Mimari mekânı anlam-özne ilişkisi üzerinden kavrayışa dair bir çözümleme
A study on the architectural space in terms of meaning and subject relationship
- Tez No: 626171
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TERCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Sorunları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu çalışma, mimari mekânı beden ile deneyimleyen öznenin mekân ile arakesit bağlamında kurduğu yolculuğun kuramsal düzlemde çözümlenmesidir. Bu çözümleme, öznenin kendi öz mekânı olan bedende ikamet ederken mimari mekân deneyimi sürecinde, pratikte mimarlık nesnesi ile yaşadığı karşılaşmaların somut göstergelerinin teorikteki karşılıklarının okunması yöntemi ile yapılmıştır. Dizgelerini beden-mekân-deneyim ekseni temelinde kuran öznenin, bu dizgeleri bağlayıcı kuvvesini ise anlam ekseni oluşturmuştur. Öznenin anlam temelinde oluşturduğu eksen ile imlenen ise, mekânı bir deneyimleme yolu olan tapınma eylemidir. Dünyada olmaklığı ile mimari mekânda olmaklığının benzer bir karşılaşmalar seremonisi ortaklığı içindeki özne, anlam ekseni merkezli bağlayıcı kuvvesinin felsefesini ise İslâm teolojisi özüne dayalı bir tapınma eylemi ile kurmuştur. Öznenin tapınma mekânı olan mimarlık nesnesi ile karşılaşması kavramsal düzeyde ele alınan ve disiplinlerarası çapraz okumalar ile oluşturulan bu çalışmada amaç, öznenin anlamını inşa ettiği tapınma eylemi sürecinin karşılaşmalarını yolculuğuna tanıklık edebilecek bir çözümleme sunarak bunun mimarlığın kuramsal alanında mimarlık bilgisi üretimine katkı sağlayacak bir çalışma olarak yer edinmesidir. Tüm tez boyunca özne üzerinden yapılan kavramsal çözümlemeler öznenin öncelikle sınır ve çerçevesinin oluşturulmasıyla başlamıştır. Öznenin tapınma deneyimi ile fiziksel ve metafiziksel olan arasında aracı rol üstelenen mimari mekân ile karşılaşması üç temel kavramsal başlık altında değerlendirilmiştir: anlamlama, algılama, yorumlama. İlk bölümde giriş ile tanımlanan sorunsal ve amaç ile ilgili bilgilerin aydınlatılmasından sonra ikinci bölümde, bedensel deneyimi gerçekleştiren öznenin üç alt başlıkta çözümlemesi yapılarak; anlamını kurduğu tapınma eylemi ile olan ilişkisi düşünsel düzlemde açıklanmıştır. Anlamlama, tezin içeriğinde yer almamasına rağmen karşılaşmanın kavramsal sürecini oluşturabilmek için ilk adımı oluşturan temel bir aşama olduğu için yalnızca diyagramda yer almaktadır. İkinci bölümde öznenin dünya ile kurduğu anlamsal bağın açıklığa kavuşturulmasından sonra üçüncü bölümde, algılama temel başlığı ile öznenin tapınma eylemini gerçekleştireceği mekânı ile olan fenomenolojik ilişkinin çözümlemesi yapılmıştır. Dördüncü bölümde ise, yorumlama temel başlığı ile öznenin algılama başlığı altındaki tapınma deneyimini gerçekleştirdikten sonraki sürecinde, bu deneyimin mimarlık arakesitindeki hermeneutiksel ilişkisinin çözümlemesi yapılmıştır. Mimari mekânı, anlamı imleyen tapınma, özneyi imleyen beden ile ilişkisi üzerinden kavrayışın kuramsal düzlemde çözümlemesini yapmak, hem pratikte hem de teorikte öznelerden oluşan mimarlık-bilgisi alanlarına katkısı için tekrar, yenilenerek, farklı konu ve bağlamlarda ele alınması gerekli bir çalışma yöntemi olarak görülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study is a theoretical analysis of the journey of the subject experiencing architectural space with the body in the context of space and intersection. This analysis was carried out by reading the theoretical equivalents of the concrete indicators of the encounters with the object of architecture in practice during the architectural space experience while residing in the body which is the subject's own space. The subject which establishes its systems on the basis of body-space-experience axis, and the binding force of these systems are the axis of meaning. What is marked by the axis formed by the subject on the basis of meaning is the act of worship which is a way of experiencing space. He established the philosophy of the subject within the ceramony of similar encounters with the existence of being in the world and in the architectural space, and the philosophy of the binding force based on the meaning axis with a worship action based on the essence of Islamic theology. The aim of this study, which is discussed at the conceptual level and is created by cross-disciplinary cross-readings, is to present an analysis that can witness the encounters of the subject's worshiping process in the field of architecture and contribute to the production of architectural knowledge. . Throughout the thesis, conceptual analyzes made on the subject started with the establishment of the boundary and frame of the subject. The encounter of the subject with the architectural space, which acts as a mediator between the worship experience and the physical and metaphysical ones, has been evaluated under three basic conceptual headings: meaning, perception, interpretation. In the first part, after explaining the problematic and objective-related information defined by the introduction, in the second part, the subject performing the physical experience is analyzed in three sub-headings; The relationship between the meaning of worship and the meaning of worship is explained in the intellectual plane. Although meaning is not included in the content of the thesis, it is only included in the diagram as it is a basic stage that constitutes the first step in order to form the conceptual process of the encounter. In the second part, after the clarification of the semantic connection of the subject with the world, in the third part, the phenomenological relationship with the place where the subject will perform the act of worship is analyzed. In the fourth part, the hermeneutical relationship of this experience in the architectural intersection is analyzed in the process after realizing the worshiping experience of the subject under the title of perception and the subject of perception. It is seen as a method of working that needs to be analyzed in different subjects and contexts in order to make the theoretical analysis of the understanding through the relationship between the worshiping-subject and the body marking the meaning, and to contribute to the fields of architecture-knowledge consisting of subjects both in practice and in theory.
Benzer Tezler
- Atmosferik ruh halleri üzerinden mimari atmosferi deşifre etmek: Alternatif bir mekân okuması
Deciphering the architectural atmosphere through atmospheric moods: An alternative space reading
BAHAR GÖKÇEN KUMSAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- A spatial conception based on walking: Critical walk
Yürümeye dayalı mekânsal bir kavrayış: Eleştirel yürüyüş
NİLSU ALTUNOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- A transdiscursive enquiry on urban identity
Kentsel kimlik üzerine söylemötesi bir sorgulama
AVŞAR KARABABA
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA AYDINLI
DOÇ. DR. LENA HOPSCH