Geri Dön

Alevî-Bektâşî inanç sisteminde mitolojik unsurların tespiti ve değerlendirilmesi

The identification and assessment of mythical elements in Alevi-Bektashi belief system

  1. Tez No: 625660
  2. Yazar: SALİH EMRE KARAYEL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ ALBAYRAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Felsefe, Sosyoloji, Religion, Philosophy, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

Mitoloji, insanlığın genel anlamda evreni anlama ve anlamlandırma bağlamında ortaya koyduğu ürünler olarak ifade edilir. İçeriğinde hayal ürünü unsurları barındıran, bununla birlikte gücünü gerçekle olan bağlantısından alan mitler, içinden çıktığı toplumun kültür hazinesinin temel taşlarını oluşturarak, bireylerin milli bilince ulaşmasında önemli işlevler üstlenmişlerdir. Sosyal ve kültürel birer olgu olarak karşımıza çıkan mitler, toplumların sosyal ve dini yaşamında varlığını bir şekilde hissettirmeyi başarmışlardır. Şüphesiz içinde inanç unsurları ve dini ögeleri barındırması ve yaşadığı dönem itibariyle“kutsal”ve“gerçek”kabul edilmesi sebebiyle mitler, toplum hayatının şekillenmesinde bir başka önemli unsur olan“din”ile karşılıklı etkileşim içinde olmuştur. İşte bu yüzden mitler, tarih boyunca içinden çıktığı toplumların inançsal boyutta algılayış biçimlerini yansıtan ürünler olarak kabul edilmiş, bu sebeple de milletlerin kültürleri, kökenleri ve yaşantıları hakkında gizli kalmış bilgilerin gün yüzüne çıkarılmasına yardımcı olan kaynaklardan biri olarak kabul edilmiştir. Çalışmaya konu olarak seçilen Alevî-Bektâşîliğin birçok farklı inanç sistemi ve kültürden etkilenerek senkretik bir yapı oluşturduğu görülmüş, bu çok katmanlı yapının oluşumunda mitik unsurların etkisinin çok güçlü olduğu tespit edilmiştir Araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde mit ve mitoloji kavramı, mitlerin işlevi, mit türleri ve mitolojinin tarihi gelişimi üzerinde duruldu. İkinci bölümde Alevî-Bektâşîliğin oluşum süreci ve tarihçesi açıklandı. Üçüncü bölümde ise ilk önce Alevî-Bektaşî inanç sisteminde mitik unsurlar tespit edildi, daha sonra da tespit edilen bu unsurların değerlendirmesi yapıldı.

Özet (Çeviri)

Mythology is defined as the products produced by the humans in order to understand and explain the universe in general. Involving imaginary elements, myths take power from their bond with the reality, have undertaken significant functions to allow the individuals attain national consciousness by forming the base for the cultural assets of the society they have arisen from. As social and cultural phenomena, myths influence the social and religious lives of the societies. Certainly owing to the fact that myths involve elements of belief and religion and they are deemed to be“sacred”and“real”in their era, they have been in interaction with another important element,“religion”, in shaping the social life. Consequently, myths have been regarded as products reflecting their society's belief-related conceptions throughout the history. Therefore, they are accepted as one of the sources that help the revealing of the hidden information about the cultures, roots and lives of nations. The research subject, Alevi-Bektashism was observed to form a syncretic structure under the influence of several different belief systems and cultures. Mythical elements were found to have a significant effect in the formation of this multi-layered structure. The research consisted of three parts. In the first part, the concept of myth and mythology, the functions and types of myths and the historical development of mythology were discussed. In the second part, the formation and history of Alevi-Bektashism were explained. In the third part, the mythical elements in Alevi-Bektashi belief system were identified and these elements were assessed.

Benzer Tezler

  1. Çamiçi beldesinde dini hayat: Alevilik üzerine sosyolojik araştırma

    Religious life at Çamiçi sociological research on Alewiism

    RECEP CENGİZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    SosyolojiFırat Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MAHMUT ATAY

  2. Hristiyanlık üzerinden Aleviliğe bakış: Teoloji, ritüel ve sosyal açıdan bir karşılaştırma

    An overviev of Alawism through Christianity: A comparison in terms of theology, ritüel and social

    İSHAK BIÇAKCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ BATUK

  3. Velâyetnâmelerde yol ve yolculuk: Halk bilimi ve tasavvuf bağlamında karşılaştırmalı bir inceleme

    The path and journey in velayetnames: A comparative analysis within the context of folklore and mysticism

    ELİF ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Halk Bilimi (Folklor)İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ OSMAN ABDURREZZAK

  4. Alevi-Bektaşi inanç sisteminde hiyerarşik yapı: Çubuk havzası aleviliği örneği

    The hierarchical stucture in belief system of Alevi-Bektashi: the example of alevism the of Çubuk

    MEHMET ERSAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Halk Bilimi (Folklor)Ege Üniversitesi

    Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİMCAN İNAYET

  5. Nevşehir-Hacıbektaş ilçesi alevi-bektaşi inanç sisteminde eski Türk inançlarının izleri

    Traces of ancient Turkish beliefs in Nevşehir Hacibektaş district alevi – bektashi belief system

    FATMA KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