İstanbul'da Balyan ailesi tarafından yapılan dini yapılarda cephe biçimlenmesi ve mimari elemanlar
Facade formation and architectural elements in religious buildings made by Balyan family in İstanbul
- Tez No: 611618
- Danışmanlar: PROF. DR. BERRİN ALPER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 329
Özet
Osmanlı İmparatorluğu'nda, mimarlık alanında modernleşme süreci 18.yüzyıldan itibaren mimari ortama yeni yapı tipleri ve yeni üslupların katılması ile birlikte başlamış ve 19.yüzyılda Tanzimat Fermanı'nın ilanı ile beraber etkilerini sürdürmüştür. Tanzimat sonrası Hassa Mimarlar Ocağı'nın yapı üretiminin yanısıra yabancı ve gayrimüslim mimarların yaptıkları yapılarla mimariye batılı tarzda biçimler ve üsluplar katılmıştır. Kent mekanına katılan yeni yapı tipleri olan kışlalar, karakollar, fabrikalar, garlar vb. yapıların iç ve dış cephelerinde Avrupa'da aynı yüzyılda hakim olan seçmeci üslupların kullanımı yaygınlık kazanmıştır. İstanbul'da yapı cephelerinde Yunan, Roma, Gotik, Rönesans, Barok, Rokoko, Ampir üslupları ayrı ayrı veya bir arada yeniden yorumlanarak kullanılmış ve İstanbul'daki mimarlık ortamına yeni bir görünüm kazandırmıştır. Bunun yanısıra Klasik Osmanlı Mimarisi'ndeki tipolojisini değiştirmeden iki yüzyılı aşkın sürdürülen Osmanlı dini mimarisi de batılılaşma sürecindeki bu yeni üsluplardan etkilenmiştir. Batılı Üslupları birarada kullanma becerisi ve cepheleri yeniden yorumladığı yapıları ile İstanbul'a yeni bir görünüm kazandıran önemli isimlerden biri de Ermeni kökenli Balyan Ailesi üyeleridir. Balyan Ailesi üyeleri ürettikleri yapılarında farklı üslupların öğelerini ve elemanlarını harmanlayarak seçmeci üslupta cepheler ortaya çıkarmıştır. Yapmış oldukları camileri Osmanlı yönetim kademelerine yapmalarından ötürü, siyasi gücü temsil edecek yapılar yapmaları gerekliliğinden, cami dış cephelerini oldukça bezemeli ve gösterişli kılarken, Ermeni Cemaati için yapılan ibadet yapıları olan kiliselerin cephelerini yalın ve sade tutmuşlardır. Bu çalışma kapsamında Balyan Ailesi'ne atfedilen tüm yapılar kısaca tarihsel özellikleri ve cephelerinde kullanılan üsluplar bağlamında incelenmiştir. Dini yapılar olan camiler ve kiliselerin cephe düzenlemeleri ve bezeme öğeleri ise tezin ana konusu olarak detaylı ele alınmıştır. Bu çerçeve içerisinde incelenen camiler kronolojik olarak sırasıyla; Nusretiye Camii, Küçük Mecidiye Camii, Büyük Mecidiye Camii, Dolmabahçe Camii, Teşvikiye Camii, Sa'dabad Camii ve Pertevniyal Valide Sultan Camii'dir. Kiliseler ise; Kumkapı Surp Asdvadzadzin Kilisesi, Kumkapı Surp Vorvots Vorodman Kilisesi, Ortaköy Surp Asdvadzadzin Kilisesi, Galatasaray Surp Yerrortutyun Kilisesi, Beşiktaş Surp Asdvadzadzin Kilisesi, Kuruçeşme Yerevman Surp Haç Kilisesidir. Dört bölümden oluşan tezin ilk bölümünde konunun seçilmesindeki amaç belirtilmiş, araştırmanın kapsamı ve araştırma yöntemi anlatılmıştır. Tezin ikinci bölümünde ise araştırma kapsamında incelenen camilerin ve kiliselerin ait olduğu modernleşme dönemi ile beraber İstanbul'da gerçekleşen değişimler irdelenmiştir. Üçüncü bölümde Balyan Ailesi ve ailenin fertleri olan Merametçi Bali Kalfa, Krikor Amira Balyan, Senekerim Balyan, Garabed Amira Balyan, Niğoğos Balyan, Sarkis Balyan, Agop Balyan, Simon Balyan, Levon Balyan'ın hayatlarından, mimari faaliyetlerinden ve eğitim hayatlarından bahsedilmiştir. Aynı bölümde, Balyan Ailesi'nin yapmış olduğu tüm yapıların tarihçeleri kısaca ele alınmış ve yapıların cephelerinin üslup özelliklerinden bahsedilmiştir. Tezin ana araştırma konusu olan dördüncü bölümde ise Balyan Ailesi'nin yapmış olduğu dini yapılar olan camiler ve kiliselerin tarihsel değişimleri, mimarları, yapıların mimari özellikleri incelenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen dini yapıların dış cephe özellikleri cephe düzeni, mimari elemanlar ve bezeme ögeleri başlıklarıyla analitik olarak incelenmiştir. Cephelerin yatay ve düşey akslarla tanımlanabilir olması analiz yöntemini belirlemiştir. Camilerin subasman hizasından kubbe kasnağına kadar bölümleri mimari analize konu edilmiş olup, subasman yüzeyleri ve kubbe kasnağı ayrıca ele alınmıştır. Benzer inceleme yöntemi kiliseler içinde uygulanmıştır. Tezin sonuç bölümünde ise araştırma kapsamında varılan sonuçlar ortaya konmuş; cami ve kiliselerin kendi yapı kategorileri içerisinde benzer dış cephe biçimi ve bezeme elemanlarına sahip olduğu ancak Balyan Ailesi'nin her