Geri Dön

Türkiye'de yerfıstığı sektörünün değer zinciri analizi

Value chain analysis of the groundnut sector in Turkey

  1. Tez No: 601443
  2. Yazar: BURHAN ÖZALP
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA NECAT ÖREN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 106

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de yerfıstığının değer zinciri analizini yaparak, zincirdeki aktörlerin karlılıklarını, katma değere katkılarını ortaya koymak ve buna bağlı olarak zincirde yer alan zayıf ve güçlü aktörleri belirlemek suretiyle sektörün bir bütün olarak geliştirilmesine yönelik uygulama ve önlemleri araştırmaktır. Çalışmada birincil ve ikincil veriler kullanılmıştır. Elde edilen veriler FAO'nun değer zinciri analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analizler FAO VCA Tool 3.2 programı ile yapılmıştır. Çalışmada, 2016-2017 sezonu için Türkiye yerfıstığı sektörünün değer zinciri analizi yapılmıştır. Zincirde yer alan aktörlerin net karları ve zincirden aldıkları paylar hesaplanmıştır. Buna göre net karlar ve zincirden aldıkları paylar, üreticinin 0,28 TL/kg-%8,42, işleyicinin 1,99 TL/kg-%60,77, toptancının 0,28 TL/kg-%8,66, perakendecinin 0,73 TL/kg-%22,15 olarak bulunmuştur. Satış miktarları da göz önünde tutulduğunda zincirin dezavantajlı aktörü yerfıstığı üreticileri olarak tespit edilmiştir. Bu sebeple üreticiler üzerinden senaryo uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda fiyat, prim, verim, fiyat ve prim senaryoları oluşturulmuştur. Bu senaryo uygulamalarına göre üreticilerin zincirden aldıkları payın dikkat çekici bir şekilde arttığı ortaya konmuştur. Senaryo uygulamalarının gerçeğe dönüştürülmesi için politika önerileri geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında kabuklu yerfıstığı üretiminin karlılık ve rekabet edebilirlik yapısını ortaya koyabilmek adına Politika Analiz Matrisi oluşturulmuştur. PAM sonuçlarına göre, kabuklu yerfıstığı üretiminin 2016 yılı için özel karı 0,28 TL/kg, sosyal karı 2,70 TL/kg olarak bulunmuştur. Kabuklu yerfıstığı üretiminin özel ve sosyal karlılığının pozitif çıkması kabuklu yerfıstığı üretiminin karlı olduğunu ifade etmektedir. PAM kapsamında PAM tablosundan kabuklu yerfıstığı üretimine dair PCR-DRC gibi rekabet edebilirlik ve NPCO-NPCI-EPC gibi politika etkisini gösteren katsayılar hesaplanmıştır. Bütün katsayılar 1'den küçük çıkmıştır. Bu duruma bakarak, yerfıstığı üretiminin karlı ve rekabet edebilir olduğunu ve piyasalarına da ciddi anlamda bir müdahalenin olmadığını ifade etmek mümkündür.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to reveal the profitability of the actors in the chain, their contribution to the value added by making value chain analysis of the groundnut sector in Turkey and to research the practices and measures for the development of the sector as a whole by identifying the weak and strong actors in the chain. Primary and secondary data were used in the study. The obtained data were analyzed by FAO's value chain analysis method. Analyzes were performed with FAO VCA Tool 3.2 program. In the study, value chain analysis of Turkey groundnut sector was for the 2016/2017season.The profits of the actors in the chain and their shares in the chain were calculated. According to this, the net profits and shares gained from the chains for the producer, processor, wholesaler, retailer are respectively 0.28 TL/kg-8.42%, 1,99 TL/kg-60,77%, 0,28 TL/kg-8,66%, 0.73 TL/kg-22.15%. It was identified that the groundnut producers were the disadvantaged actor of the chain when considering the sales of quantities. For this reason scenario implementations were realized through producers. In this context, price, premium, yield, price and premium scenarios were created. According to these scenarios, it is revealed that the share of producers gained from the chain has increased remarkably. Policy recommendations have been developed to make the scenario implementations a reality. Policy Analysis Matrix has been established to demonstrate the profitability and competitiveness structure of groundnut production. According to PAM results, private profit of groundnut production for 2016 was 0,28 TL/kg and social profit was 2,70 TL/kg. The positive social and private profitability of groundnut production indicates that the production of groundnut is profitable. In the scope of PAM; the coefficients of the competitiveness such as PCR-DRC and the policy effect such as NPCO-NPCI-EPC were calculated for the production of peanuts from the PAM table. All coefficients are less than 1. As a result of PAM coefficients, it is possible to state that groundnut production is profitable, there is no significant intervention into groundnut markets.

Benzer Tezler

  1. İstanbul'da organize gıda perakendesi coğrafyasındaki değişimler

    Changes in the geography of organized food retail in Istanbul

    BAŞAK URAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN ERKUT

  2. Bitkisel yağ sanayii işletmelerinin yapısı, işleyişi, kalite uygulamaları ve karşılaştıkları pazarlama sorunları: Tekirdağ örneği

    The Structure and function, quality applications and marketing problems of the vegetable oil industry management: Tekirdağ example

    EVREN ÇOBAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    ZiraatTrakya Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖMER AZABAĞAOĞLU

  3. Elma posasından glikoz eldesinde ozonlamanın etkisi

    Effect of ozonation at glucose obtaining from apple pomace

    BELKIS CANAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Kimya MühendisliğiGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MAHMUT ŞEKER

  4. Alanya'da yabancılara konut satışının artmasının bölge konut sektörüne etkisi: Nitel bir araştırma

    The effect of increased housing sales to foreigners in Alanya on the regional housing sector: A qualitative research

    BERNA YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkALANYA ÜNİVERSİTESİ

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAYRAM ER

  5. Karadeniz Bölgesi'ndeki endemik tarım ürünleri: Fındık,çay ve kivi'nin üretimi, pazarlanması ve tüketimi

    Endemic agricultural products in Blacksea Area: Production, marketing and consumtion of nut, tea, kiwi

    CİHAN HARMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    EkonomiGiresun Üniversitesi

    İktisat Bölümü

    PROF. DR. SATILMIŞ KEMAL KARTAL