Tool as design variant
Tasarım değişkeni olarak gereçler
- Tez No: 620749
- Danışmanlar: PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarımda Bilişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Teknoloji kelimesinin kökünde, Latince“tekhne”ve“logos”kelimeleri yatar.“Tekhne”, kelimesi çoğunlukla“sanat”“beceri”(Volti, 1992) olarak tercüme edilir ve“marangozluk”ile ilişkilendirilir.“Logos”kelimesi ise çıkarsama yöntemleri ile ilişkilendirilen prensipler çerçevesi olarak ele alınır. Klasik literatürde“tekhne”ve“logos”kökleri, çıkarsama sanatı veya bunun için gerekli beceriyi ifade etmek üzere birlikte kullanılmıştır (Ingold, 2000). Bu nedenle, kullanılan teknolojilerin ardındaki mantığı anlamak önemlidir. Teknoloji, insan gücü ile yapılması mümkün olmayan işleri daha hızlı, az maliyetli ve kolayca (Volti, 1992) yapılmasını sağladığı için hayatın ayrılmaz parçası olmuştur. Gereçler, dünya ile kullanıcı arasında bilişsel arabuluculuk rolünü üstlenir (Preston, 1998). Teknolojiler çevremizi sarıp tanımlayarak çalışırken, harici depo görevini üstlenmenin ötesine geçer ve zihin-geliştiren gereçler haline gelir (Clark, 2003). Bunlara örnek olarak matbaa teknolojisi, kurulum zinciri, ve tasarlanmış sayısız gereç gösterilebilir. Bahsi geçen tüm teknoloji ve gereçler, düşünme, yaşam ve çalışma biçimlerini yeniden biçimlendirmiştir. Diğer bir deyişle, zihinleri geliştirerek farklı düşünmemize neden olan gereçler haline gelmiştir. Baskı teknolojisi, farklı düşünme biçimleri üreterek, insanlığın bilişsel pratiklerini değiştiren en güçlü etkenlerden birisi olmuştur. McLuhan'a göre, kullanılan her iletişim ortamı belirli bir dünya görüşü içerir ve bu nedenle,“ortam mesajdır”. Okuma, ben merkezli bir dünya görüşü sunar. Bu nedenle, baskı teknolojisinin icadından sonra kitapların yaygınlaşması ile, bilginin dilden dile dolaştığı zamanların aksine, okuyucular birey olarak düşünmeye başlamıştır. Kurulum zincirinin yayılması ise, nihayetinde yaşam biçimlerini etkileyen çalışma yöntemlerinin değişimini belirleyen bir dönüm noktası olmuştur. Kurulum zinciri, tam mekanizasyonun belirleyicisidir. Burada üretim tesisi, daha ufak parçalarla çalışan organizmalara bölünmüştür (Giedion, 1969). Kurulum zinciri, organizasyon fikri etrafında gelişmiştir. Üretim alanındaki rasyonelleşme tasarım alanındaki yansımasını, tasarımcının uygulama sahasındaki yaratıcı görevinden kopup, tasarım sürecinin entellektüel yönünü benimsemesinde bulmuştur (Ingold, 2000). Teknolojinin gelişimi ile mimarlığın idame edilme şekli de değişmiştir. Helikograf, elipsograf vb. gereçler, 3 boyutlu fiziki maketleri, 2 boyutlu çizimlere aktarmak için tasarlanmış ve özel eğrisel formlar geliştirmekte kullanılan gereçlerden bazılarıdır. Bu ve benzer gereçlerin her birisi zamanın zevkleri ve inşaat teknolojisi ile ilişkili şekilde ilgi odağı olmuş veya unutulmuştur (Piedmont-Palladino, 2007). Tasarım gerecinin kendisinin tasarımına dair olan ilgi, kağıt ve kurşunun yaygınlaşması ile sönümlenerek, mimarlığın idame ediliş şeklini değiştirmiştir. Bilgisayarın yaygın kullanımı ile gelişen CAD/CAM teknolojileri ise bugün mimarlığın idame ediliş şeklini tekrar değiştirmektedir. Yeni dijital gereçlerin geliştirilmesi, mimarların binaları yaratma yöntemlerinde köklü değişikliklere neden olmuş ve tüm endüstriyi etkilemiştir. Bugün, büyük ölçek yazıcılar, mavi baskının yerini alırken, lazer kesim teknolojisi ise yeni maket üretim gereci haline gelmiştir. Tez kapsamında gerçekleştirilen