Beyaz baş lahana genotiplerinde haploid bitki üretimi ve in vitro çoğaltım olanaklarının araştırılması
Investigation of haploid plant production and in vitro propagation in white head cabbage genotypes
- Tez No: 612675
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BALKAYA, PROF. DR. ERTAN SAİT KURTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Ülkemizde son yıllarda kışlık sebze ıslahında önemli düzeyde ilerleme ve gelişmeler sağlanmıştır. Ancak bu türlerde hibrit çeşit ıslahı, klasik ıslah yöntemleriyle çok uzun zaman almakta ve büyük emekler gerektirmektedir. Lahana hibrit çeşit ıslahında, kısa sürede homozigot saf hatların elde edilmesi ve ıslah sürecinde yaşanan sorunların önlenmesinde biyoteknolojik yöntemlerin kullanımı büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada bazı beyaz baş lahana genotiplerinde mikrospor ve anter kültürü yöntemlerinin optimizasyonu ile hipokotil ve kotiledon eksplantları kullanılarak in vitro çoğaltım olanakları incelenmiştir. Bu amaçla, beyaz baş lahanada değişik ıslah kademelerinde 20 genotip, 1 açıkta tozlanan çeşit ve 2 hibrit çeşitte çiçeklenme döneminde tek çekirdekli mikrosporları içeren tomurcuklar (3-5 mm) toplanmış; sıvı NLN ve BM besi ortamlarında mikrospor kültürü uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte; 4 genotipte, 3 farklı besi ortamı kullanılarak anter kültürü çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Mikrospor kültürü çalışmalarında; mikrosporlarda çekirdek bölünmeleri ile büyüme ve farklılaşmalar izlenmiş ancak istenilen mikrospor rejenerasyonu sağlanamamıştır. Anter kültürü uygulamalarında ise kallus oluşumları gerçekleşmiştir. Ancak embriyo uyartımı meydana gelmemiştir. In vitro çoğaltım çalışmaları kapsamında, in vitro tohum ekimi sonucu elde edilen hipokotil ve kotiledon eksplantları sürgün oluşumu yönünden karşılaştırılmış kotiledon eksplantları daha başarılı bulunmuştur. Sürgün çoğaltımı yönünden en başarılı sonuçlar, 2 mg/l ve 4 mg/l BAP kullanılan besi ortamlarından elde edilmiştir. Sürgün çoğaltımı yönünden Matsunami F1 genotipi öne çıkmıştır. Köklendirme aşamasında incelenen tüm genotiplerde, yüksek oranda kök oluşumu meydana gelmiştir. Elde edilen sağlıklı ve güçlü bitkiler başarılı bir şekilde dış ortama aktarılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bu kazanımlar, in vitro çoğaltım tekniklerinin lahana ıslah programlarına entegre edilmesini sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Significant progress and improvements have been achieved in recent years in winter vegetable breeding in Turkey. However, hybrid breeding in these species takes a long time and requires intensive labor with classical breeding methods. In breeding of cabbage hybrid varieties, it is important to obtain homozygous inbred lines in a short time and use of biotechnological methods to prevent problems in breeding process. In this study, optimization of microspore and anther culture methods and in vitro propagation possibilities of several white head cabbage genotypes by using hypocotyl and cotyledon explants were investigated. For this purpose, buds (2-3 mm) the late unicellular stage were collected from plants at the initial stage of flowering for microspore culture and they were transferred to liquid NLN and BM media. 20 white head cabbage genotypes, 1 open-pollinated and 2 hybrid cultivars were used as plant material. In addition, anther culture studies were carried out using 3 different media in 4 white cabbage genotypes. As a result of the microspore culture studies, nuclear division, growth and differentiation were observed in microspores but the microspore regeneration could not be achieved. In anther culture studies, callus formation was obtained but embryo stimulation did not occur. Within the scope of in vitro propagation studies, hypocotyl and cotyledon explants obtained from in vitro seed sowing were compared and cotyledon explants were found more successful in terms of shoot formation. The most successful results in terms of shoot growth were obtained from 2 mg/l and 4 mg/l BAP medium. Matsunami F1 genotype becomes prominent in terms of proliferation rate. Root formation was high in all genotypes. The healthy and strong plants obtained were successfully acclimatized. As a result, the use of in vitro propagation techniques will be provided significant benefits in practice by integrating these techniques into cabbage breeding programs.
Benzer Tezler
- Orta Karadeniz Bölgesi'nde beyaz baş lahana alanlarından izole edilen Rhizoctonia grubu fungusların anastomosis grupları, patojeniteleri ve bazı genotiplerin reaksiyonlarının belirlenmesi
Determination of anastomosis groups, pathogenicities of Rhizoctonia groups fungi in white cabbage growing area in the Middle Black Sea Region and reactions of some genotypes
SEVİLAY SAYGI
- Beyaz baş lahana'da (Brassica oleraceae var. capitata subvar. alba) kök ur nematoduna dayanıklı hibrit çeşit ıslahı
The breeding of a resistant hybrid cultivar against root-knot nematodes in white head cabbage (Brassica oleraceae var. capitata subvar. alba) genotypes
MEHTAP ÖZBAKIR ÖZER
Doktora
Türkçe
2014
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BALKAYA
- Karadeniz bölgesi'nde beyaz baş lahana üretim alanlarında sorun olan siyah damar çürüklük hastalık etmeninin (Xanthomonas campestris pv. campestris) yaygınlığı ve moleküler karakterizasyonu
Prevalence and molecular characterization of black rot disease agent (Xanthomonas campestris pv. campestris) in white head cabbage production areas in the Black Sea region
SONGÜL ERKEN MERAL
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN MURAT AKSOY
DR. VOLKAN ÇEVİK
- Lahana kist nematodu (Heterodera cruciferae Franklin) (Nemata: Tylenchida: Heteroderidae)'na karşı kimyasal mücadeleye alternatif yöntemler üzerinde araştırmalar: Dayanıklı çeşit saptanması, bazı bitki ekstraktlarının etkileri ve kistlerden larva çıkışına etkili olan faktörler
Research on alternative methods to chemical control of the Cabbage Cyst Nematode (Heterodera cruciferae Franklin) (Nemata: Tylenchida: Heteroderidae): Determination of resistant cultivars, effects of some plant extracts and factors affecting the emergence of juveniles from cysts
GÖKHAN AYDINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİLHAN MENNAN
- Beyaz baş lahana (brassica oleracea var. capitata) çeşitlerinin Tokat yöresine uygun ekim zamanları ve verimliliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A Research on determination of sowing dates and yields of some cabbage cultivars in Tokat ecological conditions
ZAFER ETA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ ECE