yapıda benzer elemanları farklı bir kompozisyonla birleştirerek kullandığı sonucuna varılmıştır. İncelenen camiler ve kiliselerin cephelerindeki bezeme öğeleri tespit edilerek bezeme sözlüğü oluşturulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The modernization process in the Ottoman Empire, started with the addition of new building types and new styles to the architectural environment from the 18th century and continued its effects with the declaration of the Tanzimat in the 19th century. After the Tanzimat period, ın addition to building production of the The Imperial Architects Office, Western-style forms and styles were added to the structures made by foreign and non-Muslim architects. There were new building types, such as barracks, outposts, factories, stations, etc. Buildings, that prevailed the use of selective styles in the same century as in Europe became widespread on the interior and exterior facades. Greek, Roman, Gothic, Renaissance, Baroque, Rococo and Empiric styles were re-interpreted separately or together on the building facades and gave a new look to the architectural environment in Istanbul. In addition to the Classical Ottoman Architecture, which was maintained for more than two centuries without changing its typology in, was influenced by these new styles in the process of westernization. Armenia origin Balyan Family members, had the ability to use western styles and reinterpreting facades while giving a new look to Istanbul. The members of the Balyan Family blended the elements and elements of different styles in their buildings and created facades in a selective style. Because of the fact that, they built the mosques to the Ottoman administrative levels, they needed to build structures to represent the political power, the facades of the mosque were very ornamented and gaudery. On the other hand they kept the facades of the churches plain and simple, which were worship structures made for the Armenian community. In this study, all the buildings attributed to the Balyan Family are briefly examined in terms of their historical terms and the styles used in their facades. Facade arrangements and ornamental elements of mosques and churches, which are the religious structures, are discussed in detail as the main subject of the thesis. The mosques examined within this scope are chronologically; Nusretiye Mosque, Küçük Mecidiye Mosque, Büyük Mecidiye Mosque, Dolmabahçe Mosque, Teşvikiye Mosque, Sa'dabad Mosque, and Pertevniyal Valide Sultan Mosque. Churches; Kumkapı Surp Asdvadzadzin Church, Kumkapı Surp Vorvots Vorodman Church, Ortaköy Surp Asdvadzadzin Church, Galatasaray Surp Yerrortutyun Church, Beşiktaş Surp Asdvadzadzin Church, Kuruçeşme Yerevman Surp Cross Church. In the first part of the thesis which consists of four chapters, the purpose of selecting the subject is stated, the scope of the research and the research method are explained. In the second part, modernization process in which the mosques and churches that are studied of the research belongs, and the changes taking place in Istanbul are examined. In the third chapter, the Balyan Family and the members of the Family; Bali Kalfa, Krikor Amira Balyan, Senekerim Balyan, Garabed Amira Balyan, Nigogos Balyan, Sarkis Balyan, Agop Balyan, Simon Balyan, Levon Balyan's lifetime stories mentioned. In the same section, the histories of all the buildings of the Balyan family were briefly discussed and the stylistic features of the facades of the buildings were mentioned. The ornaments on the facades of the mosques and churches are examined and determined, a dictonary of ornamental elements is created.
Benzer Tezler
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
- Formation of an Ottoman town in the Balkans; the case study of Kavala
Balkanlarda bir Osmanlı şehrinin kuruluşu; Kavala örneği
VELIKA IVKOVSKA
- İstanbul'da Ihlamur ve Küçüksu Kasırları
Ihlamur and Küçüksu Pavilions in İstanbul
NESRİN TAŞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ZEKİ İBRAHİMGİL
- Çağdaşlaşma sürecinde İstanbul'daki kasırların karşılaştırmalı mekansal analizi; Ihlamur Kasrı örneği
The comparative spatial analysis of palaces in Istanbul in the modernization process; the case of the Ihlamur Palace
SENA BÜYÜKBAKKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İç Mimari ve DekorasyonMaltepe Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELİS ÖZTÜRK
