Şanlıurfa'da Nakşîlik
Naqshbandiah in Şanlıurfa
- Tez No: 617017
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ TENİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Invocation, Cult, Hatme-i Hâcegân (Collective Invocation), Sheikh, Disciple, Founder of Cult, Post, Order, Sufi
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Tasavvuf, insanın önce kendisini tanıyıp bilmesini sonra diğer varlıkları tanımasını ve bu şekilde Rabbini daha iyi anlamasını, bilmesini ve Allah'a ulaşmasını sağlar. Tarîkatlar ise tasavvufun sistemleştirilmiş halidir. İslam tasavvufunun en erken dönemde sistemleşen tarîkatlarının başında ise Nakşibendîyye tarîkatı gelir. Miladî XII. yüzyıldan sonra çok sayıda tarîkat kurulmuş bunlar şubelere ve kollara ayrılarak İslâm âlemine yayılmış ve günümüze kadar gelmeyi başarmıştır. Bu çalışmamızda İslam dünyasının en yaygın tarîkatlarından olan Nakşibendîyye tarîkatının Şanlıurfa'ya gelişini sağlayan Nakşibendî halifelerinden olan Nebîh Efendi, Mehmed Emin Kerkükî ve Muhammet Şerif Buhârî'den bahsettik. Daha sonra Nakşî-Hâlidî tarîkatı'nın Şanlıurfa'da zemin bulmasının öncülüğünü yapan Hartavizâde Muhammed Selim Efendi'den ve onun halifelerine değindik. Şanlıurfa'da Nakşibendî tarîkatını usulüne uygun olarak devam ettiren Şeyh Muhammet Şükrü kılınç, Şeyh Muhammed Ali Arslan, Şeyh Ali Akçay, Şeyh Abdusselam, Şeyh İzzettin Aksan, Sami Efendi Kolu, Mehmet Zahit Kotku Kolu, Menzil Kolu, Süleyman Hilmi Tunahan kolu ile yaptığımız röportajların neticesinde Nakşibendîliğin ne derece faal olduklarını göstermeye çalışktık. Urfa'da Nakşî-Hâlidî kolunu devam ettiren Nakşî-Hâlidî halifelerini tanıtmaya çalıştık. Yaptığımız röportajlar neticesinde edinilen bilgiler ışığında Nakşî-Hâlidî kollarının yaptığı çalışmalar ve mürîd yetiştirme metodları, yapmış oldukları çalışmaların toplum üzerindeki etkilerini göstermeye çalıştık. Bu çalışma Nakşî tarîkatının Şanlıurfa'ya gelişini ve yayılmasını sağlayan Nakşî–Halîdî halifelerini tanıtmayı esas almaktadır. Çalışmamız bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Nakşî-Hâlidî ile alakalı genel bir değerlendirme yaptık. Birinci bölümde, Nakşî-Hâlidî kolundan önce Şanlıurfa'da Nakşîliği yayan Nakşî şeyhlerinden olan Nebîh Efendi, Mehmet Emin Kerkûkî ve Muhammed Şerif Buhârî'den bahsettik. İkinci bölümde, Nakşibendî tarîkatının Nakşî-Hâlidî kolunun Şanlıurfa'ya gelmesini sağlayan Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî ve onun halifesi olan Hartavizâde Muhammed Selim Efendi'nin yetiştirdiği halifelerinden bahsettik. Üçüncü bölümde ise; Çalışmamızın asıl gayesi olan günümüzde Şanlıurfa'da Nakşibendî geleneğini devam ettiren bu tarîkatın temsilcileriyle yaptığımız röportajlar sonucunda elde ettiğimiz bilgileri içermektedir. Anahtar kelime: Zikir, Tarîkat, Hatme-i Hâcegân, Şeyh, Mürîd, Tarîkat Pîri, Makam, Rabıta, Sûfi
Özet (Çeviri)
Sufism firstly enables human to know himself/herself, then it allows hims/her to recognize other living creatures, and thus it provides to better understand, know, and reach Allah. Cults are the systematic form of Sufism. One of the earliest systematic cults of Islamic Sufism is the Naqshbandiah cult. After the 12th century (A.D), a lot of cults were established and they spread to the Islamic world by dividing into branches and sub-branches. Thus, these sects have succeeded to come to the present day. In this study, we mentioned Nebîh Efendi, Mehmed Emin Kerkükî, and Muhammet Şerif Buhârî, who were one of the Naqshbandi caliphs brought the