Sâkıb Dede Dîvânı'nda dinî ve tasavvufî muhtevâ
Religious and sufistic content in Sâkıb Dede's Divan
- Tez No: 870929
- Danışmanlar: PROF. DR. HİKMET ATİK, DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL KARAYAZI BAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Din, insanoğlunun yaratılışından itibaren tüm hayatını etkisi altına alan bir role sahiptir. Tasavvuf ise Hz. Peygamber (sav)'den sonra başlayan zühd hareketleriyle gelişmiş ve yayılmıştır. Din ve tasavvuf, müslümanların yaşadığı coğrafyada etkisini sürdürmüş haliyle bu durum edebiyata da yansımıştır. Bu bağlamda Dinî-Tasavvufî Türk edebiyatı, islâmiyetin ve tasavvufun etkisiyle ortaya çıkmıştır. Eserlere konu olan dinî tasavvufî unsurlar hem şairlerin bilgi birikimi hem de dönemin din ve tasavvuf anlayışı hakkında önemli bilgiler vermektedir. Sürekli gelişim gösteren dinî-tasavvufî Türk edebiyatı, denge siyaseti izlenen ve duraklama dönemi olan XVII. yy.'da yaşanan olumsuzluklardan etkilenmemiş olup önemli eserler vermeye devam etmiştir. Özellikle şiirle uğraşan hükümdarların varlığı edebiyatın gelişimini desteklemiştir. Bununla birlikte Mevlevî tarikatı da sanata verdiği değer ile klâsik Türk edebiyatı için önemli şairler kazandırmıştır. Çalışmamızın konusunu teşkil eden XVII. yy. mutasavvıf şairlerinden Sâkıb Dede, Mevlevilik kültürünün Türk edebiyatına kazandırdığı önemli şairlerden biridir. Sâkıb Dede, din, tasavvuf ve Mevlevîlik literatürüne vakıf bir şairdir. Bu çalışmada, Sâkıb Dede'nin Divânı'ndaki dinî ve tasavvufî kavramlar ile bu kavramların kullanım amaçlarını tespit etmek amaçlanmaktadır. Şiirlerinde anlaşılması güç ve mecazlı söylemlere yer veren Sâkıb Dede'nin okura vermek istediği mesajın arka planı yansıtılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Religion has a role that affects the entire life of human beings since their creation. Sufism, on the other hand, developed and spread with the ascetic movements that started after the Prophet (pbuh). Religion and Sufism continued to have an impact in the geography where Muslims lived, and this was also reflected in literature. In this context, Religious-Sufi Turkish literature emerged under the influence of Islam and Sufism. The religious mystical elements that are the subject of the works provide important information about both the knowledge of the poets and the understanding of religion and mysticism of the period. The constantly developing religious-mystical Turkish literature was not affected by the negativities experienced in the 17th century, when a balance policy was followed and a period of stagnation, and continued to produce important works. The existence of rulers who were particularly interested in poetry supported the development of literature. Moreover, the Mevlevi order also gave importance to art and produced important poets for classical Turkish literature. Sâkıb Dede, one of the 17th century Sufi poets examined in this study, is one of the important poets that Mevlevi culture brought to Turkish literature. Sâkıb Dede is a poet who is knowledgeable about religion, Sufism and Mevlevi literature. This study aims to determine the religious and mystical concepts in Sâkıb Dede's Divan and the purposes of use of these concepts. An attempt has been made to reflect the background of the message that Sâkıb Dede, who included difficult to understand and metaphorical discourses in his poems, wanted to give to the reader.
Benzer Tezler
- Ahmed Şakir Paşa Divanı, metin-inceleme
Başlık çevirisi yok
NURAY ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. HİLMİ İMAMOĞLU
- Sâkıb Dede divanında Mevlânâ ve Mevlevîlik unsurları
Mevlânâ and Mevleviyeh factors of Sakib Dede's divan
EMİNE GÖRMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH GAYE FİDAN
- Esîf Sıdkî Dede Divanı'nın mevlevîlik unsurları açısından incelenmesi
Studying on the Diwan of Esîf Sidkî Dede in the aspects ofmawlawiya elements
MUSTAFA ÖZBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR GÜLER
- Mevlevî tezkiresi: Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân (inceleme-metin)
A tezkire of Mevlevi order: Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân (analysis-text)
FATİH ODUNKIRAN
Doktora
Türkçe
2020
Biyografiİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. A. YEKTA SARAÇ