Geç Dönem Osmanlı Selâtin camileri ana kubbelerdeki süsleme programları (İstanbul örnekleri)
Late Ottoman selâtin mosques main domes ornament programs (Istanbul examples)
- Tez No: 596251
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KARADEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 352
Özet
Kubbe, geçmişten günümüze kadar Anadolu dışı da dâhil olmak üzere pek çok yapıda kullanılagelmiştir. Bu kullanım alanlarından biri de camileri oluşturmaktadır. Osmanlı geç dönemde mimari alanda olduğu gibi süsleme alanında da farklılıklar oluşmuştur. Bu dönemde süsleme anlayışı 17. Yy'dan itibaren batı etkisinde gelişme göstermiştir. Camilerin kubbe içine yapılan gerek kalemişi gerekse alçı süslemede desenler, kubbe merkezinden başlayıp kubbe göbeği, kubbe içi, kasnak ve pandantiflere kadar sanatçının ve caminin bulunduğu konumun durumuna göre bazen sade bazen de yoğun olarak işlenmiştir. Desenler, 17. Yy'da klasik dönem süsleme motiflerinden olan rumi, hatayi ve düğümler kendini gösterirken 17. Yy'ın ikinci yarısından itibaren vazoda çiçek demetleri, S ve C kıvrımlı süslemeler, askı çelenkler, kurdeleli çiçek demekleri kullanılmıştır. 19. Yy'da karma bir üslup olan eklektik üslup meydana çıkmış, bu üslupla gotik tarzdan hint mimarisine kadar her türlü motifler tercih edilmiştir. Diğer yandan camilerde görülen batılı süslemenin yanında geleneksel motiflerden olan rumi, hatayi ve pençlerde görülmüştür. Fakat bu motifler geç dönem camilerinde geleneksel özelliklerini yitirmiş, daha çok gri tonlarla gölgelendirilmiş şekilde batılı tarzdan olan barok, rokoko ve ampir üslubunda işlenmiştir. Geç dönem Osmanlı selâtin camileri belli bir plan dâhilinde süsleme programı uygulandığı görülmüştür. Camilerin süsleme programları yapılan döneme göre dairesel veya dikine uygulanan dilimli kubbeye dönüştürülmüştür.
Özet (Çeviri)
Dome has been used in many buildings from the past to the present, including non-Anatolian areas. One of these areas is mosques. In the late Ottoman period, there were differences in ornament as well as in the architectural field. During this period, the understanding of ornamentation has developed in western influence since the 17th century. Penworks and plaster ornament patterns made inside the dome of mosques start at the center of the dome and extend to the dome core, inside, tambour and pendant. These ornaments vary depending on the location of the mosque and artist. On the other hand, they are also considered both dense and simple. 17th century classical period ornament patterns are seen as rumi, hatayi and tangles. In addition, after the second half of the 17th century, bouquets of flowers, S and C curved ornaments, hanged garland and ribbon flowers have been used. Eclectic style, which was a mixed ornament type, have emerged during the 19th century and all kinds of motifs from gothic style to Indian architecture have been preferred along with this style. On the other hand, besides the western ornamentation seen in mosques, rumi, hatayi and penc which are traditional Turkish ornament patterns, have been observed. However, these motifs have lost their traditional features in the late term mosques, and they are mostly processed in the western style of baroque, rococo and empirical style shaded with gray tones. It has been seen that the late Ottoman Selatin mosques have been decorated in a certain plan. The ornament programs of the mosques have been changed into circular or vertical sliced domes as to the period.
Benzer Tezler
- Osmanlı mimarisinde tabhâneli camiler ile son dönem cami planlarının karşılaştırılması
Comparison of mosques with tabhane and recent mosque plans in Ottoman architecture
HANDE KUTLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiBursa Uludağ ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DOĞAN YAVAŞ
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
- Osmanlı arşiv belgelerinde Teşvikiye Camii
Teşvikiye Mosque in Ottoman archival documents
GİZEM EZGİ ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMAN CAN
- Arşiv belgeleri ışığında Teşvikiye Camisi'nin oluşum ve gelişimi
The creati̇on and development of Teşvi̇ki̇ye Mosque i̇n the li̇ght of archi̇ve documents
CANAN AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- 19. yüzyıl İstanbul'unda tarihî camilerin ihyası, örnekler ve arşiv belgeleri üzerinden bir tespit ve araştırma
Research through archival documents on the reconstruction of historic mosques during the 19th century in Istanbul
ÖZLEM ÇİÇEK ÜNAL