Muhtar Avezov'un Abay Yolu romanında tur, jür, otır, jatır kalıp fiilleri
In the novel Abay Yolu, written by Muhtar Avezov tur, jür, otir, jatir
- Tez No: 609115
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Muhtar Avezov, Kazak eğitimci, yazar, çevirmen, eleştirmen, siyasetçi, düşünür. Kazakların en verimli yazarlarından biridir. Kazak destanları ve genel Türk edebiyatı ile araştırmalar yapmış; hikâye, çeviri, deneme, roman türlerinde eserler vermiştir. Abay Yolu, Muhtar Avezov'un kaleme aldığı dört ciltlik destansı biyografik roman. Avezov'un, hatta bütün Kazak Edebiyatının en büyük eseri olarak değerlendirilir. Abay Yolu, Kazak halkını, edebiyatını, kültürünü, folklorunu dünyaya tanıtan ve en iyi şekilde temsil eden eserdir. Avezov'un adını ebediyen yaşamasını sağlayan ve onu“sönmeyen yıldızlar”dan birisi yapmıştır. Kazak Türkçesinde şimdiki zaman kipinin en sık karşılaşılan bu şekli, fiil kök veya gövdesine -p, -a, -e, -y zarf-fiil eklerinden birinin ilave edilmesinin ardından“jatır”,“jür”,“tur”,“otır”unsurlarından birisinin getirilmesiyle yapılır. Kazak Türkçesinde yaygın olarak kullanılan birleşik yapıların içerisinde sıkça geçen“jatır”,“jür”,“tur”,“otır”yapıları cümlede gerçek anlamlarını koruyarak temel fiil olarak da kullanılmaktadır. Şimdiki zaman çekiminde“tur”,“jür”,“otır”,“jatır”unsurlarının hangisinin ne zaman kullanılacağına dair kesin kurallar yoktur ve bunların kullanım sahaları dili konuşan insanların alışkanlıklarıyla ilgilidir. Ayrıca, başka bir bakış açısıyla değişik anlam ayrıntılarının oluşması, temel fiille yardımcı fiiller arasında bağlantı sağlayan -p, -a, -e, -y zarf-fiillerinden hangisinin tercih edileceğine bağlıdır.
Özet (Çeviri)
Mukhtar Avezov is Kazakh educator, writer, translator, critic, politician, philosopher. He is one of the most productive writers of Kazakhs. He has researched Kazak epic literature, general Turkish literature, composed stories, translations, essays, novels. The Abay Road is a four-volume epic biographical novel by Mukhtar Avezov. It is regarded as the most significant work of Avezov, and even of all Kazakh literature. The Abay Road is the work that introduces the Kazakh people, literature, culture, and folklore to the world and represents them in the best way. His work made Avezov`s name one of the“eternal stars,”and his life works everlasting. This form is the most common form of the present tense in Kazakh Turkish, with the addition of one of the suffixes -p, -a, -e, -y to the verb root or body, followed by“jatır,”“jür,”“tur,”“otır”elements. Compounds“jatır,”“ jür,”“ tur,”“ otır ”are frequently used in the combined structures commonly used in Kazakh Turkish, which are also used as the basic verb while preserving their true meaning in the sentence. In the present tense, there are no definite rules as to when to use suffixes“tour,”“jury,”“otır,”at“jatır,”and their usage area is related to the habits of the people who speak the language. Furthermore, the formation of different details of meaning from another perspective depends on verbs“-p,”“-a,”“-e,”“-y,”which provides a link between the basic verb and the auxiliary verbs, is preferred
Benzer Tezler
- Kazak Türkçesinin cümle bilgisi bakımından Türkiye Türkçesi ile Karşılaştırılması (Muhtar Avezov'un 'Abay Yolu' romanı çerçevesinde)
Başlık çevirisi yok
EKREM AYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ ABBAS ÇINAR
- Mehmet Akif Ersoy'un 'Safahat' ve Muhtar Avezov'un 'Abay Yolu' adlı eserinin tema bakımındanincelenmesi
Thematic analyses of the works ?Safahat? by Mehmet Akif Ersoy and ?Abay Yolu? by Muhtar Avezov
DİNARA DUISEBAYEVA
- Muhtar Avezov'un 'Abay Yolu' romanı incelemesi: Tarih-gerçeklik-metin merkezli bir çalışma.
Muhtar Avezov'un 'Abay Yolu' Romanı İncelemesi: Tarih-Gerçeklik-Metin Merkezli Bir Çalışma.
GÜLNUR ÖZBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYVAZ MORKOÇ
- Muhtar Avezov'un 'Alma Bağında' ve 'Tas Tülek' eserleri üzerine dil incelemesi (aktarma-inceleme)
Transferring 'Alma Bağinda' and 'Tas Tülek' written by Muhtar Avezov i̇nto Turkey Turkish and doing language analysis (transfer-analysis)
MERVE ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EKREM AYAN
- Muhtar Avezov'un 'Enlik Kebek', 'Baybişe Tokal' ve 'Tüngi Sarın' piyesleri üzerine dil incelemesi (aktarma-inceleme)
Transferring 'Enlik Kebek', 'Baybişe Tokal' and 'Tüngi Sarin' written by Muhtar Avezov i̇nto Turkey Turkish and doing language analysis (transfer-analysis)
AYŞE KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EKREM AYAN