Şanlıurfa'da Nakşîlik
Naqshbandiah in Şanlıurfa
- Tez No: 617017
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ TENİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Invocation, Cult, Hatme-i Hâcegân (Collective Invocation), Sheikh, Disciple, Founder of Cult, Post, Order, Sufi
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Tasavvuf, insanın önce kendisini tanıyıp bilmesini sonra diğer varlıkları tanımasını ve bu şekilde Rabbini daha iyi anlamasını, bilmesini ve Allah'a ulaşmasını sağlar. Tarîkatlar ise tasavvufun sistemleştirilmiş halidir. İslam tasavvufunun en erken dönemde sistemleşen tarîkatlarının başında ise Nakşibendîyye tarîkatı gelir. Miladî XII. yüzyıldan sonra çok sayıda tarîkat kurulmuş bunlar şubelere ve kollara ayrılarak İslâm âlemine yayılmış ve günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Bu çalışmamızda İslam dünyasının en yaygın tarîkatlarından olan Nakşibendîyye tarîkatının Şanlıurfa'ya gelişini sağlayan Nakşibendî halifelerinden olan Nebîh Efendi, Mehmed Emin Kerkükî ve Muhammet Şerif Buhârî'den bahsettik. Daha sonra Nakşî-Hâlidî tarîkatı'nın Şanlıurfa'da zemin bulmasının öncülüğünü yapan Hartavizâde Muhammed Selim Efendi'den ve onun halifelerine değindik. Şanlıurfa'da Nakşibendî tarîkatını usulüne uygun olarak devam ettiren Şeyh Muhammet Şükrü kılınç, Şeyh Muhammed Ali Arslan, Şeyh Ali Akçay, Şeyh Abdusselam, Şeyh İzzettin Aksan, Sami Efendi Kolu, Mehmet Zahit Kotku Kolu, Menzil Kolu, Süleyman Hilmi Tunahan kolu ile yaptığımız röportajların neticesinde Nakşibendîliğin ne derece faal olduklarını göstermeye çalışktık. Urfa'da Nakşî-Hâlidî kolunu devam ettiren Nakşî-Hâlidî halifelerini tanıtmaya çalıştık. Yaptığımız röportajlar neticesinde edinilen bilgiler ışığında Nakşî-Hâlidî kollarının yaptığı çalışmalar ve mürîd yetiştirme metodları, yapmış oldukları çalışmaların toplum üzerindeki etkilerini göstermeye çalıştık. Bu çalışma Nakşî tarîkatının Şanlıurfa'ya gelişini ve yayılmasını sağlayan Nakşî–Halîdî halifelerini tanıtmayı esas almaktadır. Çalışmamız bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Nakşî-Hâlidî ile alakalı genel bir değerlendirme yaptık. Birinci bölümde, Nakşî-Hâlidî kolundan önce Şanlıurfa'da Nakşîliği yayan Nakşî şeyhlerinden olan Nebîh Efendi, Mehmet Emin Kerkûkî ve Muhammed Şerif Buhârî'den bahsettik. İkinci bölümde, Nakşibendî tarîkatının Nakşî-Hâlidî kolunun Şanlıurfa'ya gelmesini sağlayan Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî ve onun halifesi olan Hartavizâde Muhammed Selim Efendi'nin yetiştirdiği halifelerinden bahsettik. Üçüncü bölümde ise; Çalışmamızın asıl gayesi olan günümüzde Şanlıurfa'da Nakşibendî geleneğini devam ettiren bu tarîkatın temsilcileriyle yaptığımız röportajlar sonucunda elde ettiğimiz bilgileri içermektedir. Anahtar kelime: Zikir, Tarîkat, Hatme-i Hâcegân, Şeyh, Mürîd, Tarîkat Pîri, Makam, Rabıta, Sûfi
Özet (Çeviri)
Sufism firstly enables human to know himself/herself, then it allows hims/her to recognize other living creatures, and thus it provides to better understand, know, and reach Allah. Cults are the systematic form of Sufism. One of the earliest systematic cults of Islamic Sufism is the Naqshbandiah cult. After the 12th century (A.D), a lot of cults were established and they spread to the Islamic world by dividing into branches and sub-branches. Thus, these sects have succeeded to come to the present day. In this study, we mentioned Nebîh Efendi, Mehmed Emin Kerkükî, and Muhammet Şerif Buhârî, who were one of the Naqshbandi caliphs brought the Naqshbandi cult to Şanlıurfa, which is one of the most widespread cults of the Islamic world. Then, we touched on Hartavizâde Muhammed Selim Efendi and his caliphs, who were the pioneers of the Naqshi-Khalidi cult in Şanlıurfa. As a result of the interview with Sheikh Muhammet Şükrü Kılınç, Sheikh Muhammad Ali Arslan, Sheikh Ali Akçay, Sheikh Abdusselam, Sheikh İzzettin Aksan, a branch of Sami Efendi, a branch of Mehmet Zahid, a branch of Menzil, a branch of Süleyman Hilmi Tunahan, we tried to show to what extent Naqshbandiah active in Şanlıurfa. In Urfa, we also tried to introduce the Naqshi-Khalidi caliphs who continued the Naqshi-Khalidi branch. In light of the information obtained based on the interviews we conducted, we tried to show the activities of the Naqshi-Khalidî branches and the methods of cultivation of followers (murids) and the effects of their actions on the society. This study is based on the introduction of the Naqshi-Khalidi caliphs, which provided the spread and arrival of the Naqshi cult in Şanlıurfa. Our study consists of an introduction and three chapters. In the introduction, we made a general evaluation related to Naqshi-Khalidi cult. In the first chapter, we mentioned Nebîh Efendi, Mehmet Emin Kerkûkî, and Muhammed Şerif Bukhârî who were among the Naqshi sheikhs who spread the Naqshiah in Şanlıurfa before the branch of Naqshi-Khalidi. In the second part, we touched on the caliphs raised by Mevlana Khalid-i Baghdadi and his caliph, Hartavizade Muhammed Selim Efendi, who brought the Nakshi-Khalidi branch of the Naqshbandi cult to Şanlıurfa. In the third part; the main purpose of our study is the information that we have obtained based on our interviews with representatives of this cult, who maintain the Naqshbandi tradition in Şanlıurfa today.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa'da işyeri mutfak ve yemekhanelerinde çalışan personelde salmonella portörlüğünün araştırılması
The Investigation od salmonella carriers about company cooks in Şanlıurfa
BURHAN CEBECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Halk SağlığıHarran ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAŞAR NAZLIGÜL
- Şanlıurfa'da enbiya kıssaları
Prophets stories in Şanlıurfa
ABDUSSELAMİ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHSİN KALKIŞIM
- Şanlıurfa'da kullanılan pülverizatörlerin teknik özelliklerinin belirlenmesi ve kullanımda karşılaşılan problemlerin saptanması üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
ZiraatHarran ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN SAĞLAM
- Şanlıurfa'da yetiştirilen bazı ağaç yapraklarının besin madde içeriği ve sindirilebilirliklerinin belirlenmesi
Determination of the nutritional content and digestivity ofsome tree leaves growed in Şanlıurfa
MEHMET PALA