çalışmalardan biri, tasarım gereçlerinin tasarımın iletişimine etkisi üzerine gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlarda, harici temsil türlerinin zamanla zenginleştiği ve tasarımcının, izleyicisi ile girdiği ilişki biçiminin yeniden tariflendiği gözlemlenmiştir. Bu tez, tasarım gereçlerinin yalnızca harici temsil türlerini etkilemediğini, buna ek olarak tasarımcının dahili temsil türlerini de değiştirip, bilişsel eylemlerini de etkileyerek farklı formlara bürünme özelliği olduğu öne sürülen (Visser, 2009) tasarım ortamının bir değişkeni haline geldiğini savunmaktadır. Visser (2009) tasarımın, diğer bilişsel eylemlerden farklılaştıran ortak özelliklerinin olmasının yanı sıra, tasarımın gerçekleştiği duruma bağlı olarak da farklı formlara büründüğünü öne sürer. Genel tasarım hipotezine (Generic Design) göre, farklı durumlarda gözlemlenen tasarım durumları arasında hem belirgin ortak özellikler vardır; hem de, tasarım ve diğer bilişler eylemler arasında belirgin farklar vardır. Buna ek olarak Visser (2009), üçüncü bir yaklaşım sergileyerek genel tasarım hipotezini zenginleştirir ve tasarım sürecinin özelliklerinin ilgili bilişsel eylemler, kullanılan strüktürler ve sonuç üründe etkileri olduğunu öne sürer. Bu tez de, tasarımcının zihninde bir ağacın dalları misali tasarım olasılık ve rotaları olduğunu, ve kullanılan tasarım gerecinin de, bu rotalar arasındaki gezintiyi etkileyeceğini savunmaktadır. Bu nedenle tasarım gereçlerinin sadece harici temsil türlerini nasıl etkilediğini değil, tasarımcının düşünce sürecinde yer alan içsel temsilleri nasıl etkiledğini anlamaya çalışır. Bunun nedeni, harici veya içsel, temsilin tasarımcının düşünme sistemine dahil olan ilişkileri ve ürünleri görselleştirip, tasarımcının kendisi ile bir diyalog içine girmesi ile önem kazanmasıdır (Stacey & Lauche, 2004). Bu nedenle, tasarım temsillerinin nötr olmadığını söyleyebiliriz. Onlar, zamanın, yerin ve birlikte üretildikleri gerecin eğilim ve inançlarını yansıtırlar. Buna ek olarak, gereçler, sağlarlıkları üzerinden tasarımcıya olasılıklar sunar. Bu nedenle, üretilen her temsilin ve içinde geliştiği sürecin, gerecin sağlarlığına dayanan, biricik bir bilişsel eylemlilik serisini tetiklediğini söyleyebiliriz. Bu tez kapsamında gerçekleştirilen vaka çalışmasında, sağlarlıkları çıkış noktası olarak ele alınan iki tasarım gerecini, yarattıkları bilişsel farklılıklar açısından çalışmak üzere belirlenen çerçeve, içsel temsilin özü olarak nitelendirilen“tahayyül”(imagery) etkinliği olarak belirlenmiştir. Tahayyül, mimarlık mesleğinde merkezi rolü olan görselleştirme ile doğrudan ilişkili olması sebebi ile önemlidir. Tasarımcılar eskiz, bilgisayarda üretilmiş görseller ve maketler gibi görsellerden sıklıkla faydalanır. Görselleştirmenin tasarımdaki bu vazgeçilmez rolü, bilişsel çalışmalarda“görsel düşünme”alanına yol açmıştır (Heylinghen & Nijs, 2014). Bu durum, mimari tasarım alanında da farklı değildir. Mimarlar, görsel malzemeden o denli çok faydalanır ki, Goldschmidt (1994), mimarlık öğrencilerine“mimarinin görsel çocukları (vis-kids of architecture)”adını takmıştır. Tahayyül alanında yapılan çalışmalar, bu bilişsel eylemin icat, keşif ve yaratıcılığı desteklediğini göstermiştir ki bunların hepsi mimari tasarım alanı için önemli özelliklerdir. Öyleyse, tahayyül becerisini mimarlar neden bilinçli olarak tasarım süreçlerinde kullanmasın sorusu önem kazanır. Tahayyül, sadece donmuş görsellerden oluşmamaktadır. Aksine, zihinsel simulasyon (mental