Antik dönemde 'Geländemauer' (Hattı balâ) tipi kent surlarının ortaya çıkışı ve gelişimi
The appearance and the development of the 'Geländemauer' type of the city walls
- Tez No: 609049
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULKADİR BARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 732
Özet
Anadolu ve Yakındoğu'da tahkimat yapılarının mimari gelişimi, kentleşme ile yakından ilişkilidir. Bu bakımdan Phryg ve Lydia kent surlarının plan düzenlemeleri çoğunlukla içkale ve tüm kentsel yapıları içeren dış sur çevirmesinden meydana gelmektedir. Öte yandan bölgesel ölçekte arazi savunması için Lydialılar, kentlerini çok geniş çevirme şeklindeki surlarla tahkim etmişlerdir. Sardeis ve Kerkenes'te görüldüğü üzere bu Lydia tahkimat yapıları, 'Geländemauer' sur tipinin öncüleri arasında değerlendirilebilir. Bu nedenle 'Geländemauer' sur tipinin mimari kökenlerinin belirlenmesi bu çalışmanın temel meselelerinden birisidir. Peloponnessos Savaşı'ndan sonra Kıta Yunanistan'da sınır bölgelerinin savunması için tahkimat sistemleri önem kazanmıştır. Özellikle 'polis' ya da 'koinon' yerleşimlerinin kırsal bölgelerinin (khora) savunmasının önemi, Kıta Yunanistan ve Anadolu'da yeni tipteki surların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu tipteki kent surları, genellikle duvarların güzergâhının topoğrafyanın doğal savunma yönünden üstünlüğüne elde etmek amacıyla arazinin yüksek sırtlarını (hattı balâ) izlediği 'Geländemauer' olarak tanımlanmaktadır. MÖ erken 4th yüzyılda bu tahkimat düzeni Messenia, Arkadia ve Akarnania bölgelerinde izlenebilir. 'Geländemauer' plan modeline göre tasarlanan kent surları, üzerinde kentsel yapıların inşa edildiği iskân alanlarından çok daha geniş alanları çevrelemektedirler. Bu tahkimat yapılarının topografik düzeni, taktik tasarımı ve inşaat yöntemleri gelişmiş bir arazi savunma anlayışını göstermektedir. Çünkü MÖ geç 5. ve erken 4. yüzyıllardan itibaren 'Geländemauer' tipindeki kent surlarının inşaatları, farklı topografik koşullarla uyumlu bir şekilde çeşitli duvar teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda MÖ 4. yüzyılda 'Geländemauer' tipindeki kent surları, Hekatomnidler Döneminde Batı Anadolu'da sistemli olarak inşa edilmeye başlanmıştır. Bundan sonra 'Geländemauer' tipindeki kent surları hem taktik savunma yapıları hem de topografik planları bakımından MÖ 3. yüzyılın sonlarına kadar Batı Anadolu'daki en gelişmiş ve sofistike tahkimat sistemi haline gelmiştir. Bu nedenle Hekatomnidlerin tahkimat alanında gerçekleştirdikleri sur inşa programı kendi karakteristiklerine ve Hellenistik tahkimat yapıları üzerinde uzun vadeli bir etkiye sahiptir. 'Geländemauer' tipindeki kent surlarının gelişiminin araştırılması ve mimar tekniklerine, topografik tasarımlarına ve kronolojik evrelerine göre antik dönem savunma sistemlerinin sınıflandırılması, Klasik ve Hellenistik dönemlerde kentleşme ve arazi iskân düzenlemeleri hakkında arkeolojik ve tarihi bilgi tabanına kesin bir şekilde katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In Anatolia and Near East, architectural development of the fortifications is closely associated with the urbanization. In this regard, the layout plans of Phrygian and Lydian city walls mostly consist of the citadel and enclosure wall, in other saying enceinte, including all civic buildings. On the other hand, for constructing the territorial defense, the Lydians fortified their cities with walls in great circuit shape. These Lydian fortifications, as seen in Sardeis and Kerkenes, can be considered among the pioneers of 'Geländemauer' type of city walls. Thus, definition of the architectural origins of the 'Geländemauer' type of city walls is one of the main issues of this study. After the Peloponnesian War, fortification systems for the defense of land frontiers in Greece came into prominence. Especially, the importance of the defense of countryside (khora) brought a new type of city walls in Mainland Greece and Western Anatolia. This type of city walls is generally described as 'Geländemauer', the trace of walls of which fallow the high ridges of lands, aiming to gain the advantage of the natural defense of topography. In early 4th century BC, this fortification layout can be traced in Messenia, Arkadia and Akarnania regions. The city walls designed in 'Geländemauer' planning model surround much more areas than built up areas on which the civic buildings were constructed. Topographical layout, tactical design and building methods of these fortifications show the advanced territorial defense concept. Because from the late 5thearly 4th centuries BC, constructions of 'Geländemauer' type of city walls were carried out by using various masonry techniques in accordance with the different topographical conditions. Also, in 4th century BC, 'Geländemauer' type of city walls were systematically begun to construct in Western Anatolia under the Hekatomnid rule. Henceforth, 'Geländemauer' type of city walls became the most advanced and sophisticated fortification system in Western Anatolia both in tactical and topographical aspects until the end of the 3th century BC. Therefore, Hekatomnid building program in fortification has its own characteristics and also has a long-term influence on Hellenistic fortifications. Studying the evolution of 'Geländemauer' type of city walls and making the classifications of the ancient defense systems according to their architectural techniques, topographical designs and their chronological phases will certainly contribute archaeological and historical knowledge base about urbanizations and territorial resettlements in Classical and Hellenistic periods.
Benzer Tezler
- Antik Çağ'da deniz ticaretine konu olan tarımsal sıvılar
Agricultural fluids subject to maritime trade during Antiquity
SÜLEYMAN TAŞCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiAkdeniz ÜniversitesiAkdeniz Sualtı Kültür Mirası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ÖNİZ
- Antik dönemde sosyal etkinliklerde kullanılan müzik enstrümanlarının mozaikler üzerindeki tasvirleri
Depictions of musical instruments used in social events in antiquity on mosaics
FATMA GERİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiBursa Uludağ ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA ŞAHİN
- Antik dönemde iskandiller
Sounding weights in Antiquity
CEREN ÖZKESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiEge ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA CANKARDEŞ ŞENOL
- Antik Dönemde Ege denizi'nde navigasyon sistemleri (Klasik çağlar)
Navigation systems in the Aegean sea in antiquity
MERT ZİYA TOKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiEge ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA CANKARDEŞ ŞENOL