Çerezlik kabakta (Cucurbita pepo L.) haploid ve dihaploid hatların eldesi
Obtain of haploid and dihaploid lines in edible seed pumpkin (Cucurbita pepo L.)
- Tez No: 609522
- Danışmanlar: PROF. ÖNDER TÜRKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Kabak (Cucurbita pepo L.) farklı tüketim şekillerinin yanında Türkiye' de çerezlik tüketime yönelik olarak da üretilmektedir. Türkiye'de çerezlik kabak tarımı yaygınlaşma eğilimindedir. Özellikle 2000'li yıllardan sonra gerek üretim alanı ve gerekse üretim miktarı açısından hızlı bir ivme kazanmıştır. Son rakamlara göre çekirdek kabak ekim alanları 73.789 da olup, elde edilen verim yaklaşık 55 bin tondur (TUİK, 2018). Türkiye'de F1 çerezlik kabak çeşitlerine ihtiyaç vardır. Bu amaçla, 77 adet genotipin bitkisel materyal olarak kullanıldığı araştırmamızda ışınlanmış polen tekniği yardımıyla haploid ve dihaploid hat eldesi amaçlanmıştır. Kullanılan ışın dozları 100 ve 150 Gy olmuştur. Tozlama çalışmalarında 100 Gy dozunda 74 çiçek tozlanmış, 39 meyve elde edilmiş ve meyve tutum oranı %52.7 olarak gerçekleşmiştir. Ortalama meyve ağırlığı 405 g ile 3760 g arasında olmuştur. 150 Gy dozunda 70 çiçek tozlanmış, 35 meyve elde edilmiş, meyve tutum oranı %50 olmuştur. Ortalama meyve ağırlığı ise 602 g ile 4205 g arasında belirlenmiştir. 100 Gy dozunda 39 meyveden 9301 adet tohum ve 244 adet embriyo elde edilmiştir. Meyve başına tohum sayısı 238 ve meyve başına embriyo sayısı 6.3 olarak gerçekleşmiştir. 150 Gy dozundan ise 35 meyvede 8774 tohum sayılmış ve 234 adet embriyo çıkarılmıştır. Meyve başına tohum sayısı 250.7 adet ve meyve başına embriyo sayısı 6.7 adet olarak gerçekleşmiştir. 100 Gy ışın dozundan elde edilmiş olan 244 adet embriyodan 136 adedi köklenmiş, 54'ü bitkiye dönüşmüş ve şaşırtılmış, 44'ü dış koşullara alıştırılarak yaşatılabilmiştir. Bitkiye dönüşüm oranı ise %18.0 olarak gerçekleşmiştir. 150 Gy ışın dozundan elde edilmiş olan 234 adet embriyodan 99 adedi köklenmiş, 67'si bitkiye dönüşmüş ve şaşırtılmış, 51'i dış koşullara alıştırılarak yaşatılabilmiştir. Bitkiye dönüşüm oranı ise %21.8 olarak gerçekleşmiştir. Sonuç olarak, toplamda elde edilen 478 embriyodan; 235 tanesi köklenmiş, 121 tanesi bitkiye dönüşmüş ve şaşırtılmış, 95'i dış koşullara alıştırılarak yaşatılmış, bitkiye dönüşüm oranı ise %19.9 olarak gerçekleşmiştir. Ploidi tespitlerinde 63 bitki gözlemlenmiş, 100 Gy dozundan 3 ve 150 Gy dozundan 6 bitki haploid (n) olarak belirlenmiştir. 6 bitkide ise miksoploid (n + 2n) yapı gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Pumpkin (Cucurbita pepo L.) have different consumption patterns in Turkey. Edible seed pumpkin cultivation in Turkey tend to be widespread. Especially after 2000's, there has been an increase in both production area harvested. According to the latest data, the production area is 73.789 da and the production amount is 55.000 tons (TUİK, 2018). There is a need for F1 pumpkin seed cultivars in Turkey. For this purpose, 77 genotypes were used in our study, in order to obtain haploid and doubled haploid lines. The ray doses used were 100 and 150 Gy. In the pollination studies, 74 flowers were pollinated at a dose of 100 Gy, 39 fruit was obtained and fruit set rate was 52.7%. The average fruit weight was between 405 g and 3760 g. 70 flowers were pollinated at a dose of 150 Gy, 35 fruit was obtained and fruit set rate was 50%. The average fruit weight was between 602 g and 4205 g. 9301 seeds and 244 embryos were obtained from 39 fruits at a dose of 100 Gy. The number of seeds per fruit was 238 and the number of embryos per fruit was 6.3. Of the 150 Gy doses, 8,774 seeds were counted in 35 fruits and 234 embryos were removed. The number of seeds per fruit was 250.7 and the number of embryos per fruit was 6.7. Of the 244 embryos obtained from 100 Gy ray doses, 136 were generated roots, 54 of them were transformed in to plants and transferred to external conditions, 44 of them was acclimatized to external conditions. The plant conversion rate was 18.0%. Of the 234 embryos obtained from 150Gy ray doses, 99 were generated roots, 67 of them were generated plants and transferred to external conditions, 51 of them was acclimatized to external conditions. The plant conversion rate was 21.8%. As a result, 478 embryos were obtained in total; 235 of them were generated roots, 121 of them have been generated plants and adapted to external conditions, of these, 121 were generated plants and transferred to external conditions, 95 of them was acclimatized to external conditions, plant conversion rate was 19.9%. We have observed 63 plants in the ploidy detection we have done so far, 3 plants from 100 Gy doses and 6 plants from 150 Gy doses were identified as haploid (n). In 6 plants myxoploid (n + 2n) structure was observed.
Benzer Tezler
- Kabuksuz çerezlik kabakta (Cucurbita pepo l.) haploid bitki elde etme olanakları
Possibilities of obtaining haploid plants in naked seed pumpkin (Cucurbita pepo l.)
BAHAR SANDI
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
- Çerezlik kabakta (Cucurbita pepo L.) kurağa tolerant genotiplerin fizyolojik ve agronomik yöntemlerle araştırılması
Determination of tolerant genotypes by using physiological and agronomical methods in edible pumpkin (Cucurbita pepo L.)
MUSA SEYMEN
- Çerezlik kabakta (Cucurbita pepo L.) ZYMV'ye dayanıklı hatların belirlenmesi ve geliştirilmesi
Determination and development of ZYMV resistant lines in pumpkin (Cucurbita pepo L.)
HANDE SEDA ÖZDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatErciyes ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN GÜLŞEN
DOÇ. DR. HAKAN FİDAN
- Bazı çerezlik kabak (Cucurbita pepo L.) çeşitlerinin fusarium proliferatum'a duyarlılık düzeyleri ile fenolik bileşikler arasındaki ilişkiler
Relationships between susceptibility levels of some pumpkin cultivars (Cucurbita pepo L.) to fusarium proliferatum and phenolic compounds
EBRU SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY ÖZER
- Çerezlik kabakta fide kök çürüklüğü hastalığı etmeni (Fusarium proliferatum) üzerine Trichoderma harzianum'un farklı formülasyonlarının etkileri
Çerezlik kabakta fide kök çürüklüğü hastaliği etmeni (Fusarium proliferatum) üzerine Trichoderma harzianum'un farkli formülasyonlarinin etkileri
JANNAT KHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY ÖZER