Naqshbandi cult to Şanlıurfa, which is one of the most widespread cults of the Islamic world. Then, we touched on Hartavizâde Muhammed Selim Efendi and his caliphs, who were the pioneers of the Naqshi-Khalidi cult in Şanlıurfa. As a result of the interview with Sheikh Muhammet Şükrü Kılınç, Sheikh Muhammad Ali Arslan, Sheikh Ali Akçay, Sheikh Abdusselam, Sheikh İzzettin Aksan, a branch of Sami Efendi, a branch of Mehmet Zahid, a branch of Menzil, a branch of Süleyman Hilmi Tunahan, we tried to show to what extent Naqshbandiah active in Şanlıurfa. In Urfa, we also tried to introduce the Naqshi-Khalidi caliphs who continued the Naqshi-Khalidi branch. In light of the information obtained based on the interviews we conducted, we tried to show the activities of the Naqshi-Khalidî branches and the methods of cultivation of followers (murids) and the effects of their actions on the society. This study is based on the introduction of the Naqshi-Khalidi caliphs, which provided the spread and arrival of the Naqshi cult in Şanlıurfa. Our study consists of an introduction and three chapters. In the introduction, we made a general evaluation related to Naqshi-Khalidi cult. In the first chapter, we mentioned Nebîh Efendi, Mehmet Emin Kerkûkî, and Muhammed Şerif Bukhârî who were among the Naqshi sheikhs who spread the Naqshiah in Şanlıurfa before the branch of Naqshi-Khalidi. In the second part, we touched on the caliphs raised by Mevlana Khalid-i Baghdadi and his caliph, Hartavizade Muhammed Selim Efendi, who brought the Nakshi-Khalidi branch of the Naqshbandi cult to Şanlıurfa. In the third part; the main purpose of our study is the information that we have obtained based on our interviews with representatives of this cult, who maintain the Naqshbandi tradition in Şanlıurfa today.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa'da bitki koruma ürünü satış yerlerinde çalışanlarda nörolojik ve psikiyatrik semptomlar ve ilişkili faktörler
Neurological and psychiatric symptoms and related factors of plant protection products sales workers' in Şanliurfa
BURCU KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Halk SağlığıHarran ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK
YRD. DOÇ. DR. SUNA SARIKAYA
- Şanlıurfa'da iklimden kaynaklanan risklerin tarımsal meteorolojik açıdan analizi
Agricultural meteorological analysis of risks resulting from climate in Şanlıurafa
BURAK IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ŞAYLAN
- Şanlıurfa'da Osmanlı Dönemi cami ve mescit mimarisi
Mosques and masjids, built in the centre of Şanlıurfa in the period of Ottoman
MUHAMMET ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CELİL ARSLAN
- Şanlıurfa'da çiftçilerin tarımsal ilaçlamada iş sağlığı ve güvenliği kuralları hakkında farkındalık düzeylerinin araştırılması
Investigation the level of awareness of Sanliurfa farmers on occupational health and safety rules about agricultural pesticides
ZEHRA ANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mühendislik BilimleriHarran ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ŞAHİN
- Şanlıurfa'da satışa sunulan farklı tür sütlerden üretilen Şanlıurfa sadeyağlarının (Urfa yağı) kalite karakteristiklerinin belirlenmesi
Determination of quality characteristics of Sanliurfa beefs (Urfa oil) produced from different type miles presented in Sanliurfa
DİLEK YOKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Gıda MühendisliğiHarran ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. FERİT ATASOY