Bitlis'te geçiş dönemleri (Doğum-evlenme-ölüm)
Transition periods in bitlis (Birth-marriage-death)
- Tez No: 601658
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 400
Özet
Bu çalışmada Bitlis'te geçiş dönemleri (doğum-evlenme-ölüm) sözlü ve yazılı kaynaklardan derlenmiş, tasnif ve tahlil edilmiştir. Geçiş dönemine özgü uygulamalar ve inanışlar somut olmayan kültürel mirası içinde taşımaktadır. Yazıya geçmeyen ve kaydedilmediğinde kaybolmaya mahkûm olan bu miras, binlerce yıllık kültürel kodları barındırmaktadır. Bu bağlamda çalışmamız ile bu kültürel mirası kaybolup gitmeden insanlığın hafızasına kaydedebilmek amaçlanmıştır. Çalışmamızın giriş kısmında Bitlis'in tarihi ve coğrafi konumu hakkında bilgiler verilmiş, çalışmamızın amaç ve önemi, yöntem ve teknikleri ve saha çalışmalarımız sırasında karşılaşılan problemler ve çözüm yolları belirtilmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde geçiş dönemlerinin kuramsal çerçevesi çizilmiş ve geçiş dönemleri; geçiş dönemlerinde birey ve toplum, geçiş dönemlerinde ritüel ve geçiş dönemlerinde kültürel değişme başlıkları altında ele alınmıştır. Geçiş dönemlerinde birey ve toplum başlığı altında geçiş dönemlerinde bireyin ve toplumun rolü, toplumun birey üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur. Geçiş dönemlerinde ritüel başlığı altında ise ritüellerin geçiş dönemlerindeki rolü ve ritüellerin kökeni ele alınmıştır. Geçiş dönemlerinde kültürel değişme başlığı altında da sosyokültürel değişmelerin geçiş dönemlerine olan etkileri ve bu değişim sonucunda ortaya çıkan organizasyon firmaları incelenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde Bitlis'te doğumla ilgili uygulama ve inanışlara yer verilmiştir. Doğum öncesi, doğum sırasında ve doğum sonrasında gerçekleşen uygulamalar sıralı bir şekilde her başlığın altında ele alınmıştır. Elde edilen uygulamalar ve inanışlar farklı bölgelerdeki uygulama ve inanışlar ile karşılaştırılmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde Bitlis'teki evlenme ile ilgili tespit edilen uygulama ve inanışlar ele alınmıştır. Bu bölümde de farklı bölgelerden örnekler verilerek evlenme ile ilgili benzer ve farklı uygulamalar üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın dördüncü bölümünde geçiş dönemlerinden sonuncusu olan ölümle ilgili Bitlis yöresinde tespit ettiğimiz uygulama ve inanışlar ölüm öncesi, ölüm sırası ve ölüm sonrası olmak üzere tasnif edilerek verilmiştir. Yine ölümle ilgili uygulama ve inanışlar da farklı yörelerinden örneklerle birlikte ele alınmıştır. Çalışmamızın beşinci bölümünde Bitlis geçiş dönemlerindeki uygulama ve inanışlar gösterge bilimsel yöntemle analiz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, transitional periods for all humans (birth-marriage-death) in Bitlis have been classified, analysed and compiled from verbal and written sources. Transitional practices and beliefs carry an intangible cultural heritage. This heritage, which is not written that is condemned to disappear, includes thousands of years of cultural codes. In this context, it is pointed to save this cultural heritage in the memory of humanity without disappearing. Knowledge about the historical and geographical location of Bitlis, the purpose and significance of the study, methods and techniques, and problems encountered while collecting the data from the field, and solutions are given in the introductory part of the study. In the first part of the research, the theoretical framework of transitional periods is specified and transitional periods are discussed as an individual and society in transition periods, the ritual in transition periods and cultural change in transition periods. The role of the social actor and society and the effects of society on the individual are discussed under the title of individual and society in transition periods. Under the title of ritual in transition periods, the role of rituals in transition periods and the origin of rituals are discussed. Under the heading of cultural change in transition periods, the effects of socio-cultural changes on transition periods and the organisation firms, which is emerged the result of this change are analysed. In the second part of our study, practices and beliefs associated with birth in Bitlis are addressed. The practices that took place before, during and after the birth are discussed sequentially under each heading. The practices and beliefs were compared with the practices and beliefs in different regions. In the third part of the study, the practices and beliefs related to marriage in Bitlis were discussed. In this section, examples from different regions are given, and also similar and different practices, which are related to marriage, are emphasised. In the fourth part of our study, the practices and beliefs that are found in the Bitlis region, which is the last of the transitional periods, were classified as pre-death, the sequence of death and post-death. Furthermore, practices and beliefs related to death are explained with examples from different regions. In the last part of the study, the practices and beliefs in the transition periods of Bitlis were analysed by the semiotic method.
Benzer Tezler
- Matrakçı Nasuh gözüyle Bitlis
Bitlis through the eyes of Matrakçı Nasuh bitlis through the eyes of matrakçi nasuh
NİL NADİRE GELİŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR
- İlyas Sami (Muş) Bey'in parlamento faaliyetleri (1908-1939)
The Parliamentary activities of İlyas Sami (Muş) Bey (1908-1939)
CEMAL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyografiKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR ÜÇÜNCÜ
- Siirt vilayetinde sosyal, siyasal ve kültürel faaliyetler (1931-1956)
Siirt provience, social, political and cutural acti̇vi̇ti̇es (1931 – 1956)
ÖMER FARUK KOÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiBitlis Eren ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SALİH MERCAN
- La recepción de la poesia de Antonio Machado desde el punto de vista del 'yo poético' y la 'temporalidad' en el siglo XX
Antonio Machado'nun şiirlerinde 'şiirsel ben' ve 'zamansallık' kavramlarının XX: Yüzyıl boyunca alımlanması
OLCAY ÖZTUNALI
Doktora
İspanyolca
2005
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUKADDER YAYCIOĞLU