Суунун касиеттерин жана иондорун изилдөөнүн негизинде ысык-көлдүн абалын экологиялык баалоо
Su özellikleri ve iyonları araştırmaya dayanarak ısıkgöl durumunun çevresel değerlendirilmesi
- Tez No: 614876
- Danışmanlar: PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Ысык-Көл - Кыргызстандын бермети жана туристик аймагы. Акыркы жылдары туристердин көбөйүшү көлүбүздүн экологиялык абалына да таасирин тийгизгени айкын. Антропогендик таасирлер, таштанды суулар жана катуу калдыктар Ысык-Көлдүн экологиялык абалын бузууда. Советтер Союз убагында Ысык-Көлдүн экологиялык абалы жылына төрт жолу каралып келген. Көлдүн ар тарабынан алынган суулардын гидрохимиялык анализи жасалып турган. 1990-жылдан бери 2015-жылга чейин суунун анализдери жүргүзүлбөй калган. Ал эми суунун курамы көптөгөн факторлордун жана таасирлердин негизинде өзгөрүп турат. 2015-жылы“KGZ-суу/Ысык-Көл”долбоорунун негизинде Кыргыз Республикасынын Өзгөчө Кырдаалдар Министрлигинин алдындагы гидрометеорология боюнча агенттиги тарабынан Ысык-Көлдүн абалын физикалык жана химиялык көрсөткүчтөр менен гидрохимиялык байкоо жүргүзүлө башталган. Диссертациялык иште суунун касиеттерин жана иондорун изилдөөнүн негизинде Ысык-Көлдүн ар тарабынан сынамдар алынып, физикалык жана химиялык көрсөткүчтөр боюнча анализдер жүргүзүлдү. Айтылган иштерге бул диссертациянын автору да аракеттүү түрдө катышкан. Диссертациялык иш 109 барактан турат. Өзүнө киришүү, адабияттык талдоо, эксперименталдык жана экологиялык талдоо, корутундулар бөлүктөрүн камтыйт. Эксперименталдык бөлүктө алынган сынамдар боюнча суунун курамы жана сапаттык көрсөткүчтөрү, суулардагы негизги иондордун кармалышы, суунун биогендик компоненттери жана органикалык эмес кирдетүүчү заттар аныкталды. Бул изилдөөлөр Кыргызгидрометтин жер бетиндеги суулардын булгануусун байкоо бөлүмүнүн аспаптары жана алеттери менен жасалды. Эксперименталдык иштердин негизинде алынган берилиштер, ошондой эле 2015-жылкы маалыматтарды колдонуу менен Ысык-Көлдүн экологиялык абалы изилденди. Ачкыч сөздөр: Ысык-Көл, гидрохимиялык көрсөткүчтөр, БКЗ, ҮКААСЗ, жалпы минералдуулук, аммонийдүү азот, кирдеттүүчү заттар .
Özet (Çeviri)
Isık-Göl-Kırgızistan'ın kuzey doğusunda, Kazakistan sınırına yakın bir bölgede, kuzeyinde Küngöy Ala dağları ve güneyinde Teskey Ala dağları arasındaki tektonik çukurda yerleşmiş,ortalama deniz seviyesinden 1606 m yükseklikte konumlanır. Coğrafyası. Güney Amerika'daki Titicaca gölünden sonra dünyanın ikinci en büyük dağ gölüdür. Karla kaplı dağlarla çevrelenmiş olmasına rağmen, gölün suları hiçbir zaman donmaz; bundan dolayı gölün adı“ısı veya sıcak, ılık göl”anlamına gelen Kırgız Türkçesi'nde“Isık-Köl”dür. Kırgız Türkleri bu göl için“Kırgızistan'ın bermeti (incisi)”diye adlandırmışlardır. Göl'ün uzunluğu batı-doğu yönünde 182 km, kuzeygüney genişliği 60 km'dir. Kıyılarının toplam uzunluğu 988 km olup 6236 km²'lik bir alanı kaplar. Gölün ortalama derinliği 278 m, en derin yeri 668 m'dir. Isık-Gölün güney kıyılarına karşın kuzey kıyılarında kıyı birdenbire derinleşmez ve fazla derin değildir. Güney kıyılarında eşderinlik eğrileri daha sıktır. Yaklaşık 118 akarsu ve dereler, gölü besler. En büyükleri Cırgalan ve Tüp'tür. Soğuk ve sıcak kaynak suları ve kar suları da gölü besleyen diğer kaynaklardır. Gölün suyu biraz tuzludur, ve su düzeyi her yıl yaklaşık 5 cm düşmektedir. Eski eserlerde Isık Gölü'nün isimleri Türk Gölü, Idık(Iyık-mukaddes) Göl olarak geçer. Güneyinde Boz-Bezik dağı (45,3 km) ve Urakır dağı (464km) konumlanır.
Benzer Tezler
- Кыргыз-түрк «манас» университети табигый илимдер институту өсүмдүктөрдү коргоо багыты
Toprak mikroorganizmalaronon pestisitleri bozma yeteneklerinin incelenmesi ve eski ilaçla dönüştürülmesi için en uygun koşullaron belirlenmesi
EDİL KULСABAEV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2018
ZiraatKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DR. MAHABAT KONURBAYEVA
- «нарын шаарынын ичме сууларын изилдөө жана экологиялык баалоо»
Narin şehrinin içme suyun araştırma ve çevresel değerlendirilmesi
SUUSAR CEKİN KIZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAYEV
- Нанобөлүкчөлөрдүн аба жана сууну тазалоодо колдонулушу
Nanopartiküllerin hava ve suyun temizlemesinde kullanılması
ÇOLPON COLDOŞBEKOVA A
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
Kimya MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Манас аэропортунун коңшу айылдарга тийгизген техногендик таасирлери жана аларды экологиялык баалоо
Manas Havalimanının etrafındaki köylere olan yapay etkisi ve çevresel değerlendirilmesi
TİNATİN TALAS KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2015
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiDR. NURZAT TOTUBAEVA
