Ысык-көлдүн жээктик буфердик зонасынын туурасын аныктоо жана анын трофикалыкабалын баалоо
Işık-göl gölünün kıyı tampon bölgesinin genişliğinin belirlenmesi ve trofik durumunun değerlendirilmesi
- Tez No: 936375
- Danışmanlar: PROF. DR. A
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Belirtilmemiş.
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Kıyı tampon bölgeleri, su kütlesini sabit bir durumda tutmanın önemli bir unsurudur. Her su kütlesi için doğal, iklimsel ve sosyo-ekonomik özelliklerine bağlı olarak kıyı tampon bölgelerinin büyüklüğü değişmektedir. Bilimsel araştırmalar, göl suyunun temiz tutulmasındaki önemlerinin altını çiziyor. Kıyı bölgelerinin kentsel alanlara dönüştürülmesindeki mevcut eğilimler bu sorunu yalnızca güçlendirmektedir. Yapay meşcerelerdeki artış ve besinlerin göle taşınması, su kaynakları araştırmacıları arasında heyecan yaratan ötrofikasyonun hızlanmasına neden oluyor. Bu çalışmada, bir dizi önemli parametre göz önüne alındığında, kıyı tampon bölgesinin optimum genişliğini belirlemek için çaba gösterdik. Kilit yönlerden biri, diskin nitrojen, fosfor, klorofil-A ve Sekhi değerlerine dayalı olarak gölün trofik durumunun belirlenmesiydi. Ayrıca, insan faaliyetlerinin kıyı bölgeleri üzerindeki etkisini değerlendirmek için, bu bölgelerin dönüşümünü analiz etmek ve belirlemek için ArcGIS 10.5 yazılımını Göllandık. Kıyı tampon bölgesinin optimum genişliğinin belirlenmesi, kıyı yeşil alanlarının restorasyonunun maliyetini de içeriyordu. Bu bilgi, kıyı bölgelerinin korunmasına ilişkin kararların alınmasında ekonomik yönlerin dikkate alınmasını mümkün kılmaktadır. Elde edilen verilere dayanarak, gölün kıyı bölgelerinde sürdürülebilir bir ekolojik dengeyi korumak için en uygun kabul edilen tampon bölgenin özel genişliğine ulaştık.Yapılan araştırmalar, Isık-Göl gölü için kıyı tampon bölgesinin optimum genişliğinin, gölün sıhhi bölgesi için ülkede daha önce kabul edilen gerekliliklere karşılık gelen 500 metre olması gerektiğini göstermiştir. Bu nedenle, bu teknik acı, derin deniz gölleri ve geniş alanlı göllerin kıyı tampon bölgesinin genişliğini hesaplamak için Göllanılabilir. Bu çalışma aynı zamanda göl suyu kalitesinin doğal kıyı manzaralarının alanına bağımlılığını da ortaya çıkarmıştır. Çalışmanın önemli bir bulgusu, genellikle eğlence amaçlı Göl alanından yüksek rakımlı alanların kapalı göl ekosistemlerinin sürdürülebilir kalkınmasını sağlamak için kıyı bölgelerinin en az% 30'unu orijinal haliyle koruma ihtiyacıdır. Bu sonuç, biyolojik çeşitliliği korumak ve yoğun insan maruziyeti koşullarında ekosistemlerin 8 sürdürülebilirliğini sağlamak için kıyı bölgelerinin doğal bütünlüğünün korunmasının önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Жээктеги буфердик зоналар суу объектисин туруктуу абалда кармоонун маанилүү элементи болуп саналат. Ар бир суу объектиси үчүн анын табигый, климаттык жана социалдык-экономикалык өзгөчөлүктөрүнө жараша жээктеги буфердик зоналардын өлчөмү ар кандай болот. Илимий изилдөөлөр алардын көлдүн суусун таза кармоодогу маанисин баса белгилейт. Жээгиндеги райондорду шаарларга айландыруунун учурдагы тенденциялары бул көйгөйдү күчөтүүдө. Жасалма плантациялардын Жээктеги буфердик зоналар суу объектисин туруктуу абалда кармоонун маанилүү элементи болуп саналат. Ар бир суу объектиси үчүн анын табигый, климаттык жана социалдык-экономикалык өзгөчөлүктөрүнө жараша жээктеги буфердик зоналардын өлчөмү ар кандай болот. Илимий изилдөөлөр алардын көлдүн суусун