Alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak Türk Ceza Muhakemesi sisteminde uzlaştırma
Reconciliation as an alternative dispute resolution method in Turkish Criminal Procedure System
- Tez No: 626673
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BEHİYE KAZANCI EKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Alternatif uyuşmazlık çözümü, uyuşmazlıkları dava yoluna alternatif olarak veya dava yolunu bütünleyen yargılama dışı bir süreçte ve mücadeleci olmayan bir metotla çözmeyi hedefleyen bir dizi yöntem ve yaklaşımı ifade etmek için kullanılan genel bir terimdir. Uyuşmazlıkların yargılama dışı bir yoldan çözümü fikri yeni değildir. Tarih boyunca bireyler ve topluluklar, uyuşmazlıkları çözümlemek ve tüm taraflarca kabul edilebilir bir uzlaşmaya ulaşmak için çok çeşitli (yargılama dışı) geleneksel yol ve yöntemler kullanmışlardır. Alternatif uyuşmazlık çözümünün tarihsel süreçte bir tecrübeden kurumsal bir yapıya evrilmesinde; dava yolunun sebep olduğu aşırı gecikme ve masrafları azaltarak yargılama sistemindeki tıkanıklıkları gidermek, uyuşmazlık çözüm usullerine toplumsal katılımı arttırarak bireysel ve toplumsal barışın tesisine katkıda bulunmak, adalete erişimi kolaylaştırmak ve daha“etkili”bir uyuşmazlık çözüm süreci sağlamak yönünde dört temel motivasyon kaynağının etkisinden söz edilebilir. Alternatif uyuşmazlık çözüm metotlarının ceza hukuku alanında uygulama bulması ise onarıcı adalet anlayışının düşünsel temellerinden doğmuştur. 20. yy'ın ikinci yarısında çağdaş ceza adaleti anlayışının yetersizliklerine dair tespit ve çözüm önerileri üzerinden şekillenen ve yeni bir adalet anlayışına evrilen bu düşünüş şekli özetle; suça vücut veren fiili öncelikle devlet iradesine karşı gerçekleştirilmiş bir eylem değil, kişiler arası ilişkileri zedeleyen bir eylem olarak değerlendirmesi ve suça verilecek tepkide cezalandırmaya odaklanmak yerine, suçtan doğrudan etkilenenlerin ortak katılımıyla gerçekleşen iletişime dayalı bir süreçte suçun neden olduğu maddi ve manevi kayıpların mümkün olduğunca yerine konulmasına odaklanır. Onarıcı adalet anlayışının en yaygın programlarından biri olan ve karşılaştırmalı hukuk ile uluslararası hukukta yaygın olarak mağdur-fail arabuluculuğu olarak tanınan çözüm yöntemi 2005 yılından bu yana güncel adıyla“uzlaştırma”başlığı altında Türk Ceza Adaleti sisteminin de bir parçasıdır. Türk mevzuatında uzlaştırma kurumuna dair temel kaynağın 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu olduğu söylenebilir. Ceza Muhakemesi Kanununun 253/25. maddesi gereğince Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanarak 05.08.2017 tarih ve 30145 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe giren Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği de ayrıntılı düzenlemeler içeren temel bir kaynak konumundadır. Uzlaştırma sürecine konu olabilecek suç tiplerinin belirlenmesi ile ilgili genel ilke ve istisnalar, Ceza Muhakemesi Kanununun 253. maddesinin ilk üç fıkrasında düzenlenmiştir. Türk ceza muhakemesi sisteminde uzlaştırma kural olarak soruşturma evresinde işletilmesi gereken bir süreç olarak öngörülmüştür. CMK' nın 253/4. maddesi ile“soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tâbi olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması hâlinde”, dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderileceği belirtilerek, koşulların mevcudiyeti halinde uzlaştırma yolunun işletilmesi zorunluluğu öngörülmüştür. Uzlaştırma yöntemiyle hedeflenen süreç, dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderilmesinin ardından, uzlaştırmacı görevlendirilmesi, uzlaştırmacı eliyle taraflara uzlaşma teklifinde bulunulması, teklifin kabulü halinde uzlaştırma müzakerelerinin gerçekleştirilmesi, uzlaşma anlaşmasının sağlanması halinde ceza muhakemesine son verilmesi şeklinde tarif edilebilir.
