Geri Dön

Endüstri mirası yapılarının yeniden işlevlendirilme sonrasında taşıyıcı sistem müdahalelerin irdelenmesi

Analysis of structural system interventions in converted industrial heritage buildings

  1. Tez No: 601384
  2. Yazar: NAZ KÖROĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NECDET TORUNBALCI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çevre Kontrolü ve Yapı Teknoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 444

Özet

Dünyada 18. Yüzyılda başlayan sanayileşme hareketinin sonucu dünyada ve bu hareketin Türkiye'deki yansımaları sonucu olarak da ülkemizde inşa edilmiş çeşitli tarihi endüstri yapıları vardır. Bu yapıların birçoğu, döneminde kent merkezinin dışında planlanmış olsa da zamanla gelişen ve dönüşen yeni kentlerin merkezi haline gelen bölgelerde kalmışlardır. Kentler farklı ölçeklerde ve farklı periyotlarla sürekli gelişmekte ve geliştikçe de dönüşmektedir. Kent içindeki yapılar bu dönüşüme ayak uyduramadığı takdirde işlevini yitirmeye mahkumdurlar. 18. Yüzyıl ve sonrasına tarihlenen endüstri yapıları da zaman içinde bu ve farklı sebeplerle işlevlerini yitirmiştir. Sonuç olarak bu yapıların kent içinde atıl alanlar oluşturması kaçınılmaz hale gelmiştir. Yeni kent merkezinin parçasını oluşturan endüstri yapıları gerek işlevini sürdürdüğü dönemde, gerek işlevini kaybettikten sonra bulunduğu bölgenin kültürel bütünlüğünün bir simgesi haline gelmektedir. Bu yapılar ve bu yapılara ilişkin donanımlar; inşa edildikleri dönemin tarihi, teknolojik, mimari ve sosyal değerlerini de yansıtması sebebiyle 'endüstri mirası' olarak adlandırılmaktadır. Endüstri mirası ve koruma kavramları 20. Yüzyılın son çeyreğinde ortaya çıkmış ve özellikle endüstri devriminin yaşandığı ülkeler başta olmak üzere bu yapıların dönüşümü önem kazanmıştır. 20. yüzyıl boyunca insanlığın üretim yöntemleri ve tüketim alışkanlıklarının değişmesi, kırsalda nüfusun azalırken, kentlerde nüfusun artması gibi durumlar tüm dünyada kentsel kullanım alanlarındaki kabul görmüş işlevleri köklü bir biçimde değiştirmiştir. Kent nüfusunun artışı, tarım ve endüstri sektörünün aksine hizmet sektörünün gelişmesini daha önemli bir ihtiyaç haline getirmiştir. Tüm bu değişiklikler mekansal ihtiyaçları da değiştirdiği için bu alanda da dönüşümler olmuştur. 1980 sonrası başlayan ve 2000'lerden sonra daha da artan dönüşüm uygulamalarından endüstri yapıları da payına düşeni almıştır. İstanbul; dönemin başkenti olması sebebiyle Türkiye'nin endüstrileşme sürecinin başlangıcında önemli bir rol oynadığı için ve günümüzde kentsel dönüşüm ve özellikle endüstri yapılarının dönüşümü bakımından nispeten daha çok örneklere sahip olduğundan tez kapsamında çoğunluklu olarak buradan örnekler seçilmiştir. Ancak endüstri mirası yapılarının yeniden işlevlendirilmesinin ülke bazındaki etkilerini de değerlendirebilmek için Ankara ve İzmir'den de yapılar belirlenmiştir. Bu çalışmaların farklı kültür ve coğrafyalardaki etkisinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması için dünyanın farklı yerlerinden yapılar belirlenmiş, teknikleri ve dönüşüm süreçleri incelenip rapor haline getirilmiştir. Bu tez kapsamında endüstri mirası olarak değerlendirilen yapıların yeniden işlevlendirme öncesi ve sonrasındaki taşıyıcı sistem durumları incelenmiş, yeni uygulamaların güncel teknolojiye göre nasıl şekillendiği araştırılmıştır. Bu çalışmanın amacı özellikle tasarımcılar ve uygulayıcılar için endüstri mirası bilincini arttırmak, koruma ve yeniden kullanımın önemini anlatmaktır. İncelemelerin bir diğer amacı bir endüstri miras yapısının yeniden işlevlendirme sürecindeki strüktürel tasarım kurgusu ile mevcut yapı arasındaki ilişkiyi irdelemektir. Ayrıca yeniden işlevlendirme çalışmaları kapsamında kullanılan mevcut esaslar da bu bağlamda sorgulanmıştır. Yapılan müdahaleler sonucu taşıyıcı sistem iyileştirmeleri sorgulanarak özellikle karma taşıyıcı sistemlerin irdelenmesinde mevcut yönetmeliklerin sağladığı veriler saptanmaya çalışılmıştır. Bu irdeleme sonucu bu tür yapılarda çalışan profesyonellerin daha optimum ölçekte kararlar alabilmesine yardımcı olacak bir katalog çalışmasına katkıda bulunulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde endüstri mirası, koruma kavramlarının tanımlarına yer verilmiştir. Bu kavramların dünyada ortaya çıkış sürecinden bahsedilmiştir. Güncel koruma anlayışının gelişim aşamaları incelenmiş; Türkiye'deki endüstri mirası ve bu yapıların korunması ilgili yaklaşımlardan bahsedilmiştir. Ayrıca konu ile ilişkili örgütlenme, kurum ve yaklaşımlar listelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde endüstri yapılarının gelişimi araştırılmış ve yapısal incelemesi gerçekleştirilmiştir. Endüstri devriminin yapıya ve strüktüre yansımaları, dünyadaki etkileri ve yıllar içindeki dönemsel etkileri incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise taşıyıcı sistem tasarımına ilişkin temel kavramlar açıklanmış, yapı güvenliğine dair esaslar incelenmiştir. Taşıyıcı sistem tasarımında yapı çeşitleri özelindeki yaklaşımlar ayrı ayrı irdelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise yeniden işlevlendirilmiş endüstri yapılarında; strüktürel müdahaleler, dünyadan ve ülkemizden olmak üzere çeşitli örnekler üzerinden incelenmiştir. Çalışma alanlarının belirlenmesinde dikkat edilenler, yapıların inceleme yöntemlerinin belirlenme ve tabloların oluşturulması aşamaları detaylı olarak açıklanmıştır. Yöntemin yapılar üzerinde uygulanması; uluslararası örnekler üzerinde sürecin incelenip raporlandırılması, ulusal örneklerde ise analiz tabloları ve çizim destekleriyle sürecin incelenip raporlandırılması olarak incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

