Öğretmen adaylarının hoşgörü ve yaşam doyumu eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi
Болочок мугалимдердин толеранттуулук жана жашоого канааттануу тенденцияларынын кээ бир өзгөрмөлөргө карата анализи
- Tez No: 615633
- Danışmanlar: PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: hoşgörü, yaşam doyumu, öğretmen adayları, değerler
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Bu araştırma öğretmen adaylarının hoşgörü ve yaşam doyumu eğilimlerini, aralarındaki ilişki düzeyini, hoşgörü eğilimlerinin ve yaşam doyumu eğilimlerinin bazı değişkenlere göre ilişki durumunu ve bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, nicel yöntem kapsamında, betimsel model ve ilişkisel tarama modeli içeren karma bir yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın uygulaması Kırgızistan'da yer alan Yusuf Balasagun Kırgız Milli Üniversitesi, Arabaev Kırgızistan Devlet Üniversitesi ve Oş Devlet üniversitesi'nde yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 631 kız (%81,8) ve 140 erkek (%18,2) olmak üzere toplamda 771 öğretmen adayından oluşmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak,“Demografik Bilgi Formu”, adayların hoşgörü eğilimlerini ölçmek için araştırmacı tarafından geliştirilen“Öğretmen Adayları Hoşgörü Eğilim Ölçeği”ve yaşam doyumu eğilimlerinin ölçülmesi için de Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen ve araştırmacı tarafından Rusça'ya uyarlanan“Yaşam Doyumu Ölçeği”kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının hoşgörü eğilimi ile; yaş ve sınıf değişkenleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, hoşgörü eğilim düzeyleri ile ekonomik durumları arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen adaylarının hoşgörü eğilim düzeyleri yaş ve ailede öğretmen olup-olmaması değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığına ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının hoşgörü ölçeğinin önem, empati ve uyum alt boyutlarındaki almış oldukları değerlerde cinsiyet bakımından bir farklılık bulunmazken, tutum alt boyutunda ise erkeklerin lehine anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Hoşgörü eğilim düzeyleri ekonomik durum değişkeni arasında empati ve tutum alt boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunmazken, önem ve uyum alt boyutlarında ise bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Hoşgörü eğilimleri ile bölüm değişkeni arasında tutum ve uyum alt boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunmazken, önem ve empati vi altboyutlarında ise bir farklılaşma bulunmuştur. Sınıf değişkenine göre tutum ve uyum alt boyutlarında anlamlı bir farklılık göztermezken, önem ve empati alt boyutlarında ise anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır. Doğum yeri değişkenine göre, empati, tutum ve uyum alt boyutlarında anlamlı bir farklılık saptanmazken önem alt boyutunda ise anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğretmen adaylarının yaşam doyum düzeyleri yüksek olarak hesaplanmıştır. Bu durum öğrencilerin hayatlarından memnun olduklarını göstermiştir. Öğretmen adaylarının yaşam doyumu eğilim düzeyleri ile yaş değişkeni arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Yaşam doyumları ile ekonomik durumları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, sınıf değişkeni ile arasında anamlı bir ilişkinin olmadığı saptanmıştır. Öğretmen adaylarının yaşam doyumu düzeyleri yaş, cinsiyet, ailede öğretmen olup-olmaması, sınıf, doğum yeri değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülürken, yaşam doyumu düzeylerinin ekonomik durum ve bölüm değişkenine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Öğretmen adaylarının hoşgörü eğilim düzeyleri ile yaşam doyumu düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının hoşgörü düzeylerinin yaşam doyum düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Araştırma sonunda elde edilen sonuçlar alanyazın ile tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Бул изилдөө болочок мугалимдердин толерантуулук жана жашоодон канааттануу тенденцияларынын өз ара байланыш деңгээлин, толерантуулук тенденциясы менен жашоодон канаттануу тенденцияларынын кээ бир өзгөрүүлөргө ылайык байланышын жана кээ бир өзгөрүүлөргө байланыштуу өзгөрүп өзгөрбөгөндүгүн белгилөө максатында жүргүзүлдү. Изилдөөдө сандык ыкма алкагында баяндоо модели жана байланыштуу изилдөө модели колдонулду. Изилдөөнүн практикалык иши Кыргызстандагы Жусуп Баласагын Кыргыз Улуттук Университети, Арабаев Кыргызстан Мамлекеттик Университети жана Ош Мамлекеттик Университетинде жүргүзүлдү. Изилдөөнүн практика жүргүзүлүүчү тобу 631 кыз (81,8%) жана 140 эркек (18,2%) болуп, жалпысынан 771 болочок мугалимдер түздү. Изилдөөдө маалымат топтоо каражаты катары“Демографиялык маалымат формасы”, болочок мугалимдердин толеранттуулук тенденциясын ченөө үчүн изилдөөчү тарабынан түзүлгөн“Болочок мугалимдердин толеранттуулук тенденциясы тестти”жана жашоодон канааттануу тенденциясын ченөө үчүн Динер, Эммонс, Ларсен жана Гриффин тарабынан иштелип чыккан жана изилдөөчү тарабынан орусчага ылайыкташтырылып которулган“жашоодон канааттануу тестти”колдонулду. Болочок мугалимдердин толеранттуулук тенденциясы менен жаш жана курс өзгөрмөлөрү арасында терс байланыш болгондугу көрүнүп жатса, толеранттуулук тенденциясынын деңгээли менен экономикалык абалы арасында оң мүнөздөгү байланыш болгондугун көрүүгө болот. Болочок мугалимдердин толеранттуулук тенденциясынын деңгээли жаш жана үй-бүлө мүчөсүндө мугалимдин болушу жана болбошу сыяктуу өзгөрмөлөргө байланыштуу маанилүү айрымачылыктардын болбогондугу белгилүү болду. Болочок мугалимдердин толеранттуулук тесттинин viii маани берүү, сезимталдык жана ылайыкташуу сыяктуу алдыңкы деңгээлдерде алынган жыйынтыктарда жыныстык айрымачылыгы боюнча өзгөрүү көрүнбөйт, бирок мамиле алдыңкы деңгээлинде эркектер тобунда маанилүү өзгөрүү көрүнгөндүгүн байкоого болот. Толеранттуулук тенденция деңгээлинде экономикалык абал боюнча өзгөрмөлөрдүн арасында сезимталдык жана мамиле алдыңкы деңгээлдерде маанилүү өзгөрүү көрүлгөн жок, бирок маани берүү жана ылайыкташуу алдыңкы деңгээлдеринде бир өзгөрүү байкалат. Толеранттуулук жана бөлүм өзгөрмөлөрү арасында мамиле жана ыңгайлашуу алдыңкы деңгээлдеринде маанилүү өзгөрүүлөр көрүнбөйт, бирок маани берүү жана сезимталдык алдыңкы деңгээлдеринде бир өзгөрүү байкалган. Курс өзгөрүүлөрү боюнча мамиле жана ыңгайлашуу алдыңкы деңгээлдеринде кандайдыр бир өзгөрүү байкалбайт, бирок маани берүү жана сезимталдык алдыңкы деңгээлинде маанилүү өзгөрүү көрүлгөнү тастыкталды. Туулган жер өзгөрмөлөрүнө байланыштуу сезимталдык, мамиле жана ыңгайлашуу алдыңкы деңгээлдеринде маанилүү бир өзгөрүү көрүлгөн жок, бирок маани берүү алдыңкы деңгээлинде маанилүү өзгөрүү байкалды. Болочок мугалимдердин жашоодон канааттануу деңгээли жогору деп бааланды. Бул абал студенттердин жашоосуна ыраазы экендигин көрсөттү деп айтууга болот. Болочок мугалимдердин жашоодон канааттануу тенденциясы деңгээли менен жаш өзгөрүү арасында терс байланыш байкалган. Ал эми жашоодон канааттануу менен экономикалык абал арасында оң мүнөздөгү байланышты көрүүгө болот, ал эми курс өзгөрмөлөрү арасында маанилүү бир байланыш көрүнбөйт. Болочок мугалимдердин жашоодон канааттануусу жаш, жыныс, үй-бүлө мүчөсүндө мугалимдин болуп болбошу, курс, туулган жери боюнча маанилүү бир айрымачылык байкалбайт, ал эми жашоодон канааттануу деңгээлинин экономикалык абал жана бөлүм өзгөрмөлөрүнө байланыштуу маанилүү айрымачылыкты көрүүгө болот. Айрыкча болочок мугалимдердин толеранттуулук тенденциясынын деңгээли менен жашоодон канааттануу деңгээли арасында оң мүнөздөгү маанилүү байланыш бар деген жыйынтык чыгарылды. Изилдөөнүн жыйынтыгында алынган жыйынтыктар тармактык булактарга таянуу менен талкууга алынып, ага сунуштоолор киргизилди. Ачкыч сөздөр: толерантуулук, жашоодон канааттануу, болочок мугалимдер, баалуулуктар.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dinsel hoşgörü algısı
The perception of religious tolerance of social science candidate teachers
AHMET KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimNiğde ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAYRAM POLAT
- Sınıf öğretmeni adaylarının değerler eğitimi ile ilgili yeterlilikleri ve sahip oldukları metaforlar
Primary pre-service teachers' qualifications of values educationand the metaphors they have
SEVGİ EKİZ ALPASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AĞGÜL YALÇIN
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının göçmen sorununa ve çok kültürlü eğitime yönelik bakış açıları
Prospective social studies teachers' perspectives on immigration problems and multicultural education
YAPRAK KEÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYA YILMAZ
- Almanya Baden-Wüttemberg Eyaleti ilkokul eğitim programı ile Türkiye ilkokul eğitim programlarının karşılaştırmalı eğitim analizi
Comparative analysis of Germany Baden- Württemberg State primary school curricula and Turkey primary school curricula
MEHMET TEKGÖZ
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DOĞANAY
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık eğitimi odaklı politik okuryazarlığının geliştirilmesi
Developing political literacy of social studies teacher candidates for citizenship education
SELDA ŞAN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
DOÇ. DR. AHMET KATILMIŞ