Kurumsallaşma, ikili bağlılık ve iş performansı arasındaki ilişki: Otel mutfak çalışanları üzerinde bir araştırma
The relationship between institutionalization, dual commitment and job performance: A study on hotel kitchen employees
- Tez No: 620143
- Danışmanlar: PROF. DR. A. CELİL ÇAKICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, İşletme, Tourism, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Kurumsallaşma, İkili Bağlılık, İş Performansı, Otel, Mutfak, Institutionalization, Dual Commitment, Job Performance, Hotel, Kitchen
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Çalışmanın amacı, kurumsallaşma, ikili bağlılık (örgüte ve yöneticiye) ve iş performansı arasındaki ilişkilerin ortaya konmasıdır. Çalışmada ikili bağlılık olgusunun yöneticiye bağlılık boyutu, aşçıbaşına bağlılığı; örgüte bağlılık boyutu ise tüm işletmeye bağlılığı ifade etmektedir. Çalışmanın ana evrenini kurumsallaşan otel işletmelerinin mutfak çalışanları oluştururken; araştırma evrenini, Türkiye'de faaliyette bulunan bir yerli zincir otel işletmesinin tüm çalışanları oluşturmaktadır. Otel zincirinin insan kaynakları müdürü ile yapılan görüşmeler sırasında, saha çalışmasının yapıldığı dönemde Türkiye'de toplam 132 mutfak çalışanlarının olduğu öğrenilmiştir. Saha çalışmasında 128 kişiye ulaşılmış ve bu kişilerden 124'ü kullanılabilir anket doldurmuştur. Bu bağlamda, çalışmanın örneklemini 2019 yılı Mart-Nisan aylarında çalışmaya katılan 124 kişi oluşturmaktadır (temsiliyet %93,9). Çalışmada veri toplamak için anket tekniğinden yararlanılmış ve ankette dört ölçek ile demografik sorular yer almıştır. Bu ölçeklerin tamamı daha önce literatürde kullanılıp geçerlilikleri ve güvenirlikleri test edilmiştir. Bu çalışmada da bazı geçerlilik (çeviri, yüzey, kapsam, yapı ve yakınsak-ıraksak geçerlilikler) ve güvenirlik çalışmaları gerçekleştirilmiş ve dört ölçeğin de geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Gümüşhane-Trabzon illerindeki zincir otellerde yapılan (n=52) pilot uygulamanın ardından, ana çalışmaya geçilmiş ve ilgili zincirin insan kaynakları sorumlusunun yardımıyla çevrimiçi ortamda veriler toplanmıştır. Veriler; tanımlayıcı analizler, açımlayıcı-doğrulayıcı faktör analizleri, regresyon analizleri ve yapısal eşitlik modellemeleriyle (YEM) analiz edilmiştir. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, tüm ölçeklerin yapı geçerliliğine sahip olduğunu göstermiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ayrıca, ölçeklerin yakınsak-ıraksak geçerlikliklerinin de büyük ölçüde sağlandığını ortaya koymuştur. Tanımlayıcı analizler kapsamında, mutfak çalışanlarının işletmelerini büyük ölçüde kurumsallaşmış buldukları (x̄=4,11); hem örgüte (x̄=3,113) hem de aşçıbaşılarına bağlılıklarının (x̄=4,384) yüksek olduğu ve kendi iş performanslarını da oldukça yüksek (x̄=4,492) gördükleri anlaşılmıştır. Regresyon analizleri ve yapısal eşitlik modellemesi ise kurumsallaşma boyutlarının (formalleşme, profesyonelleşme, kültürel güç) örgütsel bağlılık boyutları (duygusal, devam ve normatif) üzerinde olumlu etkileri olduğunu; normatif ve duygusal bağlılıkların iş performansını olumlu, devam bağlılığını olumsuz etkilediğini göstermiştir. Ayrıca yöneticiye bağlılığın iş performansı üzerinde tüm örgütsel bağlılık boyutlarından daha fazla olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Genel olarak yöneticiye bağlılığın, kurumsallaşma ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide aracı etkisi olduğu tespit edilmiştir. Boyutlar açısından bakıldığında ise yöneticiye bağlılığın formalleşme ile tüm örgütsel bağlılık boyutları arasındaki ilişkide anlamlı kısmi aracılığı olduğu; kültürel güç ve profesyonelleşmenin ise normatif ve duygusal bağlılıklara etkisinde kısmi aracılık etkisi olduğu bulunmuştur. Bu kapsamda, kültürel güç ve profesyonelleşmenin sadece devam bağlılığına etkisinde yöneticiye bağlılığın aracı etkisi anlamlı değildir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to reveal the relationships between