Cumhuriyet ve eğlence politikası: 1923 - 1938
Republic and politics of entertainment: 1923 - 1938
- Tez No: 597268
- Danışmanlar: PROF. DR. AYHAN YALÇINKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Tarih, Political Science, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 396
Özet
Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde eğlence ile siyasal iktidar arasındaki 'siyasal' ilişkinin çözümlenmeye çalışıldığı tez çalışması, başlangıcında eğlencenin tarihsel - siyasal bir sorun olduğunu tespitine dayanmaktadır. Bu bağlamda ilk bakışta görülen, siyasal iktidarların ihtiyatlı olmalarıdır. Siyasal iktidar ile eğlence arasındaki bu ikircikli ve bir o kadar da 'gerilimli' ilişkinin çözümlenmesinin gösterdiği ise siyasal iktidarların eğlenceyi, iktidarların resmi ve kamusal ritüelleri, üretim ve tüketim örüntüleri ve bununla doğrudan bağlantılı olarak, son dönemin yaygın söylemiyle, zaman 'yönetimiyle' bir arada değerlendirdiğidir. Modernleşmenin ve sanayileşmenin getirileriyle şekillenen modern dönemin temel gerilim noktalarını da yansıtan bu ilişkiler ağı, modern dönem insanının (ve aynı zamanda da modern devlet yurttaşının) nasıl eğlendiğinden nere(ler)de eğlendiğine, kim(ler)le eğlendiğinden ne tür eğlenme biçimlerini tercih ettiğine, vice versa, kadar oldukça geniş bir bağlamı içermektedir. Sanayileşmiş modern bir devlet olma arzusundaki Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu kadrolarının ve siyasal elitlerinin, Erken Cumhuriyet Dönemi'nde eğlenceye yaklaşımı da benzer güdüler altında şekillenmiştir. Bir taraftan sanayileşmeyi ve modernleşmeyi tam olarak kavrayamadığından bu nedenle de sanayileşmenin ve modernleşmenin getirilerini tam olarak uygulayamadıklarından dert yandıkları Osmanlı İmparatorluğu geçmişinden -ve imgesinden- kurtulmaya çalışan Cumhuriyet, diğer taraftan bu çabalarına koşut kendi özgünlüklerinin ayrıcı yönlerini ön plana çıkartmaya çalışmıştır. Bu noktada eğlence siyasal iktidar için Cumhuriyet'in modern yüzünün sergilenebileceği temel bir araç olarak konumlandırılmaktadır. Kadınlar ile erkeklerin özgürce, refah içinde ve rahat biçimde ama aynı zamanda da beraberce eğlencelere katılabilmeleri Cumhuriyet'in en temel hedefleri arasında sayılmakta ve yurttaşların bu bilinç dâhilinde hareket etmeleri istenmektedir. Cumhuriyet'in eğlenceye yaklaşımında hedef olarak belirlediği bu noktaların varlığı beraberinde dile getirilmemiş bir takım ön kabullerin, yine yurttaşlar tarafından benimsenmiş olmasını gerektirmektedir: Yurttaşların özgürce, refah içinde ve rahat biçimde ama aynı zamanda da beraberce eğlencelere katılabilmeleri, eğlencenin başıboş ve gelişi güzel olmayacağını varsaymaktadır. Özgürlük sınırsız değildir, haliyle 'eğlence özgürlüğü' de sınırsız değildir; bilinçsiz tüketimin ve israfın engellenmesi, zamanın boşa 'harcanmaması', refahın ancak ve ancak çalışma sonucu kazanılacağı ve bu bağlamda da eğlencenin ancak ve ancak bunları gerçekleştirebilenlerin, bu noktadan sonra doğal bir hakkı olacağı vurguları dönem içindeki söylemlerde sıklıkla 'hatırlatılır'. Eğlence bu noktada da sınırlandırılarak düzenlenmeye çalışılır; yılın neredeyse tümünü çalışarak geçiren yurttaşın eğlencesi yurttaşa bahşedilmiş bir tür hak olarak tanımlanarak, yurttaşın bunu bir tür 'ritüelmişçesine' kavraması istenmektedir.
Özet (Çeviri)
The dissertation that attempts to resolve the political relation between political power and entertainment in the Early Republican Era of Turkey, is based on the determination that entertainment is a historical problem as well as a political one at the first place. In this context, it is seen that at first glance, political powers are cautious against entertainment. The analysis of this ambivalent and tense relationship between political power and entertainment shows that political powers evaluate entertainment together with official and public rituals of the state, production and consumption patterns, and time management in direct connection with it. This network of relations, reflecting the fundamental stress points of the modern era shaped by the benefits of modernization and industrialization, shows how the modern era people (and also the modern state citizens) enjoy in what they have enjoyed, what kind of entertainment they prefer to have fun with who's - and vice versa. up includes a broad context. Founders and political elites of the Republic of Turkey whom desire to build a modern industrialized state aims same motivations for entertainment. In relation with that entertainment is positioned as a basic tool for the state and the political power to display the modern face of the Republic. The freedom of women and men to enjoy themselves freely, peacefully and comfortably, but also together is considered to be one of the most fundamental goals of the Republic and the citizens are asked to act within this consciousness. The existence of these points, which the Republic determines as a target in the approach to entertainment, necessitates that a number of pre-acceptances, which are not mentioned before, should be adopted by the citizens: Freedom is not unlimited; It is often reminded in that unconscious consumption and waste will be prevented, that time is not wasted, that prosperity will only be gained as a result of work, and that in this context, entertainment can only have a natural right after this point. At this point, entertainment is tried to be limited. It is aimed that the citizen, who works through the whole year, will comprehend entertainment as an earning but also as a kind of sacred ritual.
Benzer Tezler
- 1923 - 1938 Yılları arasında Atatürk'ün sanat politikası içinde müziğin yeri
The Location of the Music in art politics of Atatürk between the years 1923 - 1938
FAHRİ KAAN KARAHAN
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Fikir gazeteciliği ve Cumhuriyet gazetesi örneği
Opinion journalism and the case of Cumhuriyet newspaper
AYSUN KÖKTENER
Doktora
Türkçe
1997
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- İletişim açısından ticari ve kültürel olarak, Türk banka ve tiyatro afişleri
Başlık çevirisi yok
CANAN SUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1986
İletişim BilimleriGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜÇHAN ARIK
- Devletçilik döneminde yayımlanmış sinema dergileri (1932/1939)
Cinema magazines published in the term of state control (1932/1939)
NERMİN GONCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Sahne ve Görüntü SanatlarıGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR ÖZTÜRK