simulation) sayesinde dinamik sahneler üretir. Zihinsel simulasyon, mekanik çıkarsama yapmak için kullanılan bir stratejidir çünkü, tahayyül etkinliği sayesinde doğru çıkarsamalar yapmayı sağlar (Hegarty, 2004). Bu tür bir görselleştirme, tasarım alanında önemlidir. Tasarımcının, hayal ettiği mekanda 3 boyutlu olarak dolaşmasını sağlar ve bu da tasarımcının hayal ettiği mekana tepki gösterip, eleştiri getirmesini sağlar. Bu nedenle zihinsel simulasyon yaratıcı keşif konusunda potansiyel barındırır ve çeşitli görseleştirme yöntemlerine olan hakimiyet, yaratıcı bir tahayyül becerisi sayesinde zenginleşir. Şimdiye kadar bahsi geçenler, bu tezin tahayyül eylemini neden konu edinip, tasarım süreci içinde üzerine eğilinmesi gerektiğini savunduğunun temelini oluşturur. Bunu, içsel temsilleri derinlemesine çalışıp, tasarım eğitimi kapsamında değerlendirerek yapmayı önerir. Sonunda bu, tasarım eğitimini ve öğrencilerin öğrenme becerilerini nasıl pratik edeceklerini etkileyecektir. Bu çalışma, bir gerecin bireysel olarak bir deney ortamında, tasarımcının düşünce süreçlerini, dikte ettiği süreç ve yöntemler üzerinden nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Bunu yapabilmek için bir vaka çalışması gerçekleştirilmiştir. Sağlarlıkları bakımından birbirine denk iki tasarım gereci, özünde farklılaşan iki problem türü (tasarım ve rutin) ile birlikte incelenmiştir. Çalışma iki evrede gerçekleşmiştir ve her evrede tasarımcı tarafından sergilenen eylemler görüntülü kayda alınmıştır. Birinci evrenin amacı, tasarım gerecinin rutin bir problem çözümü esnasındaki etkisini anlamaktır. Ikinci evrede ise amaç, aynı tasarım gereçlerinin, önceden verilmiş rutin problemin yorumlanarak türetilmesi istenerek, tasarım ortamındaki etkilerini anlamaktır. Buna göre birinci evre tasarım gereçlerini, kaydedilen eylemler üzerinden birer üretim gereci olarak okurken, ikinci evrede aynı gereçleri, yine kaydedilen eylemler üzerinden, birer tasarım gereci olarak okumaktadır. Çalışma üç farklı açıdan analiz edilmektedir. Bunlardan ilki, gereçleri teker teker baz alarak farklı problem durumlarında aynı gerecin etkilerini karşılaştırır. Ikinci okuma, yorum getirilmesi istenen tasarım problem türünü baz alır ve aynı problem durumunda farklı gereçlerin etkilerini karşılaştırır. Bu aşamada kaydedilen eylemler, birbirlerine bağımlılık açısından analiz edilir ve eylem grupları belirleyerek, bunlar sayesinde tasarım sürecini karakterize etmeyi hedefler. Sonuncu analitik okuma, süreci beşer dakikalık zaman dilimlerine bölerek, bu dilimlerde kaydedilmiş eylem grupları sayesinde tasarım fazlarının oluşum sıklığını belirleyerek karşılaştırır. Sonuçlar, verilen problem ile birlikte kullanılan gerecin, tasarım sürecini tanımladığını ve tahayyül çerçevesinde çalışılan içsel temsilin üretim sıklığı üzerinde etken olduğunu göstermiştir. Analizlerden edinilen bilgiler doğrultusunda, problemin doğası, tasarımcının düşünme stratejilerini birbirine yakınlaştırdığını, ancak bunun aksine kullanılan gereçlerin, tasarımcının edindiği düşünsel stratejileri çeşitlendiriği anlaşılmaktadır. Bu tezin bulguları, tasarım gereçlerinin tasarım stüdyolarında, belli bir becerinin üzerine aşırı zaman harcanmasını önleyerek, yeni düşünsel beceriler kazanmak ve bilişsel esneklik kazanmak için stratejik olarak, bir potansiyele işaret ettiğini göstermektedir; ve tasarım araçlarının, tasarım stüdyolarının müfredatını oluştururken bir çapa görevi yaptığı alternatif bir öğrenme yöntemi önermektedir.
