MÖ 9. - 8. bin yıl kerpiç mimarisine mikroarkeolojik bir yaklaşım: Aşıklı Höyük'te kerpiç ve harç tarifleri
A microarchaeological approach to mud-brick architecture during the 9th - 8th millennium BC: Mud-brick and mortar recipes at Aşıklı Höyük
- Tez No: 607875
- Danışmanlar: PROF. DR. MİHRİBAN ÖZBAŞARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 549
Özet
Güneybatı Asya'da erken Neolitik toplulukların yerleşikliğe geçiş süreci ve yaşam biçimlerindeki değişimlerin, farklı bölgelerde özgün dinamiklerle yaşandığı bilinmektedir. Orta Anadolu Bölgesi'nin doğusunda, Volkanik Kapadokya olarak adlandırılan coğrafyada yer alan Aşıklı Höyük (MÖ 8350-7300) yerleşmesi de bölgenin özgün Neolitikleşme sürecinin ve bu süreçte toplulukların dönüşen yaşam biçimlerinin kesintisiz bir şekilde takip edilebildiği anahtar yerleşmelerden biridir. Volkanik Kapadokya'nın en eski kerpiç mimari örneklerini veren Aşıklı, kerpiç teknolojisinin kesintisiz olarak, yüzyıllarca aynı yerleşme özelinde takip edilmesini sağlaması bakımından da ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Yerleşme sakinlerinin kerpiç ve harç tariflerini nasıl hazırladığı ve bunun zaman içerisindeki değişimine odaklı gerçekleştirilen bu tez çalışmasında, tarihöncesi yapı malzemeleri mikroarkeolojik bir çerçevede incelenmiştir. Aşıklı yerleşimcilerinin iskan geçmişi boyunca yapı malzemesi tercihindeki ısrarcı tutumunun kerpiç ve harçlarda kullandıkları hammadde kaynağı, katkı ve bağlayıcılar ile yapım teknolojisi bağlamında geçerli olmadığı, kerpiç ve harç tariflerinin yerleşiklik sürecinde dönüştüğü, standartlaştığı ve belirli normlara oturtulmuş olduğu anlaşılmaktadır. Yapılan kapsamlı analizler, yapı malzemeleri reçetelerindeki zamansal değişim eğilimi ve temposunun, yerleşikliğe geçiş sürecinde yaşanan sosyal, teknolojik, ekonomik, çevresel pek çok etken ve dönüşümlerle karşılıklı bir ilişki içerisinde olduğunu, sakinlerin kerpiç teknolojisi konusunda yüzyıllar içerisinde edindiği tecrübenin, yerleşik yaşamın kurulması ve devamlılığının sağlanmasında etkin bir rol üstlendiğini önermektedir.
Özet (Çeviri)
The transition to sedentism in Southwest Asia, and accompanying changes in the life-styles of the early Neolithic communities appeared in due to diverse and unique dynamics in different parts of this vast region. Aşıklı Höyük (8350-7300 BC), a Pre-Pottery Neolithic site in the Volcanic Cappadocia region of Central Anatolia, is one of the key sites where the region's unique Neolithisation process and the concomitant changes brought by this new way of life can be tracked continuously. The site, providing the earliest examples of mud-brick architecture in Volcanic Cappadocia, exhibits a particular case as the nature and transformation of mud-brick technologies can be followed continuously for centuries within the same settlement. In this thesis, with the core question of how the inhabitants of Aşıklı prepared mudbrick and mortar recipes and how and why their recipes changed over time, prehistoric building materials are studied with multiple complementary methods deriving from a microarchaeological approach. Aşıklı community strictly preferred mud-brick as the principal building material throughout their occupation at the site; however, this strict behavior was not true for their choices in raw material and sediment sources, preparation of tempers and binders, and the production technologies they preferred. This tendency is evidenced by the changes and standardization in recipes during the overall occupation sequence. The comprehensive analyses performed within the scope of this research suggest a mutual relationship between the rhythm of the diachronic changes in building material recipes and the social, technological, economic, and environmental changes occurred during the course of the transition to a fully established sedentary way of life. It could thus be suggested that the centuries of experience the Aşıklı community gained in mud-brick technologies played an active role in establishing and sustaining settled life at the site.
Benzer Tezler
- Küçük buluntular yoluyla Aşıklı Höyük topluluğunun çağdaşı topluluklarla etkileşimi
Aşıklı Höyük's interactions with contemporary communities through small finds
DEVRİM SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİHRİBAN ÖZBAŞARAN
- Karadeniz ve Marmara Denizi'nde son 20000 yıl'da meydana gelen paleoşinografik ve paleoiklimsel değişimler
Paleoceanographic and paleoclimatic changes in Black Sea and Marmara Sea in last 20.0000 years
ÜMMÜHAN SANCAR
Doktora
Türkçe
2010
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. NAMIK ÇAĞATAY
- Marmara denizinde karbonat kabuk ve bacalarının ortam ve oluşum koşullarının araştırılması
Investigations of the environmental and conditions of formation of carbonate crusts and chimneys
GÜLİZ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY
- Orta Anadolu erken neolitik topluluklarında insan ve bitki ilişkisi: Aşıklı Höyük'te bitki tüketimi ve tarım
People and plant interaction in central anatolian early neolithic communities: Plant consumption and agriculture at Aşikli Höyük
MÜGE ERGUN
- Soma-kırkağaç fayının paleosismolojisi ve uzun/kısa dönem kayma hızının değerlendirilmesi, Manisa, Batı Anadolu
Paleoseismology of soma-Kırkağaç fault and evaluation of long/short term slip rate, Manisa, Western Anatolia
BÜŞRA YERLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN SÖZBİLİR