Özet (Çeviri)
Alternative Dispute Resolution (ADR), is a general term that indicates a series of non-challenging, non judicial procedures aiming to resolve the disputes. Idea of resolving disputes thorough a non judicial procedure is not a new one since history shows us that human beings have always been used different (non judicial) traditional ways those carry out the sides of the dispute to an accaptable mediation. There are four fundamental motivations those form the basis for evolution of ADR from an elemental practice to a complex legal institution namely, avoidance of high expenses and delay of the conventional judicial remedies, contribution to individual and social peace through ensuring social participation to ADR procedures, simplifying accession to justice and providing more“effective”dispute resulition procedures. As a means of criminal justice, ADR methods originated from the fundamentals of Restorative Justice. That new criminal justice approach, built on the establisment of inadequacy of retributive justice and proposals of solutions, focuses mainly on the repairment of pecuniary losses and intangible damages caused by the offence within a process depending upon a communication between the victim and offender rather focusing on punishment as a reaction towards the offence. Since 2005, victim-offender mediation, which is one of the most common ADR methods both in comperative law and international law,has became a part of Turkish criminal Justice under the actual name of“reconciliation.”In Turkish Law, the main legal basis for reconciliation is the Law no. 5271 namely Criminal Procedure Law. Ministery of Justice issued a Regulation on Reconciliation in Criminal Procedure which entered in force in 05.08.2017 is also another and more detailed legal basis for reconciliatin in Turkish Law. General principles and exceptions for determination of the offences those can be subject to reconciliation process are set forth in the article 253 of Criminal Procedure Law. In Turkish criminal justice system, reconciliation is a process that should be carried out at the investigation phase. Art.253 of Criminal Procedure Code reads that if the crime which is under investigation, is subject to reconciliation, the public prosecutor shall send the file to Reconciliation Office. For that reason reconciliation-if all other causes required by law fulfilled - is one of the causes of action in Turkish criminal justice. After the appointment of reconciler, reconciliation process starts with a reconciliation proposal both to victim and offender. Both sides of the conflict should accept the proposal for the next phase of the reconciliation, namely, negotiations. At the end of the negotiations, the reconciler shall prepare a report and deliver that to the public prosecutor together with the copies of documents given to him/her. In case that a settlement is realized, how the settlement was reached shall be explained in detail in the report, containing the signatures of the parties. In case that the suspect fulfills his/her action all at once at the end of reconciliation, it shall be ruled that there is no ground for prosecution against him/her. In case that the requirements of reconciliation are not fulfilled after the decision to postpone opening law case, a public lawsuit shall be opened.
Benzer Tezler
- Türk ceza muhakemesi hukukunda uzlaştırma
The reconciliation in Turkish criminal procedure law
İLKAY ELBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukKocaeli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK DİREK
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında Türk Medeni Usul Hukuku açısından adil yargılanma hakkı
Right to a fair trial regarding Turkish Law of Civil Procedure in consideration of European Convention of Human Rights and the Desicions of European Court of Human Rights
SEZİN AKTEPE ARTIK
Doktora
Türkçe
2014
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ
- Ceza hukukunda alternatif uyuşmazlık çözüm yolları
Alternative remedies in criminal law
YAĞMUR TEMİZ GÜL
- Medeni Usul Hukukunda alternatif uyuşmazlık çözümü ve arabuluculuk
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA S. ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2003
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EJDER YILMAZ
- Alman Hukukunda vadesi gelmiş alacakların tahsilinde İnkasso Sistemi
Collection of overdue claims in Germany by the debt collecti̇on system
ASSİYE ALIMCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Hukukİstanbul Kültür ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