Usûl-u selâse bağlamında Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın Marifetnamesi
Marifetname in the context of usûl-u selâse
- Tez No: 625016
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET CÜNEYT GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetname, Usul-i selase, Kelam, İlahiyât, Nübüvvet, Sem'iyyat, Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetname, Usul-uselase, Kalam, Theology, Prophecy, Sam'iyyat
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Bu çalışmada 18. yüzyılda yaşamış olan büyük mütefekkir Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın (1703/1798) Marifetname adlı ansiklopedik eserinde geçen İslam'ın üç temel esası olan usul-i selâse ile ilgili olarak ortaya koymuş olduğu kelami görüşler ele alınmıştır. İslam ilmine dair çeşitli eserler kaleme almış olan İbrahim Hakkı, dini ve pozitif ilimlerde saygın bir yer edinmiş büyük bir ilim adamı ve mütefekkirdir. Bu konuyu seçmemizde bize kaynak olan Marifetname adlı eser içerik ve üslubunun özgün olması bakımından bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Araştırmamızı üzerinde yoğunlaştırdığımız Marifetname, çok yönlü bir eserdir ve bu esere dair pek çok çalışma da mevcuttur ancak bu eser üzerinde birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen tespit edebildiğimiz kadarıyla itikadi yönden incelenmemiş, müstakil bir çalışma yapılmamıştır bu sebeple de bu çalışmamızda İbrahim Hakkı'nın Marifetname'sindeki Kelami unsurları ele almaya çalıştık. Bu araştırmada Ehl-i sünnet inancının temelini oluşturan kelami inanç sistemi ve İbrahim Hakkı'nın bu Kelami görüşleri karşısındaki ilmi konumu ele alınmıştır. Bu çalışmanın konusu İbrahim Hakkı'nın Kelam ilmi ile alakalı görüşlerinin bir araya getirilmesi ve değerlendirilmesinin yapılmasıdır. Bu çalışmanın temel amacı İslam dünyasına eserleriyle büyük katkı sağlayan İbrahim Hakkı'yı tanıtmak onun Kelam konularına getirdiği orijinal yaklaşımlarını tespit ederek fikirlerini İslam dünyasının istifadesine sunmaktır. Bu çalışmada öncelikle Marifetname hakkında genel bir bilgi verilmiş daha sonra İbrahim Hakkı'nın hayatı ve eserleri inceleme konusu yapılmıştır. Sonra da sırasıyla İlahiyat Nübüvvet ve Sem'iyyat konularına ilişkin yaklaşımlarına yer verilmiştir. Bu çalışmayla İbrahim Hakkı'nın kelami konulardaki görüşleri tahlil ederek ilim dünyasına yaptığı tesir tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu yapılan çalışma bir yönüyle 18. yüzyıl İslam coğrafyasının itikadi anlayışına da ışık tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the theological opinions put forward by a great thinker, İbrahim Hakkı, who lived in the 18th century, which are related to the“Usul-ü selâse”of Islam mentioned in his encyclopaedic work Marifetname have been assessed. Authoring several works about Islamic science, İbrahim Hakkı is a great scholar and thinker who gained a prominent position in both religious and empirical sciences. This invaluable source has become our main topic in that it is rich in content and has a unique tone. The book on which we focused our research is versatile and has been subjected to several studies, though they did not analyze it in terms of faith and no self-contained study exists, thereby leading us to handle this work with reference to Kalam. In this study, the Kalam belief system which makes up the core of the followers of Mohammad as well as İbrahim Hakkı's scholar position in the face of Kalam science are to be analyzed. The main purpose of this study is to introduce İbrahim Hakkı, who contributed greatly to the Islamic world with his works, to identify his original approaches to Kalam issues and to present his ideas to the benefit of the Islamic world. Beginning with a general outline of Marifetname, the study includes İbrahim Hakkı's biography besides his works, followed by his approaches to divinity (Theology), being a prophet (Nubuwwah) and afterlife (Semiyyat), respectively. Making an analysis of İbrahim Hakkı's opinions about the topics in Kalam, it is aimed to identify their impacts on the world of Islam, shedding new light in a sense on 18th century belief system of the Islamic world.
Benzer Tezler
- Ahmed Bîcan'ın Envârü'l-Âşıkīn eserininin kelâmi yönden incelenmesi
The work of Ahmed Bîcan's Envârü'l-Âşikīn the examination of the theal
AHMET EMİN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN BULUT
- Nübüvvet tartışmaları-Ebu'l-Hasan El-Eş'arî ve Ebû Ali El-Cübbâî örneği-
Prophethood discussions -Abu'l-Hasan al-Ash'ari and Abu Ali al-Jabbai example-
ÖMER FİDANBOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET AKGÜÇ
- Eş'arî ve Maturîdî düşüncede nübüvvet anlayışı
Prophet understanding in thought Eş'arî and Maturîdî
MEHMET ŞERİF MARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SALİH GEÇİT
- Ehl-i sünnetin nübüvvet anlayışı ve savunması (Mâtürîdî-Bâkıllânî örneği)
Prophethood concept and defense in ahl al-sunnah (An example of Maturidi-Bakillani)
CENGİZ ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKırklareli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİKAİL İPEK
- Kelam literatüründe nübüvvet karşıtlığı sorunu
The problem of opposition to prophethood in kalam literature
LÜTFİ BOZKALE