Geri Dön

Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde Kırgızistan'da üniversite öğrencilerinin Türk dizilerini izleme eğilimleri

Пайдалануу жана канааттануу теориясынын негизинде кыргызстандагы студенттердин түрк сериалдарын көрүү тенденциялары

  1. Tez No: 615623
  2. Yazar: İRFAN ARIK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF YURDİGÜL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Radio and Television, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 337

Özet

Bu çalıĢma, Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı perspektifinden Kırgızistan‟da üniversite öğrencilerinin yayınlanan Türk dizilerini izleme davranıĢlarını, motivasyonlarını ve eğilimlerini tespit etmek amacıyla yapılmıĢtır. ÇalıĢmada nicel araĢtırma yöntemi kullanılmıĢtır. AraĢtırma kapsamında Kırgızistan‟ın OĢ, Calalabad, Karakol, Narın ve baĢkent BiĢkek olmak üzere 5 Ģehrindeki 7 üniversitede toplam 1205 öğrenciye anket uygulanarak veri elde edilmiĢtir. Öncelikle izleyicilerin demografik özellikleri ile Türk dizilerini izleme motivasyonları arasında anlamlı iliĢki olup olmadığı araĢtırılmıĢtır. Buna ek olarak Kırgızistan‟da üniversite öğrencilerinin Türk dizilerini ortak tarihi geçmiĢe ve kültürel değerlere sahip olduğu için izleyip izlemediği de araĢtırılmıĢtır. AraĢtırmanın I. bölümünde araĢtırmanın problemi, araĢtırmanın amacı, araĢtırmanın önemi, varsayımlar, hipotezler, sınırlılıklar, araĢtırmada kullanılan yöntem ve geliĢtirilen veri toplama aracı hakkında bilgi verilmiĢtir. AraĢtırmanın II. bölümünde Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı ve bu kuram ile ilgili yapılan çalıĢmalar ele alınmıĢ, Türk dizilerinin tarihi geliĢim süreci, bugünkü durumu ve Kırgızistan‟da izlenen Türk dizileri hakkında bilgilere yer verilmiĢtir. AraĢtırmanın III. bölümünde ise Bulgular ve Yorum baĢlığı altında araĢtırmada elde edilen verilerin analizleri ve bu analizlerden yola çıkarak yapılan yorumlar yer almıĢtır. Konunun araĢtırılması için bir anket formu oluĢturulmuĢ ve 2016 yılı Haziran ayında pilot uygulaması yapılmıĢtır. Son hali verilen anket formu 2017 yılı Ocak – Mart döneminde uygulanmıĢtır. Anket uygulamasından elde edilen veriler IBM SPSS Statistics 22 programı kullanılarak analiz edilmiĢ ve ortaya çıkan bilgiler Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı perspektifinden Richard Kilborn (1992) tarafından önerilen 7 adet TV dizisi izleme motivasyonu çerçevesinde yorumlanmıĢtır. Kırgızistan‟da üniversite öğrencileri arasında en çok izlenilen Türk dizisi MuhteĢem Yüzyıl‟dır (%65), ikinci sırada ise Kara Sevda dizisi (%40) gelmektedir. Katılımcıların neredeyse yarısı (%49,7) Türk dizilerini internet üzerinden takip VI etmektedir. Katılımcıların yarısından fazlası (%56,5) Türk dizilerini Rusça izlerken yaklaĢık dörtte biri (%24,8) ise Türkçe izlemektedir. Katılımcıların ailesinde en çok annelerinin (%60,7) ve kız kardeĢlerinin (%39,8) Türk dizilerini izlediği ortaya çıkmıĢtır. AraĢtırmaya katılanlar Türk dizilerinde en çok oyunculuk kalitesini beğenirken (%33,8), en olumsuz gördükleri nokta ise bölümlerin uzun olması (%35) olmuĢtur. AraĢtırmaya katılanların yarısının (%50,2) bir akrabası ya da arkadaĢı Türkiye‟de önceden yaĢamıĢ ya da hâlâ yaĢıyor durumdadır. AraĢtırmaya katılanlar Türk dizilerinden baĢka en çok Güney Kore (%32,1) ve Rus dizilerini (%30,8) izlemektedir. Ezel, Karadayı, Çilek Kokusu, Kara Sevda ve Fatmagül‟ün Suçu Ne? olmak üzere 5 diziyi kız öğrenciler daha çok izlerken, Kurtlar Vadisi dizisini ise erkekler daha çok izlemektedir. Ayrıca kız öğrenciler erkek öğrencilere göre Türk dizilerini izlemeye farklı nedenlerle ve daha yüksek oranda motive olmaktadır. AraĢtırmaya katılanların üniversitelerine göre izledikleri diziler açısından araĢtırma kapsamına alınan 9 dizinin hepsinde üniversitelere göre anlamlı fark olduğu tespit edilmiĢtir. AraĢtırmanın uygulama kısmı için geliĢtirilen ölçeğin yapılan güvenirlik ve faktör analizleri neticesinde 29 maddeden oluĢan 6 faktörlü bir yapısının olduğu belirlenmiĢtir. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısının 0,913 olduğu görülmüĢtür. Belirlenen 6 faktör arasında“Ortak tarihi geçmiĢe ve kültürel değerlere sahip olmak”boyutu en güçlü faktör durumundadır. Ġkinci sırada“Bireysel gereksinimleri karĢılaması”boyutu, üçüncü sırada“Karakterlerle özdeĢleĢmek ve iliĢkide olmak”boyutu, dördüncü sırada“Toplumsal ve kiĢilerarası etkileĢim için ortak konular sağlaması”boyutu, beĢinci sırada“Gerçek yaĢamdan kaçmayı sağlayan fantezi dünyası yaratması”boyutu, altıncı sırada“Gündelik rutinin eğlenceli bir parçası olması”boyutu yer almaktadır. Dünyada birçok ülkede olduğu gibi Kırgızistan‟da da Türk dizileri Türkiye‟nin, Türklerin, Türk kültürünün ve Türk markalarının fahri tanıtım elçileri gibi iĢlev görmekte ve Türkiye‟ye önemli bir katma değer sağlamaktadır. Bu bakımdan Türk dizilerinin uluslararası alanda elde ettiği baĢarıların devam edebilmesi için baĢka kültürlere, inançlara ve değerlere saygılı olmalarının yanında yerel unsurlarla harmanlanmaları, özgünlüklerini korumalarının önemli olduğu düĢünülmektedir. Anahtar Kelimeler : Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı, Türk Dizileri, Kırgızistan, Üniversite Öğrencileri

