Bipolar bozukluk tanılı hastalarda çocukluk çağı travması ve kişilik özelliklerinin yönetici işlevler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi
The impacts of childhood trauma and personality traits on the executive function and quality of life in patients with bipolar disorder
- Tez No: 619384
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİLİZ İZCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Bipolar Bozukluk, Çocukluk Çağı Travması, Mizaç ve Karakter Özellikleri, Yönetici İşlevler, Bipolar Bozuklukta Yaşam Kalitesi, Bipolar Disorder, Childhood Trauma, Temperament and Character Traits, Executive Functions, Quality of Life in Bipolar Disorder
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Amaç: Çalışmamızda Bipolar Bozukluk 1 (BB-1) tanılı hastalarda çocukluk çağı travması ile mizaç ve karakter özelliklerinin, yönetici işlevler ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmamız kesitsel bir çalışmadır. Çalışmaya, S.B.Ü. Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde polikliniklerde ayaktan düzenli tedavi gören ötimik 100 hasta dahil edildi. Hastaların BB-1 tanıları Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı-5 (DSM-5) ile, diğer komorbid tanıları ise klinisyen için DSM 5 Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-5 CV) ile değerlendirilerek kondu. Hastalara sosyodemografik ve klinik özellikler veri formu, Young Mani Derecelendirme Ölçeği (YMDÖ), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAMD), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği-28 (ÇÇTÖ-28), Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE), Frontal Değerlendirme Bataryası (FDB), İz Sürme Testi A ve B (İST A ve B), Stroop Testi ve Bipolar Bozuklukta Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu (BBYKÖ-KF) uygulandı. Örneklemde, çocukluk çağı travmaları, mizaç ve karakter özellikleri değişkenlerinin yönetici işlev testlerindeki performans ve yaşam kalitesi üzerine etkisine bakıldı. Bulgular: Çalışmamızda BB-1 tanılı 100 hastanın %73'ünde duygusal ihmal, %55'inde fiziksel ihmal, %43'ünde duygusal istismar bulundu. Çalışmaya katılan hastalardan %35'inde intihar girişimi öyküsü bulunmaktayken, intihar girişimi öyküsü olan hastaların olmayanlara göre yönetici işlev testlerinde anlamlı derecede daha kötü performans gösterdiği bulundu. Cinsel istismar haricindeki diğer tüm çocukluk çağı travmaları (ÇÇT) ile yönetici işlev testlerindeki performanslar arasında ters yönde güçlü bir ilişki bulundu. MKE ile yönetici işlev testleri arasındaki ilişki incelendiğinde, FDB konseptualizasyon puanı ile 'Zarardan Kaçınma 2' (ZK2) mizaç alt boyutu arasında ters yönlü, 'İşbirliği Yapma 2' (İY2) karakter alt boyutu ile arasında aynı yönlü, FDB mental esneklik puanı ile 'Kendi Kendini Yönetme 5' (KY5) ve İY5 karakter alt boyutları arasında aynı yönlü, FDB inhibitör kontrol puanı ile 'Yenilik Arayışı 3' (YA3) mizaç alt boyutu ve İY2 karakter alt boyutu arasında aynı yönlü, FDB total puanı ile KY5 mizaç alt boyutu, İY2 ve İY5 karakter alt boyutları arasında aynı yönlü güçlü ilişki bulundu. İST A süresi ile YA1 mizaç alt boyutu arasında ters yönlü, ZK mizaç boyutu ile arasında aynı yönlü, İST B süresi ile ZK4 mizaç alt boyutu arasında aynı yönlü, İST B-A süresi ile ZK4 mizaç alt boyutu arasında aynı yönlü güçlü ilişki bulundu. Cinsel istismar haricindeki diğer tüm çocukluk çağı travmaları ile yaşam kalitesi arasında ters yönlü güçlü bir ilişki olduğu, yönetici işlevler ile yaşam kalitesi arasında bir ilişki olmadığı bulundu. Çalışmamızda BB'de ÇÇT olmasa bile ZK mizaç boyutunun yönetici işlevlerde kötü performansı yordayıcı bir mizaç özelliği olduğu, ÇÇT varlığında Sebat Etme (SE) mizaç boyutunun yönetici işlevlerde iyi performansı yordayıcı bir mizaç özelliği olarak öne çıktığı bulundu. Sonuç: Bipolar Bozuklukta ÇÇT ve ZK mizaç boyutu ile yönetici işlevler arasında ters yönlü bir ilişki varken, KY ve İY karakter boyutları ile yönetici işlevler arasındaki ilişki aynı yönlüdür. ÇÇT varlığı yaşam kalitesini olumsuz etkilerken, yönetici işlevler ile yaşam kalitesi arasında güçlü bir ilişki yoktur. BB'de ÇÇT olmasa bile ZK mizaç boyutu yönetici işlevlerde kötü performansı yordayıcı bir mizaç özelliğiyken, ÇÇT varlığında SE mizaç boyutu yönetici işlevlerde iyi performansı yordayıcıdır. Ancak premorbid zeka düzeyi ve kullanılan ilaçlar açısından daha homojen ve geniş bir örneklemde, bellek işlevleri de değerlendirilerek, bilişsel işlevlerin daha kapsamlı incelenmesine ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objectives: In this study, we aimed to investigate the impact of childhood trauma, character and temperament on executive functions and quality of life in patients with Bipolar Disorder 1 (BD-1). Method: Our research is a cross-sectional study. The study included 100 euthymic patients who were treated regularly in