Pamuk ve yün ipliklerinin zerdali dikeni (centaurea behen) bitkisi ile boyanmasından elde edilen renkler ve haslık değerleri
Colors and fastness values of cotton and wool yarns through the dyeing of yellow starthistle (centaurae behen) plant
- Tez No: 616711
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜRREM SİNEM ŞANLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Crafts, Fine Arts, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Bu araştırmanın amacı; zerdali dikeni (Centaurea behen) bitkisinin kurutulmuş çiçek kısımlarından pamuk ve yün iplikleri boyayarak renk elde etmek ve boyamalardan elde edilen renklerin ışık, sürtünme ve yıkama haslıklarını belirlemektir. Asteraceae familyasının Centaurea cinsi Türkiye florası'nda Astragalus ve Verbascum cinslerinin ardından tür sayısı bakımından 3. sırayı almaktadır. Türkiye'de Centaurea cinsine ait türler genellikle taşlı kalkerli uçurumlar, üzüm bağları, yol kenarları, kıyı kenarları, step, maki, nadas alanları, kumlu plajlar, ormanlar, kuru çayırlar, kayalık yamaçlar gibi çok farklı habitatlarda yetişmektedir. Araştırmada materyal olarak zerdali dikeni çiçekleri Malatya-Yeşilyurt yöresinde toplanıp kurutulmuştur. Mordansız, 4 doğal (vişne, elma, şeftali, kırmızı meyve suyu bira mayası tortusu) ve 4 kimyasal mordan (tartarik asit, tannik asit, demir sülfat ve potasyum dikromat) ile birlikte mordanlama yöntemleri kullanılarak toplam 50 adet (25 adet pamuk, 25 adet yün ipliği) boyama yapılmıştır. Boyamalar sonucunda elde edilen renklerin ışık, sürtünme ve yıkama haslıkları ölçülmüş, objektif ve subjektif değerlendirilmeleri yapılmıştır. Işık haslığı incelendiğinde %3, %5 ve %10 tannik asit ile boyanan pamuk ipliklerin ve %5 şeftali bira mayası tortusu, %5 ve %10 tannik asit ile boyanmış ipliklerin haslıklarının en düşük 3 değerde olduğu %10 demir sülfat mordanı ile mordanlanmış yün ipliğin ışık haslıklarının en yüksek 5/6 değerde olduğu tespit edilmiştir. Sürtünme haslıkları incelendiğinde %10 tannik asit ile mordanlanmış yün ipliğin haslığının en düşük (1) olduğu, diğer değerlerin iyi ve oldukça iyi olduğu anlaşılmıştır. Yıkama haslığı incelendiğinde %10 tannik asit ile mordanlanmış yün ipliğin haslığının en düşük (1) olduğu, diğer değerlerin iyi ve oldukça iyi olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research; to obtain color by dyeing cotton and wool threads from the dried flower parts of the yellow starthistle (Centaurea behen) plant and remove the light, rubbing and washing fastness of the colors obtained from the dyeing.. Centaurea species of flora of Turkey in terms of number of species after species of Astragalus 3 and Verbascum as is. species belonging to the genus Centaurea in Turkey usually stony limestone cliffs, vineyards, roadsides, shores edge, step, shrubs, fallow fields, sandy beaches, forests, dry meadows, In this research, as a material, yellow starthistle flowers were collected and dried in Malatya-Yeşilyurt region. Mordance free, 4 natural (sour cherry, apple, peach, red fruit juice brewer's yeast) and 4 chemical mordant (tartaric acid, tannic acid, iron sulfate and potassium dichromate) using a total of 50 mordanting methods (25 cotton, 25 woolen threads). The light, friction and washing fastnesses of the colors obtained as a result of the dyeings were measured and objective and subjective evaluations were made. When the light fastness is examined, the wool yarn, which is purple with 10% iron sulphate mordant, where the fastness of cotton yarns dyed with 3%, 5% and 10% tannic acid and the yarns dyed with 5% peach beer yeast residue, 5% and 10% tannic acid are at the lowest 3 values. light fastness was found to be at the highest 5/6 value. When the friction fastnesses were examined, it was understood that the fastness of the wool yarn, mordant with 10% tannic acid, was the lowest (1), other values were good and quite good. When the washing fastness was examined, it was determined that the fastness of the wool yarn, which was morified with 10% tannic acid, was the lowest (1), the other values were good and quite good.
Benzer Tezler
- Akdeniz bölgesinde yetişen bazı boya bitkilerinin drog ve posaları ile ilmelik yün ipliklerinin boyanması ve haslık değerleri
Dyeing of wool pile yarn with some natural dyeing plants' drog and pulp grown in the mediterranean and fastness values
MENEKŞE SUZAN TEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER ZAİMOĞLU
- Çift katlı ipliklerin mekanik özelliklerinin tek katlı ipliklerle karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Başlık çevirisi yok
AYŞE KARAKOR OKUR
Doktora
Türkçe
1990
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiEge ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR BAŞER
- Kadıntuzluğu, ceviz, kökboya bitkileri ile boyanan ipliklerin bazı haslık düzeyleri ve tekstil tasarımında kullanılması
Use of yarns dyed with barberry, walnut and madder plants in some fastness level and textile design
KÜBRA NUR YALDIZBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiTekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE FERİHA AKPINARLI
- Nar bitkisinden elde edilen boyarmaddenin boyama özellikleri ve bazı haslık düzeylerinin belirlenmesi, tekstil tasarımlarında kullanılması
Dyeing properties of dyes material obtained from pomegranate plant and determination of some fastness levels, usage in textile designs
ŞENGÜL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiTekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA NUR BAŞARAN
- Sivas İlinde üretilen el dokusu yün halıların bazı teknolojik özellikleri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
FİLİZ SEZGİNER (TOSUN)
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGazi ÜniversitesiEndüstriyel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHŞİ YAZICIOĞLU