Geri Dön

An exploration of utaut by using usability evaluation methods: a case study of vux kitchen projection system

Kullanılabilirlik değerlendirme yöntemleri kullanılarak utaut'un açıklanması: vux mutfak projeksiyon sistemi üzerine bir çalışma

PDF İndir

  1. Tez No: 609248
  2. Yazar: ECE ÇINAR
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EKREM CEM ALPPAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Endüstri Ürünleri Tasarımı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 159

Özet

Yeni teknoloji ve ürünlerin nasıl ve neden kullanıcılar tarafından kabul edildikleri ya da kabul edilmedikleri, dolayısıyla ürünlerin başarısı firmalar tarafından yapılan pazar araştırmalarında öğrenilmek istenen bir soru olmuştur. Kullanılabilirlik testleri üretim yapan firmaların kendi bünyelerinde yapıyor ya da danışman firmalara yaptırıyor oldukları çalışmalar olup teknolojinin kabulü ile her zaman ilişkilendirilmemektedir. Bu ilişki sorgulanmaya değerdir. Kullanıcı testleri pazar araştırmacılarınca çoğu zaman kullanıcı davranışlarını izleyerek yapılan araştırmalardan oluşmaktadır. Bu testlerle ürünün gerçek hayatta kullanılıp kullanılmayacağı önceden tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Teknoloji kabulü araştırmaları ile ürün kabulü bağlamında kullanıcı davranışlarındaki değişimin sebepleri modellenmeye çalışılmaktadır. Ürünün başarısı, tasarımın başarısından etkilenmektedir. Tasarımın başarısı, bir ürünün arayüzünün veya servisinin kullanılabilirliğine bağlıdır. Kullanıcıların bir sistemi kolay kullanması ve süreci tahmin etmekte zorluk çekmemesi sistemi başarılı kılar. Aksi takdirde kullanıcılar, onu kullanmaktan vazgeçebilirler. Ürün arayüzlerindeki değişime bağlı kullanıcı deneyimleri de değişir, ve bu değişimden ürünlerin kullanımı dolayısıyla teknolojinin kabulü etkilenmektedir. Farklı teknolojiler içeren gelecek nesil arayüzler ürünlere aktarılarak alışılmış ürün kullanımları değiştirilmeye çalışılmaktadır. Değişen teknolojiyle yeni pazarlar yaratılır. Projeksiyon teknolojisinin ilerlemesi ile, arayüzlerin projeksiyon yolu ile kullanımı önemli ölçüde artmıştır. Bu doğrultuda projeksiyon arayüzleri günlük yaşam deneyimlerine entegre etmeye yönelik çalışmalara katkıda bulunacak devam eden araştırmalar artmaktadır. Bilgisayar klavyeleri, bilgisayar fareleri ve televizyonlar gibi elektronik aletlerin yanı sıra restorantlarda ve sergilerde yeni kullanıcı deneyimleri yaratmak amaçlı projeksiyon arayüzler kullanılmaktadır. Kullanıcıların bu ürün ve ürün kullanım deneyimlerine bakış açıları değişmektedir. Mutfak ortamında gelecek nesil arayüzlerin kullanımına dair araştırmalar oldukça az olup literatürde bu alan eksik görülmüştür. Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Modeli (UTAUT) temel alınarak kullanıcı araştırması yapılarak mutfak bağlamında kullanıcı davranış niyetlerini etkileyen faktörlerin araştırılması ve kullanılabilirlik problemlerinin bulunarak seçilen ürün grubunda iyileştirme önerileri yapılması hedeflenmektedir. Bu çalışmada ürün kabulü, beyaz eşya sektörünün önem verdiği mutfak bağlamında araştılmıştır. Ürün kabul fenomeni, ürün kabul modelleri, kullanılabilirlik, kullanıcı deneyimi, projeksiyon arayüzler ve teknolojiler ve insan-ürün etkilleşimi konuları incelenmiştir. İnsanlar gün içinde mutfakta yemek yapmak için çok zaman harcamaktadır. Kullanıcıların oldukça fazla zaman geçirdiği bir alan olan mutfaklarda birbirinden farklı ürünler eş zamanlı olarak kullanılmaktadır. Değişen ihtiyaçlara göre ürün grupları çeşitlenmektedir. Mutfakta geçen zamanı ürünlerin kullanım deneyimini de etkileyen teknoloji değiştirmektedir. Markalar pazarlama unsuru olarak değişen teknolojiyi vurgulayarak ürün gruplarını çeşitlendirmeye ve kendilerini diğer markalardan ayrıştırmaya çalışırlar. Bu nedenle her geçen gün, mutfaklarda çeşitlenen elektronik alet ve beyaz eşya tasarımında yeni teknolojik gelişmeler ile karşı karşıya kalınmaktadır. Teknolojinin gelişimiyle arayüz sistemleri de daha inovatif hale gelmektedir. Bu sebeple mutfak alanında kullanılan arayüz sistemleri güncel olarak incelenmesi gereken bir alandır. Yeni bir akıllı mutfak sistemi/ürünü, yeni bir teknolojik gelişme, ve yeni bir arayüz çeşidi ile mutfakta karşılaşabiliriz. Ancak, bu sistemlerin/ürünlerin kullanıcılar tarafından kabul edilip edilmeyeceğini ve pazarda yer bulup bulamayacağını