Салт-санаа жана үрп-адаттардын коммуникативдик системадагы статусу жана ролу (кыргыз маданиятынын мисалында)
Gelenek-göreneklerin iletişim sistemindeki statüsü ve rolü (Kırgız kültürü örneğinde)
- Tez No: 614209
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜMÜT ASANOVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Gelenek, örf-adet, ritüel, iletişim sistemi, enformasyon, kodçözümü, ekolojik kod, status, iletişimsel rol, globalleşme
- Yıl: 2013
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Магистрдик диссертация каада-салт жана үрп-адаттардын коммуникативдик системасындагы статусун (ордун) жана ролун кыргыз элинин салттарынын мисалында көрсөтүп берүүгө арналды. Маалыматташкан коомдо, радио, телевизор, газета, журнал, чөнтөк телефон, Интернет сыяктуу маалымат булактардын катарында маалыматтык бир кабар бере турган, адам баласына жол көргөзө турган негизги бир булак көңүл сыртында калып жатат десек болот. Бул – азыркы ааламдашуу заманында өтө керектүү маалымат берүүчү феномен – ата-бабалардан калган үрп-адат, салт-санаа, ритуалдар деп белгилейт элек. Айтылуу феномендер этнография, антропология илимдери тарабынан изилденгени менен, коммуникация илиминде, үрп-адат, каада- салттардын – коммуникативдик кызматка, даражага ээ экендигин айкындаган эмгектер жокко эсе. Ушундан улам биз диссертациялык ишибизде үрп-адат, салт-санаа, ритуалдарды маалымат булагы катары карап, алардын маанисин ачып, каада-салттарды бабалардан калган код катары кабыл алып, декодификация маселесин козгоо менен бирге, айтылуу түшүнүктөрдүн коммуникативдик системада ээлеген ордун жана кызматын көрсөтүү башкы максатыбыз катары белгиледик. Ишибиздин методологиясы - коммуникация жана маданият теорияларынын негизги багыттары болду; анын ичинде коммуникация системасы жана маданият түшүнүктөрү методологиялык өбөлгөнү түздү; каада-салт, үрп-адат жана ритуалдар жөнүндө жалпы түшүнүктөрүнүн аныктамалары келтирилди, алардын коммуникация жана маданиятта ээлеген статусу (орду) жана ойногон ролу айкындалды. Кыргыз этноними, кыргыз элинин кыскача тарыхы, маданияты жөнүндөгү изилдөөлөргө токтодук, кыргыз маданиятындагы каада-салт, үрп-адат жана ритуалдардын ордун иликтедик; кыргыз салттарынын коммуникативдик ролун талдап, аларды ата-бабалардан жиберилген код катары карап, декодификация маселесине токтоп, маанилерин ачканга аракет кылдык. Бүт каада –салттар, ритуалдар – адамдын туруктуу, бакубат, коопсуз жашоосун көздөгөн феномендер экенин далилдегенге аракет кылдык. Тышкы табияттын жана ички адамдын жаратылышын сактоого багытталганын байкап, ритуалдардын баарын – Экокод, экологиялык код деп баамдаганды туура деп таптык. Муну–табигый илимдер (физика, биология, химий, математика, астрономия ж.б.) менен интеграцияланганда гана илимий түрдө далилденүүсүн айтабыз. Бул – келечектеги ишибиздин максаты деп тыянак жасадык. Ачкыч сөздөр: Каада-салт, үрп-адат, ритуал, коммуникативдик система, коммуникация, код, декодификация, экокод, маалымат, ааламдашуу, статус, коммуникативдик ролу, интеграция.
Özet (Çeviri)
Bu tez çalışmasında gelenek-görenek, örf- adet ve ritüellerin iletişim sistemindeki yeri (statüsü) ve rolü incelenmeye alındı. Gününümüz enformasyon toplumunda radyo, televizyon, gazete, dergi, cep telefon, internet gibi enformasyon kaynaklarının yanında başka bir enformasyon kaynağı olan gelenek-görenekler göz ardı edilmekte. Biz gelenek-görenek, örf-adet ve ritüelleri değerli enformasyon içeren bir fenomen olarak kabul etmek gerektiğini düşünüyoruz. Elbette, söylediğimiz fenomenler etnograf, antropolog, dilbilimci, tarihçi, felsefeciler tarafından araştırılmakta. Ancak iletişim biliminin bağlamında görenekler, adetler ve ritüellerin iletişimsel işlevini, iletişim sistemindeki yerini araştıran çalışmalar yok sayılıyor. Bundan dolayı, bu tezde gelenek-görenekler, adetler ve ritüellerin iletişim sisteminde özel yeri, fonksyonlarının olduğunu belirterek, onu kanıtlamaya çalışılacaktır. Metogolojinin temelinde gelenek-görenekler, adetler ve ritüelleri araştırmaya yönelik bilimsel çalışmalar, iletişim ve kültür alanındaki genel teoriler kullanıldı. Onun içinde iletişim sistemi ve kültür anlayışları analiz edilip, gelenek-görenek, adet ve rituellerin iletişim sistemi ve kültürdeki yeri belirlendi. Çalışma, Kırgız gelenek-göreneklerinin örneği üzerinde yapıldığı için, 'Kırgız' teriminin kökeni, Kırgız toplumunda geleneğin rolü kısaca anlatıldı. Kırgız geleneklerinin iletişim sistemindeki rolü incelenerek, kodçözümünün sonucunda geleneklerin dış ve iç doğayı korumaya yönelik olduğu tespit edilmiş. Tüm gelenekler belli bir ekolijik-kod içerir. Ama bu hipotezi kanıtlamak için kimya, biyoloji, fizik, matematik, astronomi gibi doğa bilimler ile işbirliği yapılması gerektiğini vurgulamak önemlidir.
Benzer Tezler
- Günümüz Kırgız toplumunda doğum-ölüm geleneği ve bunun tarihi izleri (Narın bölgesi örneği)
Rituals and customs associated with birth and death in the Kyrgyz society current and history of appearance (By the example naryn region)
ALİ ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ŞAHİN
- Tüketim kültüründe melezleşme: Bişkek şehri örneği
Hybridization in consumption culture: The case of Bishkek city / Керектөө маданиятындагы гибриддештирүү: Бишкек шаарынын мисалында / Гибридизация в культуре потребления: на примере города Бишкек
AHMET CAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ORÇAN
- Kırgızistan'da Balkarlar'ın sosyal ve kültürel hayatı
Кыргызстандагы балкарлардын социалдык жана маданий жашоосу
ZALİNA ADOBAŞEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MEHMET KILDIROĞLU
- Kırgızlar'da doğum ritüelleri ve onun tarihi izleri (Oş ve Talas örneği)
Кыргыздарда бала төрөлүү салты жана анын тарыхый мааниси (ош жана талас мисалында)
GULİRA EŞENALİYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2013
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Olcobay KARATAYEV
- Ысык-көл аймагынын маданий туризм потенциалынын SWOT анализи
Isık-Köl bölgesinin kültür turizmi potansiyelinin SWOT analizi
AYCAMAL ALİKENOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiOtel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ULANBEK ALİMOV