Simgesel yapılarda hegemonya ve ideolojinin inşası (Bişkek anıtları örneği)
Символикалык түзүлүштөрдөгү гегемония жана идеологиянын курулушу(бишкек монументтеринин мисалында)
- Tez No: 615621
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF YURDİGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Simgesel Yapı, Ġdeoloji, Hegemonya, Anıt, Metin, BiĢkek
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
Bu tez, BiĢkek Ģehrinin simgesel anıtları yoluyla iktidarın kurduğu hegemonya ve ideolojinin inĢasını ele almaktadır. Metin olarak ele alınan anıtlar, üretildikleri dönemin sosyo-politik ruhunu, egemen siyasal sistemi ve ideolojisini yansıtmaktadır. Simgesel anıtlar siyasal iktidarın meĢruiyet sağlamasında, sosyo-politik rızanın tesisinde ve ideolojik uzlaĢmanın inĢasında baĢat rol oynamaktadır. Hegemonya ve ideolojiye iliĢkin günümüze kadar birçok tanım yapılmıĢsa da Gramsci ve Althusser‟in hegemonya ve ideolojiye iliĢkin yaklaĢımları bu tezin kuramsal çatısını oluĢturmaktadır. Bu bağlamda çalıĢmada metin olarak ele alınan simgesel anıtlar, ideoloji ve hegemonya ile iliĢkili olarak hem sistemin devamlılığını sağlayan hem de toplumsal algının inĢasını sağlayan metinler olarak çözümlenmiĢtir. Bu kapsamda kullanılan yöntemlerden ilki anlamlandırmalara ve anlatı çözümlemelerinde kullanılan Barthes‟ın“göstergebilimsel analiz”yöntemidir. Ġkinci olarak kullanılan yöntem ise, Van Dijk‟ın ideolojik söylemlerin çözümlenmelerinde kullandığı“ideolojik söylem analizi”dir. ÇalıĢmada iki farklı yöntemin kullanılmasının sebebi bu yöntemlerin hegemonya ve ideoloji okumalarında birbirlerini tamamlamalarıdır vi Analizler sonucunda Sovyetler Birliği dönemi anıtlarında hegemonya ve ideolojinin inĢasına yönelik argümanlara rastlanmıĢtır. Bağımsızlık öncesi anıtların inĢa amacı Sovyet hegemonyası ve ideolojisi çerçevesinde gerçekleĢmiĢtir. Bağımsızlık dönemi anıtlarında ise Sovyet ideolojisine rastlanmazken, söz konusu anıtlarda Kırgız milliyetçiliği söylemleri görülmüĢtür. Analiz sonuçların göre bu durum, Kırgızistan‟ın bağımsızlıktan sonra milliyetçi bir ideolojiyi benimsediğinin de göstergesidir. Ele alınan iki dönemde de dilsel ve simgesel ifadelere rastlanan anıt okumalarında Sovyet dönemindeki görülen yerelsellik vurgusu, bağımsızlık döneminde yerini hem Sovyet dönemi hem de yerelsellik vurgusuna bırakmıĢtır. Her iki dönemde de kahramanlık konusu anıtların ortak vurgularından biri olmuĢtur. Sovyet döneminde Kırgız kahramanı Manas Anıtsal konsepti savaĢa ve kahramanlığa ait duygular ile anlamlandırılırken, bağımsızlık döneminde ise Kurmancan Datka ve Manas anıtlarının temel anlatısı birleĢtirme ve barıĢ üzerine olmuĢtur. Ġktidarların hegemonya ve ideoloji inĢasında kullandıkları simgesel dilde de farklılıklara rastlanmıĢtır. Örneğin Sovyetler Birliğini simgeleyen orak, çekiç, Sovyet flaması, Sovyet sancağı gibi simgeler, yerini evrensel simgelerden olan meĢe ve defne yaprağına bırakmıĢtır. Bir diğer fark da yerel simgelerin kullanılması olmuĢtur. Yerel simgelerden olan tündük, uuk ve Kırgız bayrağı gibi simgeler anıtların anlamlandırma sürecinde kullanılan simgelerdir.
