Osmanlı ve batı basınında Kafkas İslam Ordusu'nun Azerbaycan Harekatı (Mart 1918- Ağustos 1918)
The Azerbaijan operation of Islamic Army of caucasus in the Ottoman and west press (March-1918-August 1918)
- Tez No: 597530
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNA ASKEROĞLU ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Kafkas İslam Ordusu, Basın, İngiltere, Bakü, The Ottoman Empire, Islamic Army of Caucasus, Press, England, and Baku
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Avrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
I.Dünya Savaşı'nda Rusya'da yaşanan ihtilal Kafkasya'daki savaşın da çehresini ve dengesini değiştirmiştir. Özellikle ekonomik beklentilerin ve ihtiyaçların arttığı bir dönemde Bakü'nün sahip olduğu zenginlik onun önemini de artırmıştır. İşte böyle bir dönemde bu bölgeye Osmanlı Devleti'nin düzenlediği harekat farklı tepkilerin doğmasına ve çıkarların çatışmasına neden olmuştu. XX. yüzyılda topyekün bir savaşa neden olan koşulların tarihsel arka planına değinilmiş, Osmanlı- Rus ilişkileri esas alınarak Kafkas Cephesi ve Bolşevik İhtilali sonrası Kafkasya'nın durumu her iki devlet açısından ifade edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin savaşta müttefiki konumunda bulunan Almanya, İtilaf Devletleri bloğunda yer alan İngiltere, Sovyet Rusya ve onun Bakü'deki çıkarlarını koruyan Bakü Sovyeti; Bakü üzerinde çeşitli politikalar tasarlamıştı. Bu karmaşık ilişkiler ağında bağımsızlığını kazanan Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ise hedefi başkenti olarak gördüğü Bakü'nün sınırlarına dahil olmasıydı. Bu hedefe ulaşmak için askeri yardıma ihtiyaç duymuş, soy ve din bağı ile ona en yakın olan Osmanlı Devleti'nden yardım talep etmişti. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin yardım talebi yeni bir tartışmanın da doğmasına sebebiyet vermiştir. Azerbaycan kamuoyunda bazı kişiler Osmanlı Devleti'nin askeri yardımının ilhak amacı taşıdığını düşünmüştü. Osmanlı Devleti'nin bölgeyi şekillendirirken müstakil bir devlet değil uydu bir devlet tasarladığı da dile getirilmişti. Bu çalışmada açıklanmak istenen nokta ise bu tartışmaların kamuoyunda yarattığı etkileri olayların seyri ile değerlendirerek ele almaktır. Bakü'nün kaderini etkileyen devletlerin basın ürünleri ele alınarak bu tartışmaya katkı sunulması hedeflenmiştir. Kafkas İslam Ordusu adıyla düzenlenen bir ordu ile Kafkasya'da askeri harekatına devam eden Osmanlı Devleti; kendi basını tarafından desteklenmiş fakat bu destek harekatın gizlilik içermesi sebebi ile doğrudan bu adla değil Osmanlı Devleti'nin Kafkasya misyonu olarak kendini göstermiştir. Kafkasya'da yaşananlara yer veren Osmanlı basını, Azerbaycan Türk'ü kardeşleri ile aralarındaki ırk ve din bağını sürekli vurgulamıştır. Osmanlı basınından sonra çalışmada ağırlıklı olarak yer verilen kesim ise İngilizce yayın yapan ve İngiltere'nin çıkarları doğrultusunda haberler yazan basın ürünleridir. Osmanlı Devleti'nin Bolşeviklerden sonra bölgede çatışma halinde bulunduğu İngiltere'nin olaylara nasıl yaklaştığı ve amaçları ciddi önem taşımaktaydı. Bakü petrol açısından zengin bir şehirdi ve bu kaynaklar İttifak devletlerine bırakılmayacak kadar İngiltere için önem taşıyordu. Bu sebeple İngiltere'nin Kafkasya misyonu hakkında kamuoyu desteği oluşturulması amaçlanmıştı. Kafkasya'da oluşan bu atmosfer ve devletler arasındaki ilişki yeni yüzyılın nasıl geçeceğinin habercisiydi. Bu ilişkilerin kaynağı, sonuçları ve kamuoyunda oluşturduğu algı çalışma boyunca değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The revolution, which had taken place in Russia in the WWI changed the flow and balance of the war in Kafkasya(Caucasus), as well. In an era when especially the needs and expectations related to economy increased, the wealth, which Baku had increased its importance, too. In such an era, the operation performed by the Ottoman Empire towards this region, led to rising of different reactions and conflict of interests. It was given emphasis on the historical background of the circumstances resulting in the rise of an all out war in the twentieth century and the state of Caucasus following Caucasian front and Bolshevik Revolution was made clear for both the states based on the Ottoman- Russian relationships. Being an ally of the Ottoman Empire in the war; Germany, being in the Allied Powers England, Soviet Russia, and Soviet of Baku, which protected its benefits in Baku had set different political goals on Baku. On this basis of these complicated relationships, having gained its independence, republic of Azerbaijan was aiming to get Baku within its borders, which it saw as its capital. To achieve this goal, it needed military support and then it asked help from the Ottoman Empire, which was the closest one in terms of race and religion. Republic of Azerbaijan's request for help caused a new dispute, as well. Some people from public of Azerbaijan had agreed on the assumption that the Ottoman Empire's military help was intending for accretion. It was even stated that the Ottoman Empire had designed a satellite state, No:t a self-contained one while shaping the region. The point supposed to be explained in this study is to discuss the effects of these debates in public opinion by taking into consideration flow of the events. It is aimed that the evaluation of the press products of the states', which had sealed Baku's fate will contribute to this discussion. The Ottoman Empire, continuing its military operation in Caucasus with an army called Caucasian Islam Army, was supported by its own press; however, that support, because of the operation's confidentiality, showed up as Caucasus mission of the Ottoman Empire, Not directly under this name. The Ottoman press making news on what happened in Caucasus, always emphasized the racial and religious ties between themselves and their Azerbaijani Turkish brothers. In addition to the Ottoman press, the other point of the study mainly focused on is press products, which are broadcast in English and make news for England's interests. Having conflicts with the Ottoman Empire in the region, beside to the Bolshevist, England's approaches towards the events and its goals were of vital importance. Baku was an oil-rich city and those resources were very important for England not to leave them to the central powers. For this reason, it was intended to form public opinion & support about England's mission of Caucasus. That atmosphere in Caucasus and relationship between the states were an indicator of how the next century would look like. Background of the relationships, their results, and the perception they made in public opinion are dealt and evaluated throughout the whole study.
Benzer Tezler
- Türk basınında Ermeni algısı (1923-1938)
Armenian perception in Turkish press (1923-1938)
VOLKAN UNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERAL BALCI
- Rus kaynaklarında 1768-1774 Osmanlı-Rus Harbi
1768-1774 Ottoman-Russian War in Russian sources
MEHMET ÜSTÜNSÖZ
- Türkiye'deki mülteciler ve mekânsal değişme: Güney Marmara örneği
Refugees in Turkey and settlement change: The case of South Marmara
EMRAH TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaFırat ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLHAN OĞUZ AKDEMİR
- II. Dünya Savaşından bağımsızlığına kadar Gürcistan (1939-1991)
II. up to independence from the World War Georgia (1939-1991)
YUNUS EKİCİ