önceden söylemek oldukça zordur. Özellikle beyaz eşya üreticisi firmalar ürünlerin kabulündeki bu belirsizliği anlamak, doğru alana ve teknolojiye yatırım yapmak için kullanılabilirlik araştırmalarına önem vermektedirler. Teknolojinin kabulünü etkileyen faktörlerin araştırılırken kullanılabilirlikle ilişkisine de önem verilmelidir. Bu tez çalışmasında, Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Modeli temel alınarak bir kullanıcı araştırması yapılıp kullanıcı davranışlarını etkileyen faktörlerin kullanılabilirlik değerlendirme yöntemleri üzerinden incelenmesi hedeflenmektedir. Beyaz eşya sektörü teknolojik gelişmeleri yakından izleyen ve izlemesi zorunlu olan bir sektördür. Yemek pişirme günlük hayatta heyecan verici bir aktivitedir ve yeni teknolojiler mutfakta kullanıcı deneyimini geliştirmek için aktif olarak denenmektedir. Arçelik firması beyaz eşya sektöründe yerel ve uluslararası tanınmışlığa sahip bir firmadır. Bu araştırma için örnek ürün olarak projeksiyon arayüzü kullarak mutfakta yeni bir deneyim sunan, ocak, davlumbaz ve bulaşık makinesinden oluşan Arçelik VUX ürün grubu seçilmiştir. VUX arayüzü ile alışılmış mutfak kullanım deneyimini değiştiren bir kullanım sunması sebebiyle teknolojinin kabulünün araştırılması için uygundur. VUX dokunmatik tuş takımı ihtiyacını ortadan kaldırır. Projektörlü kontrol paneli, etkileşimli arayüz simgeleri ile farklı kullanım deneyimi sunar. Kontrol paneli, cihazın farklı bölümlerinde görüntülenebilir ve kullanıcının ihtiyaçlarına göre tezgâhta yer değiştirebilir. Davlumbaz, ocak ve bulaşık makinesi birbirleriyle etkileşime girer ve tek bir arayüz üzerinden kolayca kontrol edilebilir Halen geliştirilmekte olan VUX ürün grubu hakkında elde edilecek veriler arayüz tasarımının geliştirilmesine de katkıda bulunacaktır. Tezin ilk bölümünde, çalışmanın amacı, literatürde tarama yapılırken kullanılan anahtar kelimeler ve tezin genel yapısı açıklanmaktadır. Tezin ikinci bölümü, literatürde yer alan teknoloji kabül modelleri, kullanılabilirlik ve gelecek nesil arayüzler hakkında. İlk olarak teknolojinin değişimi ile ortaya çıkan inovatif ürünler karşısında tüketici davranışlarını tahmin etmek için geliştirilen modeller ve teknolojinin kabulü fenomeni kavramı incelenmiştir. Teknoloji kabul modellerini kullanan çalışmalar bu bölümde örneklendirilmiştir. Daha sonra kullanılabilirlik kavramının tanımlanması, ürün kabulü ve kullanılabilirlik arasındaki ilişkinin açıklanmaya çalışıldığı araştırmaları içerir. Ardından arayüzlerin kullanılabilirliği tanımlanarak gelecek etkileşim teknolojileri örneklendirilmiştir. Ayrıca ürün kabulü mutfak bağlamında arayüzler üzerinden örnek çalışmalar sunularak incelenmiştir. Son olarak bu üç kavramın birbiriyle ilişkisi ve tezdeki kapsamı belirtilmiştir. Tezin üçüncü bölümünde, tezin araştırma yöntemi detaylı olarak anlatılmıştır. Araştırmada UTAUT modeline uygun olarak geliştirilen soru, içerik ve yapıları kullanılan yöntemler kullanıcı testi kapsamında yapılandırılmamış mülakat ve anket yöntemleridir. Araştırma yeri olarak Arçelik Çayırova kampüsünde yer alan ve VUX ürün grubunu içinde barındıran Endüstriyel Tasarım Direktörlüğü mutfağı seçilmiştir. Araştırma konusunun hassasiyeti ve gizlilik gerekliliği itibariyle Arçelik firmasından izin alınmıştır. Araştırmanın ilk kısmında, kullanıcı testi kapsamında 30 kullanıcıya teker teker araştırma konusu olan VUX ürün grubu ürünü anlatan bir video ile tanıtılarak kullanıcıların bu ürünü verilen görevleri yerine getirmeleri istenerek serbest bir şekilde kendilerinin kullanmaları istenmiştir. Kullanıcıların bu ürün grubu ve arayüzüyle etkileşimleri gözlemlenip, ürün ve arayüzü ile ilgili soruları cevaplanmıştır. Test başlangıcında ve sonunda sorular sorulara yapılan yorumlar analiz edilmek üzere ham veri olarak not edilmiştir. Araştırmanın sonraki kısmında, projeksiyon arayüzün seçilen ürün grubunun kullanımı açısından kabulünü anlamak için katılımcılarla, UTAUT modeline uygun açık ve kapalı uçlu sorular içeren yapılandırılmamış mülakatlar yapılmıştır. Mülakatlar kullanıcı testi yapılan ortamda gerçekleştirilmiştir ve istenirse katılımcıların ürünü tekrar kullanmasına, ürün hakkında akıllarına sonradan gelen fikirleri de dile getirmeleri sağlanmıştır. Her katılımcının tepkisi, ürün ile/arayüz ile alakalı soruları veya talepleri farklı olabileceğinden yapılandırılmamış mülakatların