Asım Us'un milletvekilliği döneminde yakın tarihimizin önemli olaylarına bakışı (1927-1950)
Asim Us's wiew on important events in our recent history during his parliamentary term
- Tez No: 594532
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
1884 yılında Manisa Gördes'te doğan Mehmed Asım, ilköğrenimine aynı kazada başladı. Beşiktaş Askeri Rüştiyesinden sonra Vefa İdadisine devam etti. 1907 yılında Mülkiye Mektebinden mezun oldu. İlk olarak Ziraat Bankası Piyango Kalemi Kâtipliğine atanan Mehmed Asım, İzmir Maiyyet memurluğunda stajını tamamladıktan sonra Gördes'te kısa bir süre Kaymakam Vekilliği yaptı. 14 Eylül 1909'da da Elmalı Kaymakamlığına atandı. Dört ay gibi kısa bir süre kaldığı Kaymakamlık görevinden Konya Tetkik Komisyonunun kararı ile ayrılmak zorunda kalınca İstanbul'a gelerek Hüseyin Cahit'in (Yalçın) yanında Tanin Gazetesi'nde gazeteciliğe başladı. Haftada üç gün“Dereden Tepeden”başlığı altında burada yazdığı yazılar basın camiasında hızla tanınmasını sağladı. Aynı gazetede haftada bir gün de“Karikatür”başlığı altında dönemin devlet adamları ve tanınmış şahsiyetleri hakkında mizahi bir üslupla yazılar yazdı. Gazeteciliğe bir bakıma siyasal mizah ile başladığını söylemek mümkündür. Gazeteciliğin yanı sıra İstanbul Öğretmen Okulu ile Galatasaray Lisesinde de öğretmenlik yaptı. Balkan savaşlarının kaybedilmesinden sonra, Tanin, yayınını durdurma kararı aldı. Bu arada sağlık sorunları yaşayan Mehmed Asım tedavi için İsviçre'ye gitti. İsviçre'deki Davos Sanatoryumunda yaklaşık bir yıl verem tedavisi gördü. Ülkeye döndükten sonra Maliye Bakanlığında Özel Kalem Memuru olarak göreve başladı. Bu arada okul kitapları da yazan Mehmed Asım, böylece Vakit Gazetesini kurmak için ihtiyaç duyacağı parayı da kazanmış oldu. Bu sırada Sabah Gazetesi başyazarı Ahmed Emin (Yalman) ile beraber bir gazete çıkarma konusunda anlaştı. Gazetecilikle memurluğu aynı anda yürütmenin zor olacağını düşünerek özel kalemdeki görevinden istifa etti ve sadece gazetecilik yapmaya karar verdi. İkili, ilk sayısı 22 Ekim 1917 günü çıkan Vakit Gazetesi'ni kurdu. Ahmed Emin'in Kütahya'ya sürülmesi üzerine Vakit, Mehmed Asım'ın kontrolünde yayın yapmaya başladı. Ahmed Emin Malta'ya sürülünce de gazete tamamen Mehmed Asım'a kaldı. İki arkadaş arasındaki ilk fikir ayrılıkları da bu süreçte ortaya çıktı. Türk milletinin haklarının savunulması konusunda aynı görüşte olan ikili bu hedefe ulaşmak için kullanılan yol konusunda ihtilafa düştü. Zira Ahmed Emin Wilson Prensipleri'nin en büyük savunucularındandı ve Amerikan mandasına sıcak bakmaktaydı. Oysa Mehmed Asım yönetimindeki Vakit ise manda fikrine ilk tepki gösterenlerden olmuştu. Çünkü Mehmed Asım Mustafa Kemal'e bağlanmış ve vatanın kurtuluşu için mücadele edilmesi gerektiğini düşünmeye başlamıştı. Ortaklığının 18 Mart 1923'te sona ermesi üzerine Mehmed Asım Vakit Gazetesi'nin Ahmed Emin'e ait olan hisselerini satın alarak gazetenin tek sahibi oldu. Böylece Vakit, Millî Mücadelenin önde gelen savunucularından biri haline geldi. 1927 yılında Artvin'den milletvekili seçilen Mehmed Asım 1950 yılına kadar bu vazifeyi sürdürdü. Mustafa Kemal'le tanışması İzmir'in işgalden kurtulduğu günlere denk geldi. İzmir'de Başkomutanlık karargâhına giderek Mustafa Kemal Paşa ile tanıştı. Atatürk ilke ve inkılaplarını benimseyerek Harf İnkılabını diğer inkılapların zirvesinde gördü. Serbest Fırka kurulacağı zaman bu haberi kamuoyuna ilk duyuran Mehmed Asım oldu. Mustafa Kemal böylesine önemli bir konuyu açıklama işini iktidarın önde gelen sözcülerinden olduğu için Mehmed Asım'a verdi. 1931 yılında kabul edilen Matbuat Kanunu'nu destekleyerek ülke güvenliğini tehdit eden gazetelerin kapatılabileceğini ve rejim aleyhinde yazı yazmanın vatan hainliğiyle aynı anlama geleceğini savundu. Vagon-Li ve Razgrad olaylarına Türk gençliğinin gösterdiği tepkileri destekledi. Soyadı Kanunu'ndan sonra kendisine Atatürk tarafından“Us”soyadı verildi. Hatay meselesinde Atatürk,“Asım Us”takma adını kullanarak Kurun Gazetesi'nde makaleler neşretti. İkinci Dünya Savaşı yıllarında İnönü'nün yürüttüğü dışişleri politikasını yazılarıyla destekledi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin sosyalist bir parti olduğu fakat asla komünist bir parti olmadığı görüşünü savundu. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti'nin elde ettiği başarıyı Cumhuriyet Halk Partisi'nin çıkardığı seçim kanununa ve II. Dünya Savaşından kaynaklanan ekonomik sorunlara bağladı. 1950 seçimlerinde aday gösterilmedi ve siyaset sahnesinden çekildi. Elli yıldan fazla süren bir basın hayatı olan Asım Us, 11 Aralık 1967'de 83 yaşında vefat etti.