institutionalization, dual commitment (organization and supervisor), and job performance. The supervisor commitment dimension of phenomenon of dual commitment refers to commitment to chef, and the dimonsion of organizational commitment refers to commitment to entire company. The main population of the study consists of kitchen employees of institutionalized hotels. The study population of the study, on the other hand, consists of kitchen employees of an institutionalized local chain hotel operating in Turkey. During the field study conducted in March-April 2019, 124 useable questionnaires were obtained. In this context, the sample of the study consists of 124 people. The questionnaire technique was used to collect data in the study, and this questionnaire included four scales and demographic questions. Data were analyzed with descriptive analysis, explanatory and confirmatory factor analysis, regression analysis, and structural equation modeling (SEM). Within the scope of results, it is understood that kitchen employees think their company is substantially institutionalized (x̄=4.11); they have a high commitment to both their organization (x̄= ,113) and chefs (x̄=4,384), and they evaluate their own job performance quite high (x̄=4,492). Regression analysis and structural equation modeling showed that institutionalization dimensions (formalization, professionalization, organizational culture) have positive effects on organizational commitment dimensions (emotional, continuation and normative). These analyses also revealed normative and affective commitments effect job performance positively, and continuance commitment effect job performance negatively. In addition, it has been observed that commitment to supervisor has more positive effects on job performance than all organizational commitment dimensions. It is revealed that commitment to supervisor has a mediating effect on the relationship between institutionalization and organizational commitment. When it is considered within the scope of dimensions, commitment to the supervisor has a partial significant mediating effect on the relationships between formalization and all organizational commitment dimensions. And commitment to supervisor partially mediates the relationships between cultural power (organizational culture) and normative-affective commitments, and the relationships between professionalization and normative-affective commitments. In this context, commitment to supervisor has no significant mediating effect on the relationships between organizational culture and continuance commitment, and the relationship between professionalization and continuance commitment.
Benzer Tezler
- Kırgızistan'da faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli Türk işletmelerinin kurumsallaşma düzeyi üzerine bir araştırma
Research on the level of institutionalization of the Turkish businesses in Kyrgyzstan
AYZAT NARMAMBETOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kamu YönetimiAtatürk ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER BARLI
- Almanya'da Alevilerin kurumsallaşma süreci
The institutionalization process of Alevis in Germany
BÜLENT KELEŞ
Doktora
Türkçe
2021
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN BOZKUŞ
- Türkiye-İsrail ekonomik ilişkileri (1950-1970)
Turkey-Israel economic relations (1950-1970)
MELİH DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
EkonomiMarmara ÜniversitesiOrtadoğu İktisadı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MURAT BOZKURT
- Does trade follow the flag? Turkey's relations with Israel and Egpyt
Ticaret bayrağı takip ediyor mu? Türkiye'nin İsrail ve Mısır ile ilişkileri
BEKİR CAN USLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA ALTUNIŞIK
- Economic interdependence and security: Russian-EU case
Ekonomik karşılıklı bağımlılık ve güvenlik: Rusya-AB örneği
BURCU UÇARAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Uluslararası İlişkilerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DUYGU SEZER