Kazak şair Mukağali Makatayev'in şiir dili ('Ömir-Özen' bağlamında dil incelemesi)
The language of the Kazakh poet Mukagali Makatayev (linguistic research in the context of 'Omir-Ozen')
- Tez No: 610804
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KENAN ACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kazak Türkçesi, Mukağali Makatayev, Ömir-Özen, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi, Kazakh, Mukağali Makatayev, Phonetics and Grammar, poet, poem
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 400
Özet
Bu tezin konusu, Kazak şair Mukağali Makatayev'in şiir dilinin Ömir – Özen eseri bağlamında incelenmesidir. Bu incelemede Eski Türkçe, Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin ses ve şekil bilgileri ile söz varlığı dikkate alınmıştır. Kazak Türkçesinin bu esere yansıyan dil özellikleri vurgulanmıştır. Çalışmanın amacı, art zamanlı karşılaştırma yöntemini kullanarak Kazak Türkçesinin dil incelemesini eser üzerinden yapmaktır. Bu zamana kadar tez konusu olan şairin eserlerinin ses ve şekil özellikleri ile söz varlığı konusunda inceleme yapılmamıştır. Bu tez çalışması bu alanda kapsamlı bir bilgi ortaya çıkartacaktır. Tez çalışmasının önemi, Kazak şair Mukağali Makatayev'in şiir dilini Türkiye Türkçesinde incelenmesi sonucunda ortaya çıkan bilgiler, şairin eserleri üzerinden Kazak Türkçesi alanına yeni bilgiler katacaktır. Çalışmanın bilimsel yeniliği, Kazak Türkçesinin dil özelliklerini eserde bulmanın yanı sıra şairin ses ve şekil bilgisi ile söz varlığı konusundaki tercihleri ortaya çıkartılacaktır. Çalışmada dil incelemesi ile birlikte Kazak terimi, Kazak Türkçesi, Kazak Edebiyatı ve Mukağali Maktayev hakkında da bilgi verilmiştir. Bu yüksek lisans tezi üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde ses, ikinci bölümde şekil özellikleri verilmiş, Üçüncü ve son bölümde ise eserde yer alıp Türkiye Türkçesinde bulunmayan bazı söz varlığı ögeleri ele alınmıştır. Tezin sonuna eserin Kiril harflerinden Lâtin harflerine aktarılmış biçimi de eklenmiştir. Çalışmaya metnin anlaşılması için bir de sözlük ilâve edilmiştir. Bu sözlükte kelimelerin geçtiği yerlerden en az bir tanık gösterilmiştir. Tezin Ekler bölümünde üzerinde çalıştığımız eserden örnek sayfalar ile Mukağali Makatayev'in bir fotoğrafı bulunmaktadır. Art zamanlı karşılaştırma yönteminin kullanıldığı çalışma sırasında konuyla ilgili hem Kazakistan'da, hem Türkiye'de yayımlanmış Türkiye Türkçesi, Kazak Türkçesi ve Rusça kitaplar ve elektronik kaynaklalardan yararlanmıştır. Çalışma sonucunda Kazak Türkçesi yazı dilinin standart özelliklerinin Kazakistanlı bir şairin eserine yansıdığı örneklerle birlikte standart dışı olup daha çok konuşma dilinde görülen tercihlerinin örnekleri de ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is the analysis the poetic language of Kazakh poet Mukagali Makatayev in the contex of Omir-Ozen. In this work, the Phonetics, Morphology and Lexicology of the Old Turkic, Kazakh and Turkish languages are taken in account. The features of the Kazakh language reflected in this work are ephasized. The aim of the study is to analyse the Kazakh Language by using the diachronic comparison method. Up this time, the works of the poet have not been analised about the sound and shape characteristics and vocabulary. This thesis reveals comprehensive information in this field. The importance of this work is the analysis of the poetic language of Mukagali Makatayev in Turkish which will contribute to the Kazakh language. The scientific novation of the study is finding the language features of Kazakh as well as revealing the poet's choice in using vocabulary, vocal and morpology. There is also given information about the term of Kazakh, the Kazakh laguage, Kazakh Literature and Mukagali Makatayev along with the language analysis in this study. The thesis consists of three chapters. In the first chapter, the sound, in the second the shape characteristis are given. The vocabulary existed in the work of poet, but not in Turkish are given in the third chapter. There are also added a transcription from Cyrillic to Lantin of the poetry book and a vocabulary of the work at the end of the thesis. The vocabulary is added to make the poetry book comprehensible. In the vocabulary part, at least one place is shown where the words appear. There are some pages from the work used for the study and a photograph of Mukagali Makatayev in the Attachement section. In the study which used diachronic comparison method, topical books in Turkish, Kazakh and Russian published both in Kazakhstan and Turkey and electronic resources are used. In the conclusion of the study, the examples with the properties of the Standard Kazakh language that influenced the work of poet and the examples of the spoken language are revealed.
Benzer Tezler
- 20. yüzyıl Kazak şairi Mukagali Makatayev'in sosyal temalı şiirleri (transkripsiyon-aktarma-inceleme-dizin)
Başlık çevirisi yok
METİN KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Kazak şair Maxambet Ötemisulı'nın eserlerinde kelime grupları: Metin-inceleme-dizin
Word groups in the works of Kazakh poet Maxambet Ötemisulı: Text-analysis-index
TURAN HANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKSEL ÖZTÜRK
- Kazak şâir Şákárim ve şiirleri üzerine bir inceleme
A study on Kazakh poet Şakarim and his poems
BAKTIYAR BUTEYEV
Doktora
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEMİZKAN
- Saken Seyfullin'in 'Kızıl At' poemasının yansıtmacı yaklaşımla incelenmesi (Aktarım-inceleme)
Analysis of Saken Seyfullin's red horse poema with mimesis theory (Transference-analysis)
Ö.FARUK KIRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN SÖYLEMEZ
- Mirjakıp Dulatov'un Bakıtsız Jamal isimli romanı üzerine bir inceleme (Transkripsiyon, aktarım, dil ve muhteva incelemesi)
An analysis of the novel titled Bakıtsız Jamal by Mirjakip Dulatov (Transcription, translation, language and content analysis)
YALÇIN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENVER KAPAĞAN