Orta anadolu tarım havzasında farklı işletme tiplerinin ve bu işletmelerde üretilen bitkisel ürünlerin rekabet üstünlüklerinin tespiti üzerine bir araştırma
Different types of business in central anatolian agricultural basin and research on determination of plant products produced in this business competitive edge
- Tez No: 606682
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Çalışmanın amacı, Orta Anadolu Tarım Havzasında ÇMVA sistemi işletme başarı kriterlerine göre işletme tiplerinin ve mutlak ve nisbi kar kriterine göre de bu işletmelerde üretilen ürünlerin rekabet üstünlüklerini belirlemektir. Çalışmanın ana materyali, Orta Anadolu Havzasında yer alan 7 ilin ilçelerini temsilen, gayeli örnekleme yöntemine göre belirlenen, 9 ilçesinde yapılan anketlerden elde edilmiştir. Anket sayısı, tabakalı örnekleme yöntemine göre %5 hata payı ile %99 güven sınırları içerisinde 292 olarak belirlenmiştir. İşletme düzeyinde veriler ÇMVA sistemine göre, ürün maliyetleri ise üretim masrafları hesaplama yöntemine göre hesaplanıp, analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre örnek seçilen işletmelerin 4 işletme tipinde olduğu belirlenmiştir. Bunlar uzmanlaşmış tarla ürünleri yetiştiriciliği, uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği, karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği ve uzmanlaşmış bahçe bitkileri yetiştiriciliği işletme tipleridir. İncelenen işletme tipleri brüt kar, işletme net katma değeri ve net işletme aile geliri kriterleri açısından karşılaştırılmıştır. İşletme brüt karı, işletmeler ortalaması olarak uzmanlaşmış tarla bitkileri yetiştiriciliği işletme tipinde 180.040,01TL, uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde 186.706,97TL, karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde 219.044,01 TL, uzmanlaşmış bahçe bitkileri yetiştiriciliği işletmelerinde ise 136.514,42 TL'dir. Brüt kar oranı bu işletme tiplerinde sırasıyla %65,80, %78,80, %70,85 ve %74,23'dür. İşletme net katma değeri işletmeler ortalaması olarak, uzmanlaşmış tarla bitkileri yetiştiriciliği işletmelerinde 177.103,75TL, uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde 174.093,75TL, karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde 206.647,10TL, uzmanlaşmış bahçe bitkileri yetiştiriciliği işletmelerinde ise 120.277,75 TL'dır. İşletme net katma değer oranı bu işletme tiplerinde sırasıyla %64,72, %73,48, %66,84 ve %65,42'dir. İşletme aile geliri işletmeler ortalaması olarak, uzmanlaşmış tarla bitkileri yetiştiriciliği işletme tipinde 169.030,86 TL, uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde 168.890,58TL, karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği işletmelerinde 196.987,52 TL, uzmanlaşmış bahçe bitkileri yetiştiriciliği işletmelerinde ise 120.016,26 TL olarak belirlenmiştir. İşletme net katma değer oranı bu işletme tiplerinde sırasıyla %64,72, %73,48, %66,84 ve %65,42'dir. Brüt kar, işletme net katma değeri ve işletme aile geliri kriterleri açısından rekabet üstünlüğü olan işletme tipinin uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği işletmeleri olduğu tespit edilmiştir. İşletme tiplerinde, üretilen ürünlerin mutlak ve nispi kar açışından rekabet üstünlükleri incelendiğinde, uzmanlaşmış tarla bitkileri yetiştiriciliği işletme tipinde buğday, ayçiçeği, mısır, şeker pancarı ve fasulyenin; uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği işletme tipinde arpa, buğday, yonca, mısır ve şeker pancarının; karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği işletme tipinde buğday, mısır, şeker pancarı ve yoncanın ve uzmanlaşmış bahçe bitkileri yetiştiriciliği işletme tipinde ise arpa, buğday, elma, kayısı ve kirazın rekabet üstünlüğü olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to determine the competitive advantages of the types of farms according to the standart income results of FADN in Central Anatolia Agricultural Basin and the products produced in these typses of farms according to the net profit and relative profit criteria. The main material of the study was obtained from the questionnaires conducted in 9 districts which were representing 7 provinces according to purposive sampling method in Central Anatolia Basin. According to the stratified sampling method, the number of questionnaires was determined as 292 with a 5% error margin and 99% confidence limits. At the farms level, the data were analyzed according to the FADN system and the product costs were analyzed according to the production costs calculation method. According to the results, it was determined that the selected enterprises were in 4 types. These were specialized field crops, specialized livestock, mixed crops-livestock, and specialized horticultural crops. The types of farms were compared in terms of gross farm income, farm net value added and farm family income. Gross farm income was 180.040,01TL in specialized field crop, 186.706,97TL in specialized livestock, 219.044,01 TL in mixed crops-livestock and 136,514,42 TL in specialized horticultural as average of farms. The gross farm income rate in these farm types was 65,80%, 78,80%, 70,85% and 74,23% respectively. Farm net value added was 177.103,75TL in specialized field crop, 174.093,75TL in specialized livestock, 206.647,10TL in mixed crops-livestock and 120.277,75 TL in specialized horticultural as average of farms. The farm net value added rate in these farm types was %64,72, %73,48, %66,84 and 65,42% respectively. Farm family income was determined as 169.030.86 TL in specialized field crop 168.890,58 TL in specialized livestock, 196.987.52 TL in mixed crops-livestock, and 120.016,26 TL in specialized horticultural as average of farms. The farm family income rate was 64,72%, 73,48%, 66,84% and 65,42% respectively. It was determined that the type of enterprise which has competitive advantage in terms of gross farm income, farm net value added and farm family income of the farms was specialized livestock farm type. When the competitive advantages of the produced products in terms of net and relative profit are examined, it was observed that wheat, sunflower, corn and sugar beet in specialized field crop, barley, wheat, alfalfa, corn and sugar beet in specialized livestock, wheat, corn, sugar beet and alfalfa in mixed crops-livestock, barley, wheat, apple, apricot and cherry in the specialized horticultural were found to have competitive advantage.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Orta Porsuk Havzası İlk Tunç Çağı yerleşim dokusu: Sosyal, ekonomik ve kültürel süreçler
The Early Bronze Age settlement pattern in the Middle Porsuk Basin: Social, economic and cultural processes
ÖZLEM ÇAKAR KILIÇ
Doktora
Türkçe
2021
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKSEL SAZCI
DOÇ. DR. MURAT TÜRKTEKİ
- Orta Sakarya vadisinde Sarıcakaya, Mihalgazi ve İnhisar ilçelerinde arazi kullanımı ve planlama önerileri
Land use and planning suggestions in Sarıcakaya, Mihalgazi and İnhisar districts in central Sakarya valley
ÖZGÜR GÖKMEN
- Bölgesel coğrafya açısından bir araştırma Yusufeli ve yakın çevresinin coğrafi etüdü
Başlık çevirisi yok
MEHMET TIRAŞ