12. yüzyıl Anadolu'sunda Türk İslam mezar yapıları
Turkish Islamic tombs in 12th century Anatolia
- Tez No: 614505
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜŞFİKA GÜL AKDENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: anıt mezar, mezar yapıları, kümbet, türbe, mimari, tomb, grave structures, architecture
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
1071 Malazgirt zaferi sonrasında Türkistan'dan (Orta Asya'dan) akınlarla gelen Türkler, 12. yüzyılda Anadolu'da kalıcı olma mücadelelerini sürdürmüşlerdir. Türkiye Selçukluları ve hakimiyetindeki beylikler, bu topraklarda kalıcı olabilmek ve siyasi bütünlüğü kurabilmek için iskan faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Mezar yapıları, bu faaliyetler arasında, Türkler'in ihtiyaç ve geleneklerine bağlı olarak ortaya çıkmış doğal sonuçlarıdır. Türkler'in gömü gelenekleri, İslamiyeti kabul etmeleri sonrasında da devam etmiştir. İlk anıt mezarlar Türkler'in yaşadığı coğrafyalar üzerinde görülmektedir. 10. yüzyıldan itibaren türbe ya da kümbet olarak adlandırılan yapı tipi görülmeye başlanmıştır. Üzeri örtülü mezar yapısı anlamına gelen türbe kelimesi, anlam olarak kümbeti de kapsamaktadır. Esas amacı ölüye saygıyı somutlaştırmak olan bu yapılar, işlev olarak Orta Asya'dan gelen İslam öncesi Türk topluluklarının kurganları ile benzeşmektedir. Türk İslam mezar yapıları Karahanlılar, Gazneliler ve nihayetinde Büyük Selçuklular döneminde gelişerek çeşitlenmişlerdir. Anadolu'daki ilk beyliklere ve Türkiye Selçukluları'na mal edilen ve 12. yüzyıla tarihlendirilen on yedi adet mezar yapısı bulunmaktadır. Bu yapıların her biri ele alınarak incelenmiş ve görsel malzeme eşliğinde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
After the victory of 1071 Malazgirt, the Turks who came from Turkestan (Central Asia) with raids continued their struggle to settle in Anatolia in the 12th century. Anatolian Seljuks and beyliks under their domination have made resettlement activities, in order to be permanent in these lands and to establish political integrity. Grave structures are the natural consequences of these activities, depending on the needs and traditions of the Turks. The burial traditions of the Turks continued after they accepted Islam. The first monumental tombs are seen on the lands inhabited by the Turks. From the 10th century onwards, the type of structure called gonbad (cupola) or türbe (mausoleum) began to be seen. Türbe which means roofed tomb, also known as gonbad. These structures, whose main purpose is to objectify the respect for the dead, are similar in function to the kurgans of pre-Islamic Turkish communities from Central Asia. Turkish Islamic grave structures are diversified rapidly, during the reign of the Karahanids, Ghaznavids and eventually the Great Seljuks. Seventeen tombs have been found in Anatolia dated 12th century, which are constructed by Anatolian Seljuks and beyliks. Each of these structures was examined and evaluated with visual materials.
Benzer Tezler
- Mı̇raçnameler ve mı̇nyatürlenme sürecı̇
Mirajnamas and miniaturization process
NESLİHAN YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR DÜNDAR
- Kültürel iletişimde sergilerin rolü: Osmanlı-Avrupa ilişkileriyle ile ilgili İstanbul'da özel müzelerde yapılan sergiler
The role of exhibitions on cultural communication: the exhibitions on Ottoman-Europe relations held in private museums in İstanbul
ŞULE İNCİ AŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Müzecilikİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR
- Anadolu Türk mimarisinde geçmeli düz atkı 12. yüzyıl-14. yüzyılın ilk yarısı
Başlık çevirisi yok
SONER ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. METİN ALTUNBAY
- Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi
Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic
GÜRSEL YURTSEVEN
Doktora
Türkçe
2018
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER