Millî edebiyat dönemi Türk romanında yabancılaşma olgusu (1908-1923)
The case of alienation in the Turkish novel of the national literature period (1908-1923)
- Tez No: 612679
- Danışmanlar: PROF. DR. YAKUP ÇELİK, PROF. DR. RAMAZAN KORKMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Batılılaşma, benlik kaybı, Millî Edebiyat Dönemi, roman, yabancılaşma, alienation, loss of self, National Literature Period, novel, Westernization
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 451
Özet
Yabancılaşma insanın evrende var olduğu günden itibaren toplumların ve bireylerin içerisine düştükleri bir durumu ifade eder. Kökenleri Batı geleneğinin çok eski bir anlayışı olan Eski Ahit'te yer alan putperestliğe dayanan bu kavram sosyolojik, psikolojik, siyasi-felsefi boyutlarıyla modern çağda önem kazanır. İlk kez Hegel tarafından soyut ve metafizik manasıyla ele alınan yabancılaşma olgusu, Karl Marx tarafından sistematik olarak kuram hâline getirilir. Marx, tarihsel sürecin bir parçası olarak gördüğü insanı, insansal güçlerinin kaybı sonucunda özel mülkiyete ve iyeliğe dayalı bir anlayışı benimsemesi açısından eleştirir. Ontolojik sorunsalın odağında yer alan modern toplumun yabancılaşmış bireyini ele alış biçimiyle Herbert Marcuse, Charles Wright Mills, Ferdinand Tönnies gibi düşünürler Marx'ın fikirlerine benzer niteliklere sahip görüşler ortaya koyar. Bu anlamda yabancılaşma olgusu kuram hakkında fikir ileri süren düşünürlerin görüşleri doğrultusunda çeşitlilik gösterir. Yabancılaşma olgusu esas alınarak oluşturulan çalışmanın Giriş bölümünde yabancılaşma hakkında kısaca bilgi verilerek Millî Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı'na genel bir bakış sağlanmıştır. İkinci bölüm yabancılaşma olgusunun kuramsal görüşler etrafında şekillenen teorik çerçevesini oluşturur. Ontolojik bir sorunsal olarak ele alınan yabancılaşma olgusunun felsefi gelişimi söz konusu edilir. Karl Marx'ın ortaya koyduğu yabancılaşma kuramı çerçevesinde kapitalist toplumdaki insan anlayışı üzerinde durulur. Ayrıca yabancılaşma kuramı psikoloji bilimi içerisinde pek çok bilim insanının görüşü esas alınarak irdelenir. Üçüncü bölümde Millî Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı (1908-1923) içerisinde yayımlanan otuz üç roman yabancılaşma kuramı çerçevesinde analiz edilmiştir.“Millî Edebiyat Dönemi Türk Romanında Toplumsal Anlam Boyutuyla Yabancılaşma”başlığını taşıyan bu bölümde yönetime-otoriteye, dinsel değerlere, aileye, kadına, evlilik kurumuna ve yaşanan topluma yabancılaşan kahramanlar konu edilmiştir. Dördüncü Bölüm“Millî Edebiyat Dönemi Türk Romanında Bireysel Anlam Boyutuyla Yabancılaşma”başlığını taşımaktadır. Bu bölüm roman kahramanlarının benlik kaybı, yalnızlık, hayata ilgisizlik, yaşlılık, duygusal yoksunluk, ahlaki yozlaşma gibi sebeplerle kendilerine yabancılaşmalarını konu edinir. Bu anlamda Millî Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı'nda yabancılaşmanın toplumsal ve bireysel bağlamda çok yönlü bir görünüme sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Alienation is a situation that societies and individuals have fallen into since the day human beings existed in the universe. This concept, which is based on paganism in the Old Testament, which is a very old understanding of the Western tradition, gains importance in the modern age with its sociological, psychological, political- philosophical dimensions. The phenomenon of alienation, which was first handled by Hegel in an abstract and metaphysical sense, is systematically theorized by Karl Marx. The human being under the domination of the machine moves away from his own self and is faced with an ontological problematic. Thinkers such as Herbert Marcuse, Charles Wright Mills, Ferdinand Tönnies, with the way they deal with the alienated individual of modern society, which is at the center of the ontological problematic, put forward views with similar qualities to Marx's ideas. In this sense, the phenomenon of alienation varies in line with the views of thinkers who put forward ideas about the theory. In the Introduction section of the study, which was created on the basis of the phenomenon of alienation, a general definition of alienation was made and an overview of the Turkish Literature of the National Literature Period was provided. The second chapter constitutes the theoretical framework of the phenomenon of alienation, which is shaped around theoretical views. The philosophical development of the phenomenon of alienation, which is considered as an ontological problematic, is discussed. Within the framework of the alienation theory put forward by Karl Marx, the understanding of human in capitalist society is emphasized. In addition, the theory of alienation is examined on the basis of the opinions of many scientists in psychology. In the third part, thirty-three novels published in National Literature Period Turkish Literature (1908-1923) are analyzed within the framework of alienation theory. In this section titled“Alienation with the Dimension of Social Meaning in the Turkish Novel of the National Literature Period”, the characters who are alienated from the administration-authority, religious values, family, women, marriage institution and the society in which they live are the subject. The fourth chapter is titled“Alienation with Individual Meaning Dimension in Turkish Novel of the National Literature Period”. This chapter deals with the alienation of the heroes of the novel due to reasons such as loss of self, loneliness, indifference to life, old age, emotional deprivation, moral degeneration. In this sense, it has been concluded that alienation in Turkish Literature of the National Literature Period has a versatile appearance in sociological and individual contexts.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında aydınlar (1950-1970)
Intellectuals in the Republican Turkish novel (1950-1970)
MEHMET BAŞTÜRK
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- Füruzan'ın hikâye ve romanlarında toplumsal meseleler
Social issues in Füruzan's stories and novels
HANDAN GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET FİKRET KILIÇ
- Milli edebiyat dönemi Türk romanında batılılaşma (1908?1923)
Westernization in Turkish novel in national literature period (1908?1923)
ÖZCAN BAYRAK
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KAVAZ
- Milli Edebiyat Dönemi Türk Romanında batı algısı
Western Perception of the National Literary Turkish Novel of the Period
SÜMEYYE KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU BURCU YILMAZ
- Millî edebiyat dönemi Türk hikâye ve romanında öteki
The other in the Turkish story and novel of the national literature period
SÜMEYYE ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE BİLGEHAN TÜRK