Kadın halk giyim-kuşam özelliklerindeki değişimlerde kadınların rolünün nitel araştırma yöntemi ile incelenmesi
Analysis of the role of womens in changes women's folk clothes properties with qualitative research method
- Tez No: 602286
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Giyim Endüstrisi, Halk Bilimi (Folklor), Sosyoloji, Clothing Industry, Folklore, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Giyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Halk kültürü ürünleri, kültürel yapımızın önemli mihenk taşlarıdır. Halk giysileri de kültürün önemli taşıyıcılarındandır. Dünyanın geçirmekte olduğu kültürel değişim ve dönüşüm sürecinden halk giysileri de nasibini büyük oranda almıştır. Özellikle kadın halk giysilerinde ki değişim çok daha belirgin ve dikkat çekicidir. Nitel araştırma yöntemlerinden olan derinlemesine görüşme tekniği ile, Balıkesir ili örneği üzerinden, kadın halk giysilerindeki değişimlerin sebeplerini yine kadınların bakış açısıyla anlama, betimleme ve yorumlanması bu araştırmanın genel amacıdır. Araştırma kadınlar ve kadın halk giysileri ile sınırlandırılmıştır. Araştırma, Balıkesir kadın halk giyim kuşamının dönüşüm ve değişim süreçlerini kadınların gözünden saptama ve görünür kılma çabası ile nitel araştırma yönteminin seçilmesine neden olmuştur. Bu bağlamda, halk giysilerini kullanmış,kullanımını bilen ya da hala kullanan gönüllü kadın katılımcılar ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sahası, amaçlı örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Balıkesir ilinin 15 ilçesi ve bu ilçelere bağlı 71 köy ve mahallede saha ön görüşmeleri yapılmış, farklı kültürel kimliklerin varlığı belirlenen ve kadın halk giysilerini kullanmış, kullanan ya da kullanımını bilen gönüllü kadın katılımcıların tespit edildiği Erdek ilçesinde Karşıyaka Köyü, Düzler Köyü, İlhanköy, Çeltikçi Köyü, Gömeç ilçesinde Ulubey Köyü, Akçapınar Köyü, Bandırma ilçesinde Gölyaka Köyü, Edremit ilçesinde Beyoba Köyü, Mehmetalan Köyü, Gönen ilçesinde Hacıvelioba Köyü, Altıeylül İlçesinde Kula Köyü, Hotaşlar Köyü, Manyas ilçesinde Çamlı Köyü, Hekimköy, Peynirkuyu Köyü, Susurluk ilçesinde Paşaköy, Ayvalık ilçesinde Keremköy, Kozaklar Köyü, Tıfıllar Köyü, Burhaniye ilçesinde Şarköy, Kepsut ilçesinde Ahmetören Köyü, Darıçukuru Köyü olmak üzere 11 ilçe ve 22 köyde 38 kadın katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Derinlemesine görüşmeler, 2015 yılı Temmuz ayında başlamış ve 2016-2017 yıllarında belirli aralıklarla devam etmiştir. Derinlemesine görüşmeler her seferinde ortalama 5-6 saat sürmüştür. Yapılan derinlemesine görüşmeler için kadın katılımcılardan sözlü aydınlatılmış onam ve izinleri alınarak ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Araştırmada ilk olarak katılımcıların yaşamları hakkında genel bilgilerin alınması amacıyla, daha çok sohbet tarzında, kendiliğinden oluşan bir görüşme yapılmıştır. Her katılımcı ile yapılan ön görüşmelerden sonra, araştırmada veriler yarı-yapılandırılmış sorularla derinlemesine görüşme tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Diğer bir veri toplama tekniği olarak, derinlemesine görüşme yapılan kadın katılımcıların hala kullandığı veya kullanmadığı fakat geçmişte kullandığı ve evinde muhafaza ettiği giysi örnekleridir. Araştırmacı tarafından yörelerde gözlem, inceleme ve görüşmeler¬ gerçekleştirilmiş, giysi parçaları fotoğraflarla belgelendirilmiş, kadınlardan edinilen bilgilerle ilişkilendirilerek giysinin kullanım biçimi ve özellikleri analiz edilmiştir. Derinlemesine görüşmeler yapılan kadınlar tarafından günlük ya da törensel aktivitelerde kullanıldığı belirlenen giysiler katılımcıların vermiş olduğu bilgilerle desteklenerek, kullanılan malzeme, tasarım, biçim, süsleme açısından ele alınmış ve giysiye ait katmanların her biri döküm tabloları hazırlanarak kullanım yerlerine göre iç giysiler, dış giysiler, tamamlayıcı giysi parçaları olarak üç grupta sınıflandırılmış ve geçmişten günümüze geçirmiş olduğu değişimler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın diğer basamağını oluşturan veriler, kadın katılımcılarla yapılmış olan halk giysilerinin değişimleriyle ilgili derinlemesine görüşme form ve kayıtları, katılımlı gözlem formları ve memolardır. Veriler çözümlenirken NVivo 12 nitel veri analizi programı kullanılmış ve kadın halk giyim kuşamındaki değişikliklerde aktörlerin rolleri kategorileştirme sürecinde açık, eksen ve seçici kodlama yapılarak temalara ulaşılmıştır. Temalar kendi içinde alt problem cümleleriyle ilişkili olarak verilmiştir. Ulaşılan temalar,“geleneklerden kopma”,“yaşlılık ve hastalık”,“anne-kayınvalide etkisi”,“gençler değerini bilmiyor”,“bilgi eksikliği”,“uyum sağlama”,“kızlar okuyor”,“kolay ulaşılabilirlik”,“ekonomik iyileşme”,“ek gelir”,“sosyetik olma”,“alışkanlık mı adet mi”,“inançlara uygunluk”ve“değişime karşı”dır. Bu temalar kadınların gözünden kadın halk giyim kuşam özelliklerinin değişim ve dönüşümünün sebeplerini ifade etmektedir.
