Anadolu'da kaya işçiliği
Stonemassonary in Anatolia
- Tez No: 620344
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTAN KÜÇÜKEFE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Yer kürenin hammaddesi ve geçmişten günümüze sağlamlığın simgesi olan kaya, Eskiçağdan günümüze kadar hemen her alanda insanoğlunun kullana geldiği doğal ve dayanıklı bir hammaddedir. Hemen her kültürde sağlamlığı belirtmek için“kaya gibi”ifadesi sıkça kullanılmaktadır. Eskiçağ insanlarının ulaşabildikleri en sağlam ve dayanıklı malzemelerden birisi olan kaya üzerine yaptıkları resimlerin ve anıtsal değere sahip kayaların günümüze kadar ulaşması bu ifadeyi doğrulamaktadır. Geçmişten gelen bu bilgi birikimi insanlığın taşınmaz ortak kültürel ve tarihi mirasını oluşturmaktadır. Paleolitik Çağ'da çetin doğa koşullarından ve vahşi hayvanlardan korunmak amacıyla kullanılan kaya sığınakları ve mağaralar aynı zamanda bize duvarlarındaki resimlerle söz konusu çağa ait bilgiler aktaran önemli yerlerdir. Görüldüğü üzere kaya, hem barınak hem de o dönem yaşantısını yansıtan mekânlar olarak kullanılmıştır. Bu bağlamda ilk kaya işçiliği de mağara duvarlarında av sahnelerini, korktukları şeyleri ve hatta belki de inançlarını anlatan resimlerle karşımıza çıkar. Üst Paleolitik ve Erken Neolitik dönemlerde ise kaya resimleri artık mağara duvarları yerine, hemen hemen her coğrafyada görüldüğü üzere açık alanlardaki kayalar üzerine çizilmeye başlanmıştır. Ancak açık hava kaya resimleriyle ilgili detaylı tarihlendirme sorununun hala çözülemediği bilinen bir gerçektir. İzleyen dönemlerde kaya işçiliği açısından oldukça uzun bir tarihi boşluk söz konusudur. Bu çalışmada Anadolu'daki Kaya işçiliği ele alınacağından, yapılan araştırmalar Anadolu coğrafyasındaki Hitit, Urartu, Frig ve Likya gibi dönemlerle sınırlandırılmıştır. Hitit döneminde kaya anıtı ve açık hava tapınım alanları olarak karşımıza çıkan kaya işçiliği, Urartu döneminde yaygın olarak kaya mezarları, açık hava tapınım alanları ve Asurca yazılmış yazıtlar olarak karşımıza çıkar. Frig ve Likya gibi uygarlıklarda ise bu gelenek çeşitlenerek devam eder. Bunlar, insanlık tarihini aydınlatan ve günümüze kadar ulaşan sağlam anıtsal yapıtlardır. Bu çalışmada ele alınan söz konusu kaya işçiliği örnekleri kronolojik olarak işlevsellik ve mimari özellikleri açısından karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Kaya Resimleri, Kaya Anıtları, Kaya Mezarları, Açık hava Tapınım Alanları, Kaya İşçiliği
Özet (Çeviri)
Rock has always been natural and everlasting material used by human beings in almost every field from Ancient times until now, which is the raw material of earth and the symbol of stiffness from past to present. The idiom“as steady as a rock”is used to depict the stiffness almost in all cultures. The pictures, which have the monumental value, engraved on the rocks, which are the most solid and everlasting material human beings have reached the present day of the stones, seem to confirm this statement. This accumulation of knowledge from the past forms the joint cultural and historical heritage of humanity. Rock shelters and caves, which were used in Paleolithic Era to protect human beings against the natural problems and wild animals, are the places which give us information about the aforementioned era with the pictures engraved in these walls as well. Rock was used both as a shelter and a place which represent the livings in this period. Within this context the earliest stonemasonry shows us the hunting grounds, the dread, and maybe their beliefs. Rock pictures were drawn on the rocks in open areas instead of the walls of the caves as they were seen almost everywhere in every region in Upper Paleolithic Era and Early Paleolithic Era. However, it is a reality that the problem related to the detailed backdating of the open area rock pictures cannot be solved. It is the case in point that in the following periods there were long standing historical uncertainties in respect to stonemasonry. In this study since stonemasonry in Anatolia was dealt with, the place of this study is limited with the Hittite, Urartian, Phrygian and Lycian periods. In the Hittite period, stonemasonry appears in rock monuments and open air worshiping area. In Urartian period, stonemasonry appears widely in monumental tombs, open air worshipping area, and it appears in the inscriptions written in Asurian language. This tradition continued in some other civilizations such as Phrygian and Lycian. In this study, stonemasonry was studied with some samples chronologically in terms of functionality and architectural characteristics comparatively. KEY WORDS: Cave paintings, rock monuments, rock tombs, open air worshipping areas, stonemasonry
Benzer Tezler
- Milas ve yakın çevreside geleneksel konutların özellikleri üzerinde gözlemler
Observations on traditional residences in Milas and surrounding rural area
İMGE TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN
- Derleme sözlüğünde sanat ve zanaat ile ilgili kavramların söz varlığı
Art and craft in the dictionary of compilation vocabulary of related concepts
CEREN DEDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SILA GEN KAYA
- 15-18. yüzyıllarda Türk tezhib sanatında ekol olmuş sanatçıların karşılaştırılması (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
MÜNEVVER ÜÇER ÖZTÜRK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1994
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. TAHSİN AYKUTALP
- Larisa (Buruncuk) Akropolü'nü çevreleyen geç arkaik surlar
The late archaic acropolis circuit of Larisa (Buruncuk)
ERTUNÇ DENKTAŞ
Doktora
Türkçe
2024
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER
PROF. DR. CHRİSTİNE BRUNS ÖZGAN