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Mehmed Asım was born in 1884 in Gördes (Manisa) and started his primary education in Gördes. After Besiktaş Military Secondary School, he continued Vefa High School. He graduated from the School of Public Administration in 1907. Mehmed Asım, who was first appointed as Ziraat Bank Lottery Item Clerk, served as the Deputy Governor of Gördes after completing his internship at the İzmir Maiyyet Office. On September 14, 1909, he was appointed as the Governor of Elmalı. He was forced to leave his post as Governor of Konya where he stayed for a short period of four months with the decision of Konya Investigation Commission. Upon his dismissal, he came to Istanbul and started to work as a journalist for Tanin Newspaper alongside Hüseyin Cahit (Yalçın). The articles he wrote under the title Dereden Tepeden three days a week at Tanin made it quickly recognized in the press community. One day a week, he wrote humorously in the same newspaper about the statesmen and prominent figures of the period under the title of in Cartoon. It is possible to say that he started journalism with political humor in a way. In addition to journalism, he taught at the İstanbul Teachers School and Galatasaray High School. After the loss of the Balkan wars, Tanin decided to stop his broadcast. In the meantime, living in health problems Mehmed Asım went to Switzerland for treatment. He received tuberculosis treatment for about a year at Davos Sanatorium in Switzerland. After returning to the country, he started to work as a clerk in the Ministry of Finance. Meanwhile, Mehmed Asım, who also wrote school books, won the money he needed to establish the Vakit Newspaper. Meanwhile, he agreed with Mehmed Asım Sabah newspaper editor-in-chief Ahmed Emin (Yalman) to publish a newspaper. Thinking it would be difficult to run the journalism and the civil service at the same time, he resigned from his post and decided to do only journalism. The two established the first edition of the daily Vakit on October 22, 1917. When Ahmed Emin was deported to Kütahya, Vakit began broadcasting under the control of Mehmed Asım. When Ahmed Emin was deported to Malta, the newspaper was completely left to Mehmed Asim. The first differences of opinion between the two friends also emerged in this process. They agreed on the defense of the rights of the Turkish nation and disputed the path used to achieve this goal. Because Ahmed Emin was one of the supporters of the Wilson Principles and he was warm to the American mandate. However, the Vakit under Mehmed Asım's colonial rule He was one of the first to react to the idea. Because Mehmed Asım was attached to Mustafa Kemal and started to think that he should fight for the liberation of the country. After the partnership ended on 18 March 1923, he bought the shares of Mehmed Asım Vakit newspaper owned by Ahmed Emin and became the sole owner of the newspaper. Thus, Vakit became one of the leading defenders of the National Struggle. Mehmed Asım, who was elected as a member of parliament from Artvin in 1927, continued this duty until 1950. Atatürk adopted the principles and revolutions and saw the Letter Revolution at the top of the other revolutions. Mustafa Kemal met with the days of Izmir's liberation from the occupation. He went to the Commander-in-Chief's headquarters in Izmir and met Mustafa Kemal Pasha. Atatürk adopted the principles and revolutions and saw the Letter Revolution at the top of the other revolutions. Mehmed Asım was the first to announce this news to the public when the Free Party was to be established. Mustafa Kemal gave Mehmed Asım his job of explaining such an important issue because he was one of the leading spokesmen of the government. He supported the Press Law adopted in 1931 and argued that newspapers threatening the security of the country could be closed down and that writing against the regime would be the same as treason. He supported the reactions of Turkish youth to the Vagon-Li and Razgrad incidents. After the Surname law, he was given the surname“Us”by Atatürk. On the Hatay issue, Atatürk published articles in the Vakit newspaper using the pseudonym“Asım Us”. He supported İnönü's foreign policy during the Second World War with his writings. He argued that the Republican People's Party was a socialist party, but never a communist party. Democrat Party's success in the 1950 elections, the Republican People's Party's It attributed to and the election laws the economic problems caused by World War II. He was not nominated in the 1950 elections and withdrew from the political scene. Mehmed Asım, who had a press life of more than fifty years, passed away on December 11, 1967 at the age of 83.
Benzer Tezler
- Gazeteci Mehmet Asım Us'un yazılarıyla Türk inkılabı (1923-1938)
Turkish revolution in the writings of The Journalist Mehmet Asim Us (1923-1938)
ANIL DİNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarihİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BUDAK
- Recep Peker'in siyasal sosyal ve ekonomik görüşleri
Başlık çevirisi yok
LÜTFİYE İLDAN
Doktora
Türkçe
1989
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT DAVER
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- 1917-1938 yılları arasında Vakit gazetesindeki edebî faaliyetler
Literary activities in the Vakit newspaper between 1917-1938
EMRAH AKÇAY
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE HARİKA DURGUN