outpatient clinics in Erenköy Mental Health and Neurological Diseases Training and Research Hospital. The diagnosis of BD-1 was evaluated by DSM-5 and other comorbid diagnoses were evaluated by SCID-5 CV. Sociodemographic and clinical features data form, Young Mania Rating Scale, Hamilton Depression Rating Scale, Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Temperament and Character Inventory (TCI), Frontal Assessment Battery (FAB), Trail Making Test A and B (TMT A and B), Stroop Test and Brief Quality of Life in Bipolar Disorder (Brief QoL.BD) were applied to the patients. In this sample, the impact of childhood trauma, character and temperament on executive functions and quality of life was investigated. Results: In our study, emotional neglect was found in 73 of 100 patients diagnosed with BD-1, physical neglect in 55%, and emotional abuse in 43%. Of the patients participating in the study, 35% had a history of suicide attempts, and patients with a history of suicide attempts were found to perform significantly worse in executive function tests than those without. A strong negative correlation was found between all childhood traumas other than sexual abuse and performances in executive function tests. When the relationship between TCI and executive function tests is examined, the strong correlations we found were as follows; negative between 'Harm Avoidance 2' (HA2) temperament sub-dimension and FAB conceptualization score, positive between 'Cooperativeness 2' (C2) character sub-dimension and FAB conceptualization score, positive between 'Self-Directedness 5' (SD5) and C5 character dimensions with FAB mental flexibility score, positive between 'Novelty Seeking 3' (NS3) temperament sub-dimension and C2 character sub-dimension with FAB inhibitory control score, positive between SD5, C2 and C5 chacarter sub-dimensions with FAB total score, negative between TMT A time and NS1 temperament sub-dimension, positive between TMT A time and HA temperament dimension, positive between TMT B time and HA4 temperament sub-dimension and positive between TMT B-A time and HA4 temperement sub-dimension. It was found that there is a strong negative relationship between all childhood traumas and quality of life except sexual abuse, and there is no relationship between executive functions and quality of life. In our study, it was found that even if there is no childhood trauma (CT) in BD, HA is a temperament dimension that predicts poor performance in executive functions, and 'Persistence' (P) is a a temperament dimension that predicts good performance in executive functions in BD with CT. Conclusion: In Bipolar Disorder, there is negative correlation between the CT and HA temperament dimension with executive functions, whereas the correlation between SD and C character dimensions with executive functions is possitive. While the presence of the CT negatively affects the quality of life, there is no strong relationship between executive functions and quality of life. Even if there is no CT in BD, HA is a temperament dimension that predicts poor performance in executive functions, in the presence of an CT, P temperament dimension is a predictor of good performance in executive functions. However, in a sample where patients are more homogeneous in terms of the level of premorbid intelligence and the drugs they use, there is a need to examine the memory functions to evaluate the cognitive functions more comprehensively.
Benzer Tezler
- Bipolar bozuklukta çocukluk çağı travmalarının klinik özellikler ile ilişkisi
The relationship between childhood trauma and clinical features of bipolar disorder
TUBA YILMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN SARISOY
- Bipolar bozukluk tanılı hastalarda çocukluk çağı travmasının lityuma yanıtla ilişkisi
The chilhood trauma and the relation with the response to lithium in bipolar disorders
GAMZE ONAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHRİ İNCE
- Bipolar I bozukluk hastalarında şiddetli çocukluk çağı travmasının hastalık özellikleri üzerine olan etkisinin incelenmesi
The impact of severe childhood trauma on the disease features in bipolar I disorder patients
DENİZ ARIK BİNBAY
- Bipolar bozukluk tanılı hastalarda çocukluk çağı travmasının psikolojik dayanıklılık,tedavi uyumu ve yaşam kalitesi ile ilişkisi
'the relationship between childhood trauma, psychological resilience, treatment adherence, and quality of life in patients diagnosed with bipolar disorder'
MERVE SİNEM CESUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ İZCİ
- Psikotik belirtiler gösteren ve psikotik belirtiler göstermeyen ötimik bipolar bozukluk hastalarında çocukluk çağı travması, dürtüsellik, intihar olasılığı ilişkisi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM HALİL DENİZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK DEMİREL