İstanbul Mimar Sinan dönemi medreseleri ve Üsküdar Mihrimah Sultan medresesi koruma ve işlev sorunları
Conservation and function issues of the Ottoman madrasahs in period of Sinan the architect in Istanbul and Uskudar Mihrimah Sultan madrasah
- Tez No: 614580
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYTEN ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Osmanlı Dönemi'nde eğitim yapısı olarak karşımıza çıkan medrese yapıları, kendinden önceki medeniyetlere ait mimari tecrübelerin sentezi ile yeni üsluplar kazanarak şekillenmiştir. Osmanlı Mimarisi içinde önemli bir dönemi oluşturan Mimar Sinan, kendisinden önceki bu üslupları sistemleştirmiş ve yeniden yön vermiştir. Osmanlı Dönemi'nde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumu olarak kullanılan medrese yapıları, günümüzde bu işlevlerini sürdürememektedir. Bu yüzden özgün mimari özelliklerine ve konumlarına göre farklı işlevlerle kullanılmaya ve yaşatılmaya çalışılmaktadır. Bu işlevlerin gereksinimlerine uygun olarak da yapı kullanıcıları, özgün malzeme ve detayları etkileyecek farklı çözümler ile yapılara müdahale etmektedir. Bu çalışmada, İstanbul'daki Mimar Sinan Dönemi Medreseleri'nin mimarisi ve günümüzdeki kullanımları araştırılmış, bu medreseler arasından örnek olarak Üsküdar Mihrimah Sultan Medresesi detaylandırılmıştır. Medresenin mimari özellikleri, inşa edildiği günden itibaren geçirdiği değişim ve onarımlar, hangi işlevler ile kullanıldığı, bu işlevlerin sürdürülebilmesi için yapıya ne kadar müdahale edildiği, bu müdahalelerin sonucunda özgün malzeme ve detayların ne kadar değiştiği araştırılmıştır. Tüm bu veriler değerlendirilerek Üsküdar Mihrimah Sultan Medresesi'ne uygun bir işlev ve müdahale yöntemleri önerilmiştir. Çalışma sekiz ana başlıktan oluşmaktadır. İlk bölümde, çalışmanın literatür özeti, tezin amacı ve bulgulardan bahsedilmiştir. İkinci bölümde, medrese kavramından ve medrese mimarisinden bahsedilmiştir. Medreselerin sınıflandırılmasına değinildikten sonra medrese mimarisi daha detaylı araştırılmıştır. Medreseleri oluşturan birimler, plan şeması, cephe düzeni ve malzeme kullanımları incelenmiştir. Üçüncü bölümde, İstanbul'da bulunan Mimar Sinan Dönemi Medreseleri ele alınmıştır. Günümüze ulaşan Mimar Sinan Dönemi Medreseleri'nin genel özellikleri ve mimarisi incelenmiş, günümüzdeki işlevi ve bu işlevlerin yapıya etkileri ortaya koyulmuştur. Dördüncü bölümde Üsküdar Mihrimah Sultan Medresesi ve içinde bulunduğu külliye kaynaklara dayanılarak incelenmiştir. Külliyenin yeri, tarihçesi, genel özellikleri ele alınmış, külliye bulunan diğer yapıların da mimarisi biçimlenmesi ve günümüzdeki durumları anlatılmıştır. Beşinci bölümde, Üsküdar Mihrimah Sultan Medresesi'nin hazırlanan ölçülü analitik rölöveleri değerlendirilmiş; mevcut durumu, mimari özellikleri, güncel işlevinin yapı mimarisine etkileri ve yapıdaki bozulmalar nedenleri ile araştırılmıştır. Altıncı bölümde, Üsküdar Mihrimah Sultan Medresesi'nin geçirdiği onarımlar değerlendirilmiş, yapıdaki izler, ulaşılabilen arşiv belgeleri ve fotoğraflar doğrultusunda restitüsyon önerileri hazırlanmıştır. Yedinci bölümde, medresedeki tahribatlar değerlendirilerek, bu tahribatları önlemek için yapılabilecek müdahale yöntemleri belirlenmiştir. Yapıya yeni işlev olarak“El Sanatları Atölyesi”işlevi önerilmiş, bu işlev için gerekli donanımlar ve koruma önerileri geliştirilerek restorasyon projesi hazırlanmıştır. Sekizinci bölüm sonuç ve öneri bölümü olup, bu bölümde medrese yapılarının yeniden işlevlendirilmesinde verilen işlevlerin yapıya etkilerine değinilmiştir. Medreselerde özgün işlevi korumak söz konusu olamayacağından, işlevin yapıdan daha az baskın olduğu eğitim merkezi, kültür merkezi ve müze gibi işlevler önerilmiş, sağlık merkezi gibi yönetmeliklere uymak zorunda kalınacak işlevlerden kaçınılması gerektiği belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The madrasahs that emerged as an educational building in the Ottoman period were shaped by gaining new styles with the synthesis of architectural experiences belonging to the previous civilizations. Mimar Sinan, who