As a result of the industrialization movement in the 18th century in the world and its reflections in Turkey, there are many historic industrial buildings that are built around the world and in our country. Although many of these structures were planned outside the city center, they remained in the regions that became central locations as the cities developed and transformed during the years. Cities are developing at different scales and at different periods and transforming as they develop. The structures within the city are doomed to lose their function if they cannot keep up with this transformation. Historic industrial buildings which were built in the 18th century and later, also lost their functions over time for various reasons. As a result, it became inevitable that these structures became inert areas within the city. The industrial structures that became part of the new city center are a symbol of cultural integrity to the community which it belongs, whether they are in use or inert. These structures and the artefacts related to production are called“industrial heritage”because they reflect the historical, technological, architectural and social values of the period in which they were built. The concepts of industrial heritage and conservation emerged in the last quarter of the 20th century and the transformation of these structures, especially in the countries where the industrial revolution took place, gained importance. During the 20th century, a few factors such as the changes in production methods and consumption habits, the decrease of population in rural areas and the increase of the population in urban areas, completely changed the accepted functions in urban usage areas all over the world. The increase in the urban population has made the development of the service sector a more important need, unlike the agricultural and industrial sectors. Since all these changes have changed the spatial needs, there have been transformations in built environment as well. Industrial structures also took their share from these transformations that started after 1980 and increased after 2000s. Since Istanbul plays an important role in the beginning of Turkish industrialisation as the capitol of the time, majority of urban transformation projects especially the ones about the transformation of industrial structures have been underwent in there. Therefore, majority of the case studies have been chosen from İstanbul. However, in order to evaluate the effects of the adaptive reuse projects of industrial heritage on country basis, examples from Ankara and Izmir also included in the research. In order to evaluate and compare the effects of these studies in different cultures and geographies, buildings from different parts of the world were identified, their techniques and transformation processes were examined and reported as well. Within the scope of this thesis, the structural system of the buildings considered as industrial heritage were examined, their condition before and after adaptive reuse works and how the new technics were applied to the building according to the current technology was investigated. The aim of this study is to raise awareness about industrial heritage especially for designers and constructors, and to explain the importance of conservation and adaptive reuse. Another purpose of the study is to examine the relationship between the new structural design and the existing structure in the process of adaptive reuse of an industrial heritage building. In addition, the existing principles used in the context of adaptive reuse is questioned in this context. By questioning whether the structural system improvements are sufficient as a result of the interventions, the data provided by the current regulations are tried to be discovered especially in the examination of hybrid structural systems. As a result of this analysis, it is aimed to contribute to a catalog study which will help the professionals working in process of decision making for such projects. In the second part of the study, definitions of industrial heritage and conservation concepts are given. The process of emergence of these concepts in the world is mentioned. The development of the current understanding of conservation was examined, the industrial heritage in Turkey and preservation approach to these buildings have been mentioned. In addition, the organization, institutions and approaches related to the subject are listed. In the third part of the study, the development of industrial building structures are exemined and structural analysis were conducted. The effects of the industrial revolution on the structure and the building, its worldwide effects and the periodical effects over the years have been examined. In the fourth part of the study, basic concepts related to structural system design are explained and principles of building safety are examined. Approaches about the design of the structural system in all building types have been examined inclusively. In the last part of the study, structural interventions in converted industrial heritage buildings have been examined through various examples from the world and Turkey. The steps that are taken into consideration in the determination of the study areas, the determination of the methods of examination of the buildings and the preparation of the tables are explained in detail. Application of the method on case studies is as follows, the process was examined and reported on international examples, and the process was examined and reported on the national examples with analysis tables and drawings

