviyeh. In this study, Divan of Sâkıb Dede, who is one of the 17th century poets, was studied in a thematic way. In the analysis, the annotation method, which is frequently used in explaining the divan poem, and in addition, semantic examination method was used to reveal the associations and images in poetry. Some of the couplets chosen from the Divan were evaluated within the framework of the Mevlevi concept. It was aimed to show Mevlânâ and Mevleviyeh from the perspective of Sâkıb Dede in the selected couplets. A study on how the Mevleviyeh took place in the poems in the Divan of Sâkıb Dede is necessary to see how the great poet who lived in the 17th century made a contribution to the common ground on which the Sufi poetry was based. For this purpose, the poet's poems have identified elements related to Mevleviyeh and have been concretized with various examples.
Benzer Tezler
- Esîf Sıdkî Dede Divanı'nın mevlevîlik unsurları açısından incelenmesi
Studying on the Diwan of Esîf Sidkî Dede in the aspects ofmawlawiya elements
MUSTAFA ÖZBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR GÜLER
- Ahmed Hâlis Dede tufeylü menâkıbi'l-kibâri'l-Mevlevî fî-Menkabeti Hazreti'ş-Şeyhi's-Sâkıbi'l-ma‛nevî (İnceleme-tenkitli metin)
Ahmed Hâlis Dede Tufeylü Menâkibi'l-Kibâri'l-mevlevî fî-Menkabeti Hazreti'ş-Şeyhi's-Sâkibi'l-Ma‛nevî (Study-critical text)
ARİF EDİP AKSOY
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AKKAYA
- Sâkıb Dede Dîvânı'nda dinî ve tasavvufî muhtevâ
Religious and sufistic content in Sâkıb Dede's Divan
VİLDAN KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET ATİK
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL KARAYAZI BAL
- Mehmed Sıdkı Esif Dede'nin hayatı ve O'nun Dîvânındaki tasavvuf anlayışı
The life of Mehmed Sıdkı Esif Grandfather and the understanding of mysticism in his divan
MERYEM SOYGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKütahya Dumlupınar ÜniversitesiDin Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. SELAMİ ERDOĞAN
- Ahmed Şakir Paşa Divanı, metin-inceleme
Başlık çevirisi yok
NURAY ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. HİLMİ İMAMOĞLU