Geri Dön

Milletlerarası derdestlik

Lis pendens in private international law

  1. Tez No: 597813
  2. Yazar: EKİN SÖKMEN GÜLER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. UĞUR TÜTÜNCÜBAŞI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk (Uluslararası Özel Hukuk) Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 433

Özet

Yabancılık unsuru içeren bir uyuşmazlığa ilişkin davanın yetkili bir ülke mahkemesinde açılmış ve hali hazırda görülmekte iken, tarafları, sebebi ve konusu aynı olan ikinci bir davanın diğer bir yetkili ülke mahkemesinde açılması durumunda milletlerarası derdestlik meselesi ortaya çıkmaktadır. Geniş anlamda milletlerarası derdestlik, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan birbirine paralel iki veya daha fazla yargılamanın, eş zamanlı olarak farklı devlet mahkemeleri önünde, tahkimde farklı hakem heyetleri önünde veya aynı anda devlet ve hakem mahkemesi önünde görülüyor olmasını kapsar.“Milletlerarası Derdestlik”başlıklı doktora tez çalışmamız üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, öncelikle genel olarak milletlerarası derdestlik kavramı açıklanmış, daha sonrasında konunun daha iyi kavranması bakımından önemli görülen, konuyla yakından ilgili bazı müesseseler incelenmiştir. Bu kapsamda, kesin hüküm itirazı ve paralel davalar olgusu ele alındıktan sonra tahkim yargılamasında milletlerarası derdestlik konusuna dair açıklamalara yer verilmiştir. İkinci bölümde, mukayeseli hukukta milletlerarası derdestlik konusunda kabul edilen yaklaşımlar üç temel alt başlık esas alınarak açıklanmıştır. Öncelikle Kıta Avrupası hukuk sistemi tarafından benimsenen lis pendens doktrini, daha sonrasında ise müşterek hukuk sistemi ülkelerince benimsenen forum non conveniens doktrini ve anti-suit injunction kararları ele alınarak, söz konusu yaklaşımların milletlerarası derdestlikten kaynaklanan paralel davalar sorununa olan etkileri incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, milletlerarası derdestlik konusu Türk hukuku kapsamında ele alınmıştır. Bu anlamda, iç hukukta düzenlenen derdestlik müessesesi, Türk hukukunda doktrinde milletlerarası derdestliğin dikkate alınması hususunda kabul edilen farklı görüşler, milletlerarası derdestlik itirazının şartları ve milletlerarası derdestliğin hukuki niteliği konusundaki tartışmaların incelenmesinin ardından, Türk hukukunda milletlerarası derdestliğe etki tanınan durumlar öncelikle Türkiye'nin taraf olduğu bazı milletlerarası sözleşmeler kapsamında açıklanmış, bunun ardından konu, Türk hukukunda milletlerarası derdestlikle yakından ilişkili olduğu kabul edilen, Türklerin kişi hallerine ilişkin davalarda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin düzenleme altına alındığı 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 41 hükmü ve yetki anlaşması ve sınırları konusunun düzenlendiği m. 47/1 hükmü kapsamında değerlendirilerek konuya ilişkin görüşlerimiz açıklanmıştır.

Özet (Çeviri)

Lis pendens is a situation in which cases involving the same parties and the same cause of action are pending at the same time in front of competent courts of different states. In general manner, it includes international parallel proceedings involving the same parties and the same cause of action between state courts in different countries, between different arbitral tribunals or between a state court and an arbitral tribunal. The doctoral thesis titled“Lis Pendens in Private International Law”consists of three main subjects of study. In the first section, the concept of lis pendens was explained primarily. After then, other subjects which are closely related to the main topic such as res judicata, international parallel proceedings and lis pendens in international arbitration was discussed. In the second section, different approaches in comparative law in relation to lis pendens and international parallel proceedings were explained under three main topics which are the doctrine of lis pendens, the doctrine of forum non conveniens and anti-suit injunctions. While the first one is a civil law doctrine, the other two is generally accepted in common law countries. In the third section, the subject was examined within the scope of Turkish law. After reviewing the important aspects such as lis pendens under national civil procedural law, different approaches in relation to recognition of lis pendens under Turkish law, conditions of lis pendens and the discussions about legal characteristic of lis pendens under Turkish law, international agreements regulating lis pendens, to which Turkey is a party, were explained. After then, the subject was discussed in relation of Article 41 and Article 47/1 of the Turkish Code on Private International and Procedural Law.

Benzer Tezler

  1. Milletlerarası derdestlik

    Başlık çevirisi yok

    ÖZLEM CANBELDEK AKIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE ÖZDEMİR KOCASAKAL

  2. Yabancılık unsuru içeren tüketici sözleşmelerinden doğan hukuk uyuşmazlıklarında Türk mahkemelerinin yetkisi

    Determination of the international jurisdiction of Turkish courts in legal disputes arising from consumer contracts involving foreign elements

    AYSUDA PASİNLİOĞLU DAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HukukKoç Üniversitesi

    Özel Hukuk Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP DERYA TARMAN PEKBEY

  3. Avrupa Birliği ve Türk hukukunda sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklarda mahkemelerin milletlerarası yetkisi

    International jurisdiction of courts in the disputesarising from insurance contracts in Turkey and European Union

    ARDA BALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    HukukDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ GÜMRAH TOKER

  4. Türk ve Alman milletlerarası özel hukukunda ergin kişilerin fiil ehliyetinin kısıtlanması

    Limitation of legal capacity of adults under Turkish and German private international law

    ALPARSLAN ÖZALTUĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE ÖZDEMİR KOCASAKAL

  5. Anonim ortaklıklar hukukunda korporatif düzlem ile bağlantılı paralel yargılamalar

    Başlık çevirisi yok

    YASEMİN MİLDON

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TOLGA AYOĞLU