Benzer Tezler

  1. Endüstri mirası yapılarının yeniden işlevlendirilmesi: İzmir elektrik fabrikası yapısı

    Reuse of industrial heritage buildings: İzmir electricity factory structure

    SULTAN BEGÜM GÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Mimarlıkİzmir Demokrasi Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEDRİYE ASIMGİL

  2. Endüstri yapılarının yeniden işlevlendirme sürecinde iç mekan analizi: Mudanya gar binası

    Interior analysis in the re-functional process of industrial buildings: Mudanya train station building

    GİZEM BÜKE ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLGE SAYIL ONARAN

    PROF. DR. CAN MEHMET HERSEK

  3. Kültürel amaçla yeniden işlevlendirilen endüstri yapılarında çağdaş ek tasarımlarının irdelenmesi

    Examination of contemporary annex designs in industrial buildings re-functional for cultural purpose

    DENİZ EGE MUMCUOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mimarlıkİstanbul Aydın Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SEDES

  4. Eğitim yapısı olarak yeniden işlevlendirilen endüstri yapılarında mekan analizi

    Spatial analysis in industrial building; adaptive re-used as educational building

    ESRA NARTKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    MimarlıkKarabük Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YÜKSEL TURCAN

  5. Endüstriyel peyzaj bağlamında endüstri mirası alanlarının incelenmesi: Ayvalık örneği

    Analysis of industrial heritage areas in the context of industrial landscape: Case study of Ayvalik

    GÜLRU KABUKÇU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