Özet (Çeviri)
Tools, as base elements of technology, constitute the form of cognitive mediation between actor and the world (Preston, 1998). When technologies are up and running ubiquitously surrounding and defining our environment, they do far more than merely allowing for the external storage and transmission of thoughts. According to Clark (2003), they constitute“a cascade of mind-ware upgrades”(Clark, 2003). Some of these are the printing technology, the invention of the assembly line and the in-numerous design tools we have generated and these have re-shaped the way we think, work, live and design. In other terms have become mind-ware upgrades that allow us to think differently This thesis claims that design tools also work as“mind-ware upgrades”and participate not only in production of external representations but in also how designers think through internal representations thus; they have become variants in a design situation which is argued to take on different forms by Visser (2009). Visser (2009) suggests that although design has specific characteristics that distinguish it from other cognitive activities, it also takes on different forms depending on the main dimensions of the design situation. According to this, she confirms that there are both significant similarities between the design activities carried out in different situations and significant differences between design and other cognitive activities as stated in the generic design hypothesis. In addition, she introduces a third position to augment the generic design hypothesis by proposing, characteristics of a design situation introduce specifities in the corresponding cognitive activities and structures that are used, and in the resulting design (Visser, 2009). This thesis inspires from Fish (2004) who believes that a mental tree of design possibilities exists in designers' mind; and this thesis claims that design tools adopted effect the paths followed among the branches of this tree. Therefore, it aims to investigate how design tools effect not only how architects communicate their design but also how they affect the cognitive practices of a designer. This study aims to investigate how a tool individually affects dynamics of the way a designer thinks through the media and the process that the tool dictates with different types of design problems. In order to do this, a case study is conducted in which, a pair of relevant design tool is selected and two types of tasks, design and non-design, are prepared. The study is pursued in two phases: In the first phase the aim is to understand the affect of a design tool during the process of physically building a geometry that have been given to the participant. In the second phase the aim is to understand the impact of the same design tool during the process of re-interpreting the geometry in a creative fashion. The first phase therefore, investigates the design tool as means of production and the second phase investigates the same tool as means of design. First of the analytical comparisons of the sessions elaborates on two types of problems, design and non-design, based on the same tool. The second analytical comparison is based on design task setting and investigates the actions recorded during x-acto knife and laser cutter. It focuses on the relations and dependencies between the actions to figure out action couples that would help characterize each design session later. Detailed action charts are generated in order to calculate which actions are dependent on each other. The final analytical comparison consists of process-based readings, which divide each session into five-minute intervals and aims to understand the design behavior of the designer through action couples and changes of intensity in design phases defined. The results of the study conducted reveal that adopted design tool combined with the task, has an influence on defining the character of the design process and on the intensity of internal representations produced in the form of mental imagery and mental simulation that are distinguished to be necessary mental abilities for architects. The findings suggest that the nature of design task given converges the way a designer thinks to a certain extent. However, each design tool adopted requires a distinct procedure that alters the way the designer acts and thinks. The findings of this thesis indicate a potential in studying the strategic use of design tools for implicit teaching in design studios that will prevent over-emphasis of the same skills, encourage adoption of new ones, yield cognitive flexibility and propose design tool as an anchor in designing studio curriculum as an alternative teaching method.
Benzer Tezler
- Konaklama işletmeleri için yetkinlik ölçüm aracı: Çok safhalı tekli karma yöntem araştırması
Development of competency scale for hospitality industry: Single multiphase mixed method research
DEMET CEYLAN
Doktora
Türkçe
2022
TurizmAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYKAN ÇİZEL
- Analysis and prediction of noise propagation for commercial vehicle rear axle design
Ticari araçların arka aks tasarımında gürültü oluşumunun analizi ve tahmini
MUSTAFA YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT ZİYA DOĞAN
- Döküm en AC 43300 alüminyum alaşımının kısa ömürlü yorulma davranışı modelinin incelenmesi ve modelin parça tasarımında kullanılması
Investigating low cycle fatigue properties of casting en AC 43300 aluminum alloy and using on a bracket design
AYKUT TURNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN DİKİCİOĞLU
- Sembolik devre analizi
Sembolic circuit analysis
RECAİ OKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN KUTMAN