Özet (Çeviri)
Бул диссерталык эмгек Бишкек шаарынын символикалык түзүлүштөрүн эстеликтер аркылуу курулган гегемония жана идеологияны изилдейт. Архивдик тексттер ошол доордун социо-саясий рухун, башкаруучу саясий системасын жана идеологиясын чагылдырат. Символикалык эстеликтер бийликтин легитимдүүлүгүн куруу, социо-саясий макулдашуу жана анын менен бирге идеологиялык макулдашууну ортого чыгарууда башкы ролду ойнойт. Гегемония жана идеологияга тиешелүү бул убакытка чейин бир топ эмгектер жазылса да, Грамши жана Альтюссердин гегемония жана идеология концепциясы аталган иштин пайдубалын түздү. Текстерде символикалык эстеликтер идеология жана гегемониялык мааниде системаны алдыга сүрдүрүү жана коомдук пикирди жараткан текттер катары каралууда. Мунун алкагында Теон Ван Дайктын идеологиялык дискурс анализи жана Барттын семиотикалык анализи колдонулду. viii Бул изилдөөлөрдүн натыйжасында Советтер Союзу доорунда эстеликтер гегемония жана идеологиялык мааниси бар экендиги көрсөтүлгөн. Эстеликтерди куруу гегемония жана идеологияны жайылтууну максат кылган. Эгемендик алгандан кийинки эстеликтер совет доорунун гегемония жана идеологиясы кыргыз улутунукуна өзгөрүлгөн. Мындай көрүнүш аркылуу эгемендүүлүк алган соң Кыргызстан улутчул өңүттө идеологиясын баштаганын байкаса болот. Эки башка заманга тиешелүү лингвистикалык жана семиотикалык түшүндүрмөлөрдө эстеликтер совет доорунда советтик биримдикке, мекенчилдикке басым жасалса, эгемендикте совет доору жана мекенчилдикке айланган. Эки доордогу баатырлар эстелигин алсак, Манас монументтери согуш, баатырдыкка чакырса, эгемендүүлүк алгандан кийин Курманжан датка жана Манастын башкы идеялары ынтымак жана тынчтык болуп көрсөтүлгөн. Бийликтин гегемония жана идеология үчүн колдонгон орок, чалгы, совет туусу сыяктуу символдорунун ордун кыргыз туусу, түндүк баскан. Ачкыч сөздөр: Семиотикалык Структура, Идеология, Гегемония, Эстеликтер, Текст, Бишкек.
Benzer Tezler
- Milletin ölümsüzlük stratejileri: Kutsal ve kurbanın modern biçimi olarak şehitlik
Immortality strategies of the nation: Martyrdom as the modern form of sacred and sacrifice
FERDA ÖNEN CEMRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Antropolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT BİLMEZ
- Ağ toplumunda rızanın inşası bağlamında sosyal medya reklam etkileri
Manufacture of consent in the network society and the impact of social media advertisiments
İRFAN BALUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ReklamcılıkMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM GÜDÜM
- Kabuk yapılarda akışkan-elastik cisim etkileşiminin teorik incelenmesi
Theoretical investigation of fluid-elastic body interactions in shell structures
BİRKAN DURAK
Doktora
Türkçe
2018
Makine Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL UZAL
- Birleşik fonksiyonlu tarihi yapılarda yeniden işlevlendirme analizi: Konya örneği
Analysis of adaptive reuse in historic buildings with combined functions: The case of Konya
BURCU SEVGİ GÖRBEĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN DİŞLİ
- Mimarlıkta sembolizm ve simgesel anlam
Symbolism and symbolic meaning in architecture
SADAF DİANAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BAŞAK DAĞGÜLÜ