Geri Dön

Din arkeolojisinin imkânı ve Göbeklitepe

The possibility of archeaology of religion and Göbeklitepe

  1. Tez No: 610652
  2. Yazar: BİLAL TOPRAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞİNASİ GÜNDÜZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Arkeoloji, Din, Tarih, Archeology, Religion, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Dinler Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 284

Özet

Bu çalışma dinler tarihi ile arkeoloji arasında disiplinlerarası bir alan olarak din arkeolojisinin imkânını tartışmaktadır. Bu bağlamda öncelikle bir bilgi üretme pratiği olarak arkeolojinin tarihsel seyri eleştirel bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Böylece gerek Batı'da ve gerekse ülkemizde arkeolojinin tarihsel süreç içerisindeki konumu incelenmektedir. Devamında diğer sosyal bilimler gibi arkeolojinin de şekillenmesine etki eden politik, ideolojik ve dinsel etkenler bahse konu edilmektedir. Bu durum geçmişi maddi kültür üzerinden ortaya koymaya çalışan arkeolojinin zaman zaman ideolojik bir aygıta dönüştürülmesi açısından da önem arz etmektedir. Disiplinlerarası bir alan olarak önerilen din arkeolojisinin teorik çerçevesinin sunulduğu ikinci bölümde ise ilkel, din, ritüel ve şamanizm gibi arkeoloji ve dinler tarihinin ortak kavramları üzerinden eleştirel bir okuma yapılmaktadır. Bu sayede 19. yüzyılda etkin olan paradigmadan önemli izler taşıyan söz konusu kavramların geçmişimizi anlamamız hususunda yüklendiği olumsuz duruma dikkat çekilmektedir. Çalışmanın son bölümünde ise, son dönemlerin en önemli arkeolojik keşiflerinden olan Göbekli Tepe'nin din arkeoloji perspektifinden incelenmesine yer verilmektedir. Böylece ilk iki bölümde ele alınan teorik tartışmaların Göbekli Tepe üzerinden pratik bir düzlemde incelenmesi hedeflenmektedir. Göbekli Tepe'deki T biçimli dikilitaşlara resmedilen hayvan tasvirlerinin ve soyut sembollerin ancak disiplinlerarası bir çalışma alanı olarak din arkeolojisi bağlamında nasıl anlaşılabileceği tartışılmaktadır.

Özet (Çeviri)

This study aims to investigate whether it is possible to put forward the archaeology of religion as an interdisciplinary field of study between the history of religion and archaeology. It adopts a critical approach to discuss the historical process of archaeology as a means for producing knowledge. In this regard, it tries to evaluate the historical status of archaeology both in Turkey and in the western world. It also examines the political, ideological and religious factors that shape archaeology as in many other disciplines of social sciences. From time to time, archelogy is used as an ideological means to narrate historical events from a materialistic perspective, which makes the argument of this study more crucial. The second chapter, whichestablishes a theoretical framework for the archaeology of religion as an interdisciplinary field, makes a critical review of the common concepts and terms of archaeology and history of religion such as primitive, religion, ritual, and shamanism. In this way, the chapter draws attention to the negative effects of these 19th-century concepts and terms on our understanding of history. The last chapter of the study analyses GöbekliTepe, one of the significant archaeological discoveries in recent times, within the scope of archaeology of religion. This chapter attempts to put the theoretical arguments of the first and second chapters into practice in the light of GöbekliTepe. Thus, the current study discusses how the animal depictions and abstract symbols on the T shaped pillars in GöbekliTepe should be understood from the perspective of archaeology of religion as an interdisciplinary area.

Benzer Tezler

  1. Kutsal kitap arkeolojisi: William Foxwell Albright örneği

    Biblical archaeology: The case of William Foxwell Albright

    ASLAN BİLKAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Arkeolojiİbn Haldun Üniversitesi

    Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BETÜL AVCI SEBETCİ

  2. Erken cumhuriyet döneminde Türk kimliğinin inşasına yönelik iskân uygulamaları (1923 1938)

    Settlement policies regarding the establishment of the Turkish i̇dentity during the early republic era (1923-1938)

    FATMA BUĞDAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Siyasal BilimlerPamukkale Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ REZZAN AYHAN TÜRKBAY

  3. Археологиялык булактар боюнча теңир-тоо эрте көчмөндөрҥнҥн чарбасы

    Arkeolojik kaynaklara göre tanrı-dağ erken göçebelerin ekonomisi

    KÜNBOLOT AKMATOV

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2012

    TarihKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KUBAT TABALDİEV

  4. Ca'fer el-Huldî'nin hayatı, tasavvufî görüşleri ve Hikâyât'ül-Meşâyih adlı eseri

    Life of Ca'fer al-Huldî, his sufi views and his work called Hikâyât'ül-Meşâyih

    ŞEYMA ÖZKABAKÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAFER ERGİNLİ

  5. İsrail ve 'Öteki'si: Ortadoğu'da kültür ve topografik politik

    Israel and 'The Other': Culture and the topographic politics in the middle east

    ŞEYMA IŞIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı

    PROF. ŞEVKET YAVUZ