Özet (Çeviri)
Folk culture products are important touchstones of our cultural structure. Folk clothes are also important carriers of culture. People's clothing has also received its share from the cultural change and transformation process that the world is going through. In particular, the change in women's clothing is much more noticeable and remarkable. The purpose of this research is to understand, describe and interpret the reasons of the changes in women's traditional clothes through the in-depth interview technique, which is one of the qualitative research methods, in the case of Balıkesir. The research was limited to women and women's folk clothing. The research has led to the selection of qualitative research method with the effort to identify and make visible the transformation and change processes of Balıkesir women's folk clothing. In this context, in-depth interviews were conducted with volunteer women participants who is still using, used, or know the use of women folk clothes. The research area was determined by purposeful sampling method. Field interviews were conducted in 15 districts of Balıkesir province and 71 villages and neighborhoods connected to these districts; Gömeç district Ulubey Village, Akçapınar Village, Bandırma district Gölyaka Village, Edremit district Beyoba Village, Mehmetalan Village, Gönen district Hacıvelioba Village, Altıeylül district Kula Village, Hotaşlar Village, Manyas district Çamlı Village, Hekimköy, Peynirkuyu Village, Ayvalık district Keremköy, Kozaklar Village, Tıfıllar Village, Şarköy in Burhaniye district, Ahmetören Village and Darıçukuru Village in Kepsut district, 11 districts and 22 villages in-depth interviews were conducted with 38 women participants. In-depth interviews started in July 2015 and continued in 2016-2017 periodically. In-depth interviews lasted an average of 5-6 hours each time. For the in-depth interviews, informed consent and consent were obtained from the womens and recorded on a voice recorder. First of all, in order to obtain general information about the lives of the participants, a spontaneous interview was conducted. After preliminary interviews with each participant, the data were obtained by using in-depth interview technique with semi-structured questions. As another data collection technique, in-depth interviews are examples of clothing that women participants still use or do not use, but which they used in the past and kept at home. The researcher conducted observations, investigations and interviews in the regions, documented the pieces of clothing with photographs, and correlated them with the information obtained from the actors and analyzed the usage and characteristics of the clothing. The garments determined by the actors who were interviewed in-depth interviews were used in daily or ceremonial activities supported by the information provided by the participants, each of the layers of the clothes is prepared by casting tables and classified into three groups as inner clothes, outer clothes and complementary clothes according to their place of use and the changes they have undergone from the past to the present are determined. The data that constitute the other step of the research are in-depth interview forms and records about the changes of folk clothes made with women participants, participant observation forms and memos. NVivo 12 qualitative data analysis program was used for data analysis and in the process of categorizing the roles of women actors in the changes in women's clothing, open, axial and selective coding were achieved. Themes are given in relation to sub-problem sentences. Reached themes,“break with tradition”,“old age and disease”,“mother and mother-in-law effect”,“young people do not appreciate its value”,“lack of knowledge”,“orientation”,“girls are studying”,“easy accessibility”,“economic recovery”,“earn an extra”,“being high society”,“habit or custom”,“conformity to beliefs”and“against change”. These themes express the reasons for the change and transformation of women's folk clothing properties from the eyes of women's.
Benzer Tezler
- Ege bölgesi kadın giyim-kuşamının göstergebilimsel yöntem ile çözümlenmesi
Analysis of women clothing in aegean region with the semiotic method
ZEYNEP KIRKINCIOĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE KOCA
- Libya Nufusa Dağı yafren geleneksel kadın ve erkek giyim kültürünün incelenmesi
Analysis of Libyan Nufusa Mountain yafren traditional women and male clothing culture
ENAS ISA ABU JALLUTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiModa Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZTÜRK
- Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş bölgesi halk oyunlarının yapısal özellikleri ve karşılaştırmalı analizi
Structural characteristics of regional folk dances: A comparetive analysis of Adana, Gaziantep, Hatay and Kahramanmaraş distincts
MUZAFFER SÜMBÜL
Doktora
Türkçe
2004
Halk Bilimi (Folklor)Ankara ÜniversitesiHalk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NEVZAT GÖZAYDIN
- Bulgaristan göçmeni kadın halk giyim kuşam özelliklerinin incelenmesi: Edirne ili örneği
Investigation of women's folk clothing features for migration from bulgaria: A case of Edirne
SEVGİ KOMANLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiModa Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE KOCA
- Erzurum kadın halk giyim kuşamının tipolojik sınıflaması üzerine bir uygulama
A study of typological classification of folkloric women clothes of Erzurum
MUKADDER AKSAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA KOÇ