Alî'nin Gevher-Nigîn'i (İnceleme-metin)
Gevher-Nigîn of Alî
- Tez No: 612366
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Bu çalışmada çevriyazısını sunup incelediğimiz Alî tarafından kaleme alınan Hikâyet-i Şah Cihan ve Gevher-nigîn başlıklı eserin bugün için bilinen tek nüshası, Berlin Staatbibliothek'in yazmalar bölümünde Ms. or. fol. 4110 numarasıyla kayıtlıdır. Eserin hatime bölümündeki ifadelerden 18. yüzyılda yaşadığı anlaşılan Alî hakkında edebiyat kaynaklarında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Hakkında şimdiye kadar bilimsel çalışma yapılmamış olması, tahkiye esaslı mensur bir hikâye olması, eserde çok sayıda manzum parçaya yer verilmesi ve köken itibarıyla Camasbname'nin hikâye örneklerinden olması eserin çalışılmasına imkân vermiştir. Alî'nin Gevher-nigîn'i başlığıyla hazırladığımız bu yüksek lisans tez çalışması, giriş, Gevher-nigîn hikâyesi, metin ve sonuç başlıklarının yer aldığı dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın en önemli kısmını teşkil eden Gevher-nigîn hikâyesi başlığı, eser ve yazar hakkında; hikâyenin biçimi, özeti ve kurgusal yapısı; zaman, mekân, şahıs kadrosu ve motifler; üslup özellikleri, benzer metinlerle mukayese alt başlıklarının bulunduğu dört bölümden oluşmaktadır. Bu minvalde ilk başlıkta eser ve yazar hakkında bilgi verilmektedir. Daha sonra, hikâyenin anlatıldığı tahkiye bölümünün biçimsel yapısı, özeti ve kurgusal yapısı incelenmektedir. Hikâyenin özeti verildikten sonra her bölümde öne çıkan olay, sorun, çözüm sarmalı tablo ile sunulmaktadır. Ayrıca, hikâyedeki sahneler tabloyla verilmektedir. Sonraki başlıkta, hikâyenin nasıl bir kurguyla oluşturulduğu göz önüne alınarak hikâyedeki zaman, mekân, şahıs kadrosu ve motifler ele alınmaktadır. Her başlığın sonunda konuyla ilgili şekil ve tablolar sunulmaktadır. Üslup başlığında ise önce tahkiye unsurları, daha sonra manzum parçaların kullanımı ve son olarak da dil ve söyleyiş özellikleri araştırılmaktadır. İnceleme sırasında elde edilen bilgiler sonuç başlığı altında değerlendirilmektedir. En sonda ise çalışmaya konu olan eserin çevriyazısı sunulmaktadır. Böylece, bu tez kapsamında incelediğimiz ve çevriyazısını sunduğumuz Gevher-nigîn hikâyesinin, özelde tahkiye esaslı mensur hikâye çalışmalarına genelde ise eski Türk edebiyatı çalışmalarına katkı sunmasını temenni ediyoruz.
Özet (Çeviri)
In this study, the only copy known to date of the work which was entitled Hikâyet-i Şah Cihan and Gevher-nigîn of Alî that we analyzed through presenting its translation is recorded in“Yazmalar”part of Berlin Staatbibliothek with the number of“Ms. or. fol. 4110”. This work of Alî who lived in 18th century is significant for classical Turkish literature due to four reasons. Because a scientific research has not been conducted yet; the text is both narrate-based and prosaic; many poetical verses in the text provide data about both tone studies and reading culture of the period; the text originally is from the narrative examples of Camasbname, studying the work is necessary. This master thesis that we have prepared with the title of“Gevher-nigîn of Alî”consists of four main parts under the titles of“Introduction”,“Gevher-nigîn Story”,“Text”,“Conclusion”. The main heading of Gevher-nigîn Story comprises of four parts which“About The Work and the Author”,“The Format, the Summary, and Fictional Structure of the Narrative”,“Narrator, Time, Space, Person Staff, Patterns”and“Tone Skills”,“Comparing with Similar Text”reside as subtitles. First of all, the information about the work and the author are given under this title. Thereafter, format of the narrate part where the story is told, summary, and fictional structure are analyzed. Later, considering what kind of fiction the work is given, narrator, time, space, person staff, and patterns in the narrate are examined. In the title of“Tone Skills”, figures of speech and poetical verses are examined in terms of their contributions to the narrative. Last one is focused on comparing Gevher-nigîn with similar text. The information that was obtained during the research is evaluated under the title of conclusion. Finally, translation of the work that is subject to this study is presented. Thus, the story of Gevher-nigîn which we analyzed as part of this thesis and presented its translation is desired to contribute particularly to narrate-based poetical story studies and generally to classical Turkish literature.
Benzer Tezler
- Alî'nin Ḥikâye-i Şâh Cihân ve Gevher-Nigîn'i (İnceleme-transkripsiyonlu metin)
Alî's İkâye-i Şâh Cihân and Gevher-Nigîn (Review-transcription text)
ÖZGÜR ARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHTAP ERDOĞAN TAŞ
- Kanserli hastalarda gözlenen infeksiyonlar ve uygulanan ampirik tedavilerin karşılaştırılması
Infections observed in patients with cancer and comparison of the applied empirical treatments
BÜLENT ESER
- Türkiye Selçuklu Devleti'nin sağlık hizmetleri ve tıp
Health service and medicine in Turks Seljukian state
ERDAL ERASLAN
- Gevherî divanı'nda divan şiiri unsurları
Elements of divan poetry in Gevherî's divan
ALİ HÜSAME KÖROĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE DİLEK BATİSLAM