formed an important period in the Ottoman Architecture, systematized and reshaped previous styles. The madrasahs used as a middle school or high school in the Ottoman period can not maintain their original functions today. Therefore, it is tried to be used with different functions according to their original architectural characteristics and locations. In accordance with the requirements of these functions, users (residents) make interventions with different solutions that will affect the original materials and details. In this study, the architecture and current functions of Sinan Period Madrasahs in Istanbul were investigated, and Uskudar Mihrimah Sultan Madrasah was selected as a case study among them. The architectural characteristics of the madrasah, the alterations and interventions it has undergone since the day it was built, its all functions, interventions that were made to maintain its functions and the effects of these interventions on the original materials and details were investigated. Suitable function and intervention methods have been proposed according to these data. The study consists of eight main headings. In the first chapter, after explaining the purpose, scope and method of the study, In the second chapter, the madrasah defination were mentioned. After the classification of madrasahs, madrasah architecture was investigated in detail. Units, plan scheme, facade layout and materials of Madrasahs were examined. In the third chapter, the Madrasahs of the Sinan Period in Istanbul were discussed. The general characteristics and architecture of the Madrasahs of Mimar Sinan Period, which has survived today, have been examined and the effects of this function have been revealed. In the fourth section, Uskudar Mihrimah Sultan Complex were investigated based on the sources. The place of the complex, its history, its general characteristics were considered, and the state of the other buildings in the complex where they were located were evaluated. In the fifth chapter, analytical drawings of Uskudar Mihrimah Sultan Madrasah were prepared by the measurements and details. The current condition of the building, its architectural characteristics, the effects of the health center function, the deteriorations in the structure were classified and their reasons were investigated. In the sixth chapter, the repairs of Uskudar Mihrimah Sultan Madrasah were evaluated and restitution suggestions were prepared according to the traces in the structure and the archival documents. In the seventh chapter, the analytic drawings of the madrasah were evaluated and the intervention methods that could be used to prevent these deteriorations were determined. The“Crafts Workshops”function was proposed to the building, and the necessary equipment and preservation proposals were developed for this function and a restoration project was prepared. In the eighth chapter, the effects of the re-functioning of the madrasahs were evaluated. Instead of functions such as health center which are related to regulations and requirements strictly, education center, cultural center and workshop which are less dominant than function, are proposed.
Benzer Tezler
- Sokollu Mehmed Paşa'nın İstanbul'daki imar faaliyetleri
Building activities in Istanbul of Sokollu Mehmed Pasha
FATMA ZEHRA POLATTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- İstanbul'daki Mimar Sinan dönemi medreseleri genel değerlendirmesi ve Kılıç Ali Paşa Medresesi
Başlık çevirisi yok
IŞIL DİNÇEL
- Doğal aydınlatmanın nitelik ve nicelik bağlamında çağdaş işlevli tarihi medrese yapılarında incelenmesi
A study on the quality and quantity of natural lighting for madrasah buildings with contemporary functions
FATMA URAL SIVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ZEYNEP AYGEN
- İstanbul'daki Mimar Sinan eseri olan yeniden işlevlendirilmiş medreselerin mimari analizi ve değerlendirmesi
The architectural analysis and evaluation of re-functioned Mimar Sinan's madrasah buildings in Istanbul
BEKİR HÜSEYİN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF ÖZLEM AYDIN