gerçekleştirilmesi uygun görülmüştür. Temel olarak, katılımcıların ürün hakkındaki yorumları, ürünün katılımcılara göre pozitif veya negatif özellikleri incelenmek üzere toplanmıştır. Katılımcıların kendi kullandığı ürünlerle araştırma için seçilen ürün grubunu karşılaştırıp değerlendirme yapmaları istenmiştir. Kullanıcıların ürün kabul edilebilirliği ile ilgili düşünceleri, not alınarak analiz edilmek üzere toplanmıştır. Araştırmanın bir sonraki kısmında ise, katılımcıların UTAUT modelinden uyarlanmış bir anket doldurması istenmiştir. Anketin ilk bölümünde, kullanıcıların demografik yapılarını (yaş, cinsiyet, meslek ve öğrenim) içeren bilgilerin toplanması hedeflenmiştir. Anketin ikinci bölümünde, katılımcıların mutfakta bulunan beyaz eşya ürün gruplarını kullanımlarını, önceki tecrübelerini ve deneyimlerini anlamaya çalışmayı hedeflenmiştir. Anketin üçüncü bölümü, ürün kabul modellerinden biri olan Teknoloji Kabul ve Kullanım Birleştirilmiş Modeli (UTAUT) ile ilgili soruları içerir. Cevaplar değerlendirilip sınıflandırılmıştır. Bu araştırma ile kullanıcıların projeksiyon arayüz içeren ürün grubu kullanımı ve ürünü kabul edip etmemeleri ile ilgili genel görüşleri elde edilmeye çalışılmıştır. Tezin dördüncü bölümünde, kullanıcı testi/gözlemler ve anketlerden elde edilen veriler analiz edilerek, sonuçlar sunulmuştur. Tezin son bölümü sonuç bölümünü içerir. Araştırma sonuçları bu bölümde özetlenmiş, çalışma süresince yaşanan kısıtlar değerlendirilip, gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur. Bu tez ile kullanıcı testi ve gözlemlerden yararlanarak mutfak bağlamında beyaz eşya sektöründe geliştirilen ürün grubunun kabulünü etkileyen faktörleri incelemeyi hedeflenmektedir. Bu nedenle, sonuçları göz önünde bulundurulduğunda, hem beyaz eşya sektörüne, hem de mutfak bağlamında kullanılan teknolojik ürünlerin kullanılabilirliği ile ilgili soruları cevaplandırmak üzere oluşturulan ürün kabul modeli denenerek gelecek çalışmalara katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Questions about how and why new technology and new products are accepted or rejected by users, and therefore the success of products must be learned in market research by companies. Within the scope of this study, research on product usability, human product interaction and interface design has been conducted and factors that effect behavioral intention are examined to clarify product acceptance phenomenon. While usability has been a significant concept for software products previously, it has also started to be evaluated for many products that are used in daily activities in recent years and has become one of the persuasive factors in the acceptance of products and user interfaces. The inclusion of usability studies into the process of product design and the acceptance of the new product development approach improve manufacturers views. Change from the technology and product-oriented approach to the user centered design philosophy ensures that many usability problems which arise from the beginning of the process can be avoided. This makes the products more succesful and profitable in the market and increases user pleasure. It is very difficult for users to measure product's usability without using the product and evaluate it without buying it. Manufacturers want to impress users with the new technologies added to the products. New technologies can help users to interact with product more easily and clearly with new user interfaces. Where manufacturers and users demonstrate this attitude, industrial designers have the task of transforming innovative products and technologies into products that are visually acceptable and usable. In this study, a literature search was conducted on technology acceptance models and usability of interfaces. The scope of usability, the reasons of usability problems, factors affecting technology acceptance, the relationship between usability and acceptance of technology are examined. A user study includes unstructured interview, observation and questionaire was conducted to explore Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT) to analyze the factors that influence new product acceptance of kitchen projection interface system called VUX. The hypotheses and research questions were evaluated with the findings.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    87163

    An Exploration of Turkish identity and a comparision with the image of Turkey

    Türk kimliğinin belirlenmesi ve Türk imajı ile karşılaştırılması

    İPEK BOZDAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1996

    İşletmeİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SUBİDEY TOGAN

  2. Tez No

    691443

    An exploration of teacher commitment through the perspectives of novice teachers

    Öğretmen adanmışlığının mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin bakış açısıyla incelenmesi

    FADİME URAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET OK

  3. Tez No

    349229

    An exploration of English language teachers' perceptions of culture teaching and their effects on students' academic achievement

    İngiliz dili öğretmenlerinin kültürün öğretilmesiyle ilgili algılarının ve bunların öğrencilerin akademik başarısı üzerine etkilerinin araştırılması

    ŞEYMA YEŞİL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    İngiliz Dili ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HAKAN DEMİRÖZ

  4. Tez No

    349985

    Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin empatik eğilim düzeylerinin çalıştıkları engel türüne ve bazı değişkenlere göre incelenmesi

    An exploration of emphatic tendencies and some variances of the teachers working in special education

    NALAN NERGİS KARKAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYDAN AYDIN

  5. Tez No

    286085

    An exploration of affective and demographic factors that are related to mathematical thinking and reasoning of university students

    Üniversite öğrencilerinin matematiksel düşünme ve akıl yürütme becerileriyle ilgili duyuşsal ve demografik etmenlerin araştırılması

    SEREN BAŞARAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    PROF. DR. GİRAY BERBEROĞLU

Geri Dön