таза кармоодогу маанисин баса белгилейт. Жээгиндеги райондорду шаарларга айландыруунун учурдагы тенденциялары бул көйгөйдү күчөтүүдө. Жасалма плантациялардын көбөйүшү жана көлгө азыктандыруучу заттардын берилиши эвтрофикациянын тездешине алып келип, суу изилдөөчүлөрүнүн тынчсыздануусун жаратууда. Бул изилдөөдө биз бир катар маанилүү параметрлерди эске алуу менен жээктеги буфердик зонанын оптималдуу туурасын аныктоого аракет кылдык. Негизги аспектилердин бири азот, фосфор, хлорофиллА жана Секки диск парметрлеринин негизинде көлдүн трофикалык абалын аныктоо болду. Кошумчалай кетсек, жээк зоналарына адамдын иш-аракеттеринин таасирин баалоо үчүн, биз ArcGIS 10.5 программасын колдонуп, бул зоналардын трансформациясын талдоо жана аныктоо үчүн колдондук. Жээктеги буфердик зонанын оптималдуу туурасын аныктоодо жээктеги жашыл мейкиндикти калыбына келтирүүгө кеткен чыгымдар да камтылган. Бул маалымат экономикалык ойлорду жээкти сактоо боюнча чечимдерге киргизүүгө мүмкүндүк берет. Алынган маалыматтардын негизинде көлдүн жээк аймактарында туруктуу экологиялык тең салмактуулукту сактоо үчүн оптималдуу деп эсептелген буфердик зонанын белгилүү бир кеңдигине келдик. Изилдөөлөр көрсөткөндөй, Ысык-Көл үчүн жээктеги буфердик зонанын оптималдуу туурасы 500 метр болушу керек экендигин эсептөөлөрдөн көрө алдык. Бул жыйынтык көлдүн санитардык зонасына карата өлкөдө мурда кабыл алынган талаптарга туура келет. Ошентип, бул ыкма туздуу, терең жана чоң аянттагы көлдөрдүн жээк буфердик зонасынын туурасын эсептөө үчүн колдонулушу мүмкүн. Бул изилдөө көлдүн суунун сапатынын табигый жээк ландшафттарынын аянтынан көз карандылыгын да аныктады. Изилдөөнүн маанилүү корутундусу болуп, көп учурда рекреациялык максаттарда 2 пайдаланылуучу бийик тоолуу аймактардагы жабык көлдөрдүн экосистемаларынын туруктуу өнүгүүсүн камсыз кылуу үчүн жээк зоналарынын 30% кем эмес баштапкы түрүндө сактап калуу зарылчылыгы саналат. Бул жыйынтык биоартүрдүүлүктү сактоо жана адамдын интенсивдүү таасирлерине каршы экосистеманын туруктуулугун камсыз кылуу үчүн жээк зоналарынын табигый бүтүндүгүн сактоонун маанилүүлүгүн көрсөтөт
Benzer Tezler
- Ысык-Көлдүн жээктик буфердик зонасынын туурасын аныктоо жана анын трофикалык абалын баалоо
Isık-Göl Gölünün kıyı tampon bölgesinin genişliğilinin belirlenmesi ve trofik durumunun değerlendirilmesi
ALTINAY ABDIRALİEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURZAT TOTUBAEVA
- Ысык-көлдүн жээгинде өскөн чычырканактын (Hippophae rhamnoides L.) суу режими жана анын экологиялык өзгөчөлүктөрү
Issık-göl kıyısındaki deniz topalağının (Hippophae rhamnoides L.) su rejimi ve ekolojik özellikleri
SEZİM DÜYŞEBEKOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. NURZAT TOTUBAEVA
- Суунун касиеттерин жана иондорун изилдөөнүн негизинде ысык-көлдүн абалын экологиялык баалоо
Su özellikleri ve iyonları araştırmaya dayanarak ısıkgöl durumunun çevresel değerlendirilmesi
AYNURA ASANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Issyk-Kul Golü kıyısındaki deniz topalaklarının (Hippophaerhamnoides) büyümesive gelişmesi üzerindeki antropojenik faktörlerin etkisinin araştırılması
Ысык-кѳлдүн жээгинде ѳскѳн чычырканактын (Hippophae khamnoides) ѳсүп-ѳнүгүүсүнѳ антропогендик факторлордун тийгизген таасирлери
MAKHATMA ESİRKEPOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Болот Шамшиев киносунун тили жана стили
Bolot Şamşiyev sinemasının dili ve üslubu
NURSULTAN STANALİEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF YURDİGÜL