Özet (Çeviri)

Аталган изилдөө Пайдалануу жана канааттануу теориясы өңүтүнөн Кыргызстандагы студенттердин түрк сериалдарына карата мамилесин, көрүүсүнө түрткү берген мотивацияларын жана ынтызарларын аныктоо максатында жүргүзүлгөн эмгек болуп эсептелет. Эмгекте сандык изилдөө усулу колдонулган. Изилдөөнүн жүрүшүндө борбор шаар Бишкек баш болгон, Ош, Жалал-Абад, Каракол жана Нарын шаарларындагы 7 университетте окуган жалпы саны 1205 студентти түзгөн группадан анкета алынып, маалыматтар чогултулду. Эң биринчиден көрүүчүлөрдүн демографиялык өзгөчөлүктөрү менен түрк сериалдарын көрүү мотивациясынын ортосунда маанилүү деңгээлдеги байланыштын болуп-болбогондугу изилденди. Буга кошумча катары Кыргызстандагы студенттердин түрк сериалдарын, эки элдин ортосундагы орток тарыхый жана маданий байланыштардын болгондугунан улам көрүп же көрбөгөндүгү да аныкталды. Изилдөөнүн I бөлүмүндө изилдөөнүн проблемасы, максаты, актуалдуулугу, гипотезалары, хронологиялык-географиялык чектери, изилдөөдө колдонулган усулдар жана өркүндөтүлгөн маалымат чогултуу каражаты тууралуу маалыматтар берилген. Эмгектин II бөлүмүндө Пайдалануу жана канааттануу теориясы жана бул теория боюнча жасалган изилдөөлөр орун алган, Түрк кинематографиясынын телесериал өндүрүү секторунун тарыхый өнүгүү процесси, бүгүнкү абалы жана Кыргызстанда көрсөтүлгөн түрк сериалдары тууралуу маалыматтар камтылган. Ал эми диссертациянын III бөлүмүндөгү Табылгалар жана комментарий (чечмелөө) темасында изилдөөнүн жыйынтыгында чыккан маалыматтар жана бул анализдердин негизинде жасалган комментарийлер орун алган. Теманын изилдениши үчүн атайын анкета бланкасы даярдалган жана 2016-жылдын июнь айында эксперименталдык тест жасалган. Анкета бланкасынын акыркы тастыкталган варианты аркылуу сурамжылоо 2017-жылдын январь-март айларында жүргүзүлгөн. Сурамжылоонун жыйынтыгында колго тийген маалыматтар IBM SPSS Statistics 22 программасы аркылуу анализден өткөн жана жыйынтыгы Пайдалануу жана канааттануу теориясы өңүтүнөн Ричард Килборн (Richard Kilborn) [1992] тарабынан сунушталган телесериал көрүүнүн 7 мотивациясы алкагында комментарийленген.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    611947

    Küreselleşme sürecinde uluslararası reklamın Kırgızistan'da yerelleşmesi

    Localization of international advertisement in Kyrgyzstan during the globalizational process

    ÖMER ÇAKIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    ReklamcılıkKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HASRET AKTAŞ

  2. Tez No

    662496

    Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde X, Y, Z kuşaklarının sosyal medya kullanım pratikleri: Karabük il örneği

    Social media usage practices of X, Y, Z generations within the framework of uses and satisfaction theory: The case of Karabük province

    EDA İLERİOK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    GazetecilikKocaeli Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İHSAN KARLI

  3. Tez No

    551940

    Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde televizyon izleme alışkanlıkları ve motivasyonları: Konya örneği

    Television watching habits in the context of uses and grafication approach: The case of Konya

    AYŞE YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halkla İlişkilerSelçuk Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET TARHAN

  4. Tez No

    393129

    Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde sosyal medya kullanımı: Sakarya Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma

    Utilization of social media within the framework of the teory of 'uses and satisfactions' : A research on the students at University of Sakarya

    SEVAL ÜKSEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    İletişim BilimleriSelçuk Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KADİR CANÖZ

  5. Tez No

    556466

    Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde turizm sektöründe sosyal medya kullanımının etkisinin incelenmesi

    Analysis of the effect of social media in tourism sector in frame of uses and gratifications theory

    REZA AHMADI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Turizmİstanbul Üniversitesi

    Enformatik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZÜMRÜT ECEVİT SATI

Geri Dön