Ulusal çıkar ve dış politika: Türk dış politikasının belirlenmesinde ulusal çıkarın rolü 1983-1991
National interest and foreign policy: The Role of national interest in the determination of Turkish foreign policy: 1983-1991
- Tez No: 62420
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜRKKAYA ATAÖV
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
ÖZET Bu tez Türk dış politikasını içsel etkenler açısından ve ulusal çıkar kavramı çerçevesinde incelemektedir. Turgut Özal'ın liderliğindeki Anavatan Partisi iktidarları döneminde Türk dış politikasını inceleyen bu çalışma, iş çevreleriyle, bürokrasi ve siyasal iktidarın ulusal çıkar algılamalarında ortaya çıkan farklılıkların dış politika alanına nasıl yansıdığını ele almıştır. Bunun için dış ekonomik ilişkiler ve ulusal güvenlik konulan örnek olaylar olarak seçilmiştir. Tezin birinci bölümünde, kuramsal bir çerçeve çizilerek, ulusal çıkar kavramı ve devlet-sınıf ilişkilerinin niteliği üzerinde durulmuştur. Burada Nicos Poulantzas'm geliştirdiği 'devletin göreli özerkliği' modelinin, kuramsal olarak dış politika sürecim açıklamada kullanılabileceği varsayımından hareket edilmiştir. Bu bölümde ayrıca, incelenen dönemde, olgusal olarak devlet-sınıf ilişkilerinin aldığı biçim ile Turgut Özal'ın liderliğindeki Anavatan yönetimlerinin dış politika özelliklerine değinilmiştir. İkinci bölümde. Dış Ekonomik İlişkiler başlığı altında Türkiye'nin 1980'lerin ortalarına dek Ortadoğu ve İslam ülkelerine açılımı, bu bölgedeki pazar olanakları daralınca, Avrupa Topluluğu ile ilişkileri yoğunlaştırması ve tam üyelik başvurusu, Toplulukla ilişkilerde istenilen sonucu elde edemeyince ve başvuruya olumlu yanıt alamayınca Karadeniz Ekonomik İşbirliği projesini ortaya atması süreçleri incelenmiştir. Bu politikalarda iş çevreleri ile bürokrasi ve siyasal iktidarın uyum içinde hareket ettikleri ve devletin hem içte hem de dışarıda iş dünyasının arkasında olduğu saptanmıştır. 'Realpolitik ile Ekonomi Politik Arasında Kıbrıs' başlığını taşıyan üçüncü bölümde, dış politikanın güvenlik boyutunu ilgilendiren yönü yine iş çevreleri, siyasal iktidar ve bürokrasinin askeri kanadı arasındaki ilişkiler çerçevesinde ele alınmıştır. Türk iş dünyasının belli bir kesiminin Kıbrıs'ı Türkiye'nin AT ve ABD ile ilişkilerinde bir yük olarak gördüğü ve siyasal iktidarın da bu doğrultuda Kıbrıs sorunundan kurtulmak için ödün verici bir tutum içinde olduğu anlatılmıştır. Hükümetin bu tutumu karşısında, konuya ulusal güvenlik açısından yaklaşan Türk Silahlı Kuvvetleri 'nin bu sorunun tek yanlı ödünler verilerek çözülmesine karşı çıktığı ve hükümetin bu alanda istediği sonuca ulaşamadığı ortaya konmuştur. 284
Özet (Çeviri)
SUMMARY This thesis tries to analyse Turkish foreign policy between 1983-1991 by focusing on the internal factors and by using the concept of national interest. It argues that the three main sectors which contribute to the formation of foreign policy -bureaucracy, political power and the business class- may have different perceptions of national interest, and these differenciations in perceptions are manifested in foreign policy. The first chapter, which develops the theoretical framework, analyses both the concept of national interest and the relationship between the state and social classes. Nicos Poulantzas's theory of 'the relative autonomy of the state' is adopted as a theoretical framework. The state-society relationships in Turkey particularly in the 1980s and the main characteristics of the foreign policy of the Özal governments are briefly outlined. The second chapter, which is entitled 'Foreign Economic Relations' examines the role of the business class in Turkey's foreign economic relations. It argue that the state, in terms of its political power and bureaucracy, acted in agreement with business interests in economic matters. Turkey tried to open up to the Middle East in the early years of this period but with on account of the decreasing market opportunities in this region, Turkey tried to give a new boost to its relations with the European Community culminating in its application for full membership in April 1987. Disappointed with the EC's attitude and reply to Turkey's application, Turkey initiated a new project -the Black Sea Economic Region, although the succesive governments in Ankara in no way gave up their aim for full membership in that European body. The third chapter brings forth the dichotomy between political power and business on the one hand, and the military on the other, concerning the Cyprus issue. Big business considered the Cyprus problem as an obstacle in Turkey's relations with the EC and the USA. Although the Turkish government generally agreed with this approach, it was not possible to find a solution to the dispute due mainly to the opposition of the Turkish army which purported to place the security interests of the country over the short-term economic interests. T.B. 285 tflcrfflBll «HŞJ
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Avrupa Para Birliği ve Türk ekonomisine etkileri
European Monetory Union and its impact on the Turkish economy
VEYİS FERTEKLİGİL
- Körfez Savaşı sonrası Türkiye, Yunanistan ve Suriye'nin savunma politikalarının Türk dış politikasına etkileri
Effects of Turkish, Greek and Syrian defense policies on Turkish foreign policy after the Gulf War
BURAK ÇINAR
- Dış politika ve kimlik: İnşacı perspektifinden Kazak dış politikasının analizi
Foreign policy and identity: Analysis of Kazakh foreignpolicy from constructivist perspective
KALDYGUL ADILBEKOVA
Doktora
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAAN DİYARBAKIRLIOĞLU
- Avrupa Birliği sürecinde Yunanistan'a yönelik Türk dış politikasının dönüşümü: Neoklasik realist bir analiz
The transformation of Turkish foreign policy towards greece during the European Union process: A neoclassical realist analysis
TUĞCAN DURMUŞLAR
Doktora
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerDokuz Eylül ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İREM AŞKAR KARAKIR