Geri Dön

Türkçede ünsüz ikizleşmesinin akustik incelemesi

An acoustic study of gemination in Turkish

  1. Tez No: 607730
  2. Yazar: KADER REYHAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İPEK PINAR UZUN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 140

Özet

Bu tez çalışmasında, Türkçede içses konumunda gerçekleşen ünsüz ikizleşmesinin sözlü dilde akustik sesbilgisel açıdan nasıl bir görünüm sergilediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ergenç ve Bekar (2013)'te geliştirilen Ünsüz İkizleşmesi Modelinin Türkçede ünsüzlerin akustik sesbilgisel özellikleri açısından nasıl bir farklılık sunduğunun araştırıldığı bu tezde şu araştırma sorularına yanıt aranmıştır? ( a) Türkçede içseste gerçekleşen ünsüz ikizleşmesi ses olayında, ikizleşen ünsüz çiftlerinin sesletim süreleri arasında ünsüzlerin fiziksel özelliklerine dayalı bir farklılık oluşmakta mıdır? (b) Türkçede içseste gerçekleşen ünsüz ikizleşmesinde, ünsüz çiftlerinin titreşim özelliklerindeki farklılıklara dayalı olarak temel sıklık (FO), F 1 ve F2 formant frekansları arasında ayırıcı özellik gösteren bir farklılık oluşmakta mıdır? ( c) Türkçedeki ünsüz ikizleşmesini sesbilim özellikleriyle ortaya koyan ilk model olan Ünsüz İkizleşmesi Modeli, akustik sesbilgisel özellikleri açısından ikizleşme ıçeren ünsüz çiftleri, bu model ile uyumluluk göstermekte midir? ( d) Türkçede ünsüz ikizleşmesi durumundaki ünsüz çiftlerinin akustik özellikleri, Türkçede ünsüzlerin üç boyutluluk (bkz. Selen 1979; Ergenç, 1989) özellikleriyle benzerlik ya da farklılık göstermekte midir? Tezin ömeklem grubu anadili Türkçe olan ve 18-35 yaş aralığındaki sağlıklı katılımcılardan oluşmaktadır. Ankara Üniversitesi Dilbilim Laboratuvarında toplanan sözlü dil verileri, FO (temel sıklık) ve Fl, F2 formant değerleri, sesletim süreleri ve eneIJı yoğunluğu değerleri açısından Doğrusal Karma Analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular, Türkçede Ünsüz İkizleşmesi Modelinde tekünsüzleşme sınıflamasında bulunan ünsüzlerin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini sorgularken, ikizleşmenin ünsüzlerin üçboyutluluğuna dayalı olarak yapılması gerekliliğini ortaya koymuştur.

Özet (Çeviri)

In the thesis, the aim is to present the gemination formed in subvocalization position in Turk:ish with regards to acoustic phonological aspect in oral language. In terms of acoustical phonological properties of consonants with the perspective of gemination model of Ergenç and Bekar (2013),the purpose ofthis thesis is to answer the research questions as follows. (a) Is there a difference based on the morphological characteristics of consonants in the phonation duration of geminated consonant pairs in Turkish? (b) Is there a difference as distinctive features among fundamental frequency (FO), Fl and F2 formant frequencies based on the differences in sonority characteristics of consonant pairs? ( c) Are the consonant pairs deal with the gemination in terms of acoustical phonological properties compatible with the gemination model which demostrates gemination in Turkish with phonological properties? ( d) Are there similarities or differences between the acoustic characteristics of consonant pairs in the case of gemination in Turk:ish and the three-dimensional properties (see also Selen 1979; Ergenç, 1989) of consonants in Turk:ish? In the thesis, the sample group consisted of healthy participants whose native language was Turkish and between the ages of 18-35. The verbal language data were collected at Ankara University's Linguistics Laboratory and were analyzed by using Linear Mixed Effect Analysis in terms of the values of FO, Fl and F2 formant frequencies, phonationdurations and intensity. The obtained results and fındings revealed that the consonants in the single-geminated classifıcation in Turkish gemination model needs to re-evaluation and a reanalyzing based on three-dimensional properties of consonants.

Benzer Tezler

  1. Türkiye Türkçesinde ünsüz ikizleşmesi

    Gemination in Turkey Turkish

    TUĞBA KORKMAZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimSüleyman Demirel Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN YILDIZ

  2. Türkçede ünsüz ötümlülüğünün sesbilgisel çözümlemesi

    Phonetic analysis of consonantal voicing in Turkish

    CEM YÜKSEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İCLÂL ERGENÇ

  3. Türkçede ünsüz uyumu

    Consonant harmony in contemporary Turkish

    REMZİ ÇALIŞIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıFırat Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAAN YALÇIN

  4. İlkokul öğrencilerinin ünlü - ünsüz uyumuyla ilgili sözcükleri telaffuz etme durumları üzerine bir inceleme

    A study abaut pronounce situation words regarding phonetics vowel - consonant harmony of primary school students

    GÜLTEN ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF TEPELİ

  5. Ana Türkçedeki fonemik yarılmaların eski Türkçedeki yardımcı seslerin oluşumundaki etkisi

    The influence of the phonemic splits in the proto-Turkic on the formation of the connecting phonemes in the old Turkic

    ENSAR KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DilbilimManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERPİL ERSÖZ