Darülfünûn'dan üniversite sürecine; Türkiye'ye gelen mülteci Alman bilim insanları
From darulfunun to the university process; The refugee German scientists coming to Turkey
- Tez No: 626848
- Danışmanlar: PROF. DR. SİNEVER ESİN DAYI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk İnkılap Tarihi, Education and Training, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 604
Özet
Üniversite, bünyesinde, farklı kavram ve kurumları ihtiva etmektedir. Üniversite en genel tanımıyla, öğrenci ve öğretim elemanlarının bilginin alınması, üretilmesi, işlenmesi ve yayılmasına katkıda bulundukları ortam olarak değerlendirmektedir. Üniversitenin sözlükte geçen tanımı ise:“Bilim ve sanat dallarında öğretim yapan, mesleki eğitimi ve lisansüstü programları bulunan ve çeşitli dallarda diploma veren yükseköğretim kurumu”şeklindedir.“1933 Üniversite Reformu”, ise, çağdaş Türkiye inşa edilirken, bilimsel yeniliklerden faydalanmak ve bunları takip etmek amacıyla gerçekleştirilmiş bir eğitim reformudur.“1933 Üniversite Reformu”, her ne kadar eğitim alanında yapılan bir yenilik gibi görünse de, aslında bütün Türkiye'yi ekonomik, siyasi, sosyal, toplumsal, kültürel ve eğitimsel alanlarda derinlemesine etkiyen bir yenilik adımı olmuştur. Bir üniversiteyle birlikte devlet ve toplum hayatına girecek bilimsel yenilikler, Atatürk'ün hedeflediği“muasır medeniyetler seviyesine”ulaşabilmek için en önemli yol göstericisi olmuştur. Atatürk, İstanbul Darülfünûn'un işleyiş ve yapısına on yıl boyunca müdahale etmemiş, en üst eğitim kurumu olarak Türkiye'nin çağdaşlaşması sürecinde üzerine düşen görevleri yapmasını beklemiştir. Fakat Darülfünûn, Cumhuriyet Türkiye'sinin gerçekleştirdiği inkılâplara kayıtsız kalmış ve hatta inkılâpları eleştiren bir kurum olmaktan öteye gidememişti. Bu kapsam da üniversite reformu için Prof. Albert Malche, 1932 yılında Türkiye'ye davet edilmişti. A. Malche'ın hazırladığı raporunda belirtilen eksiklikler neticesinde 31 Temmuz 1933'te İstanbul Darülfünûnu kapatılmış ve yerine 1 Ağustos 1933'te İstanbul Üniversitesi açılmıştı. Türkiye'de“1933 Üniversite Reformu”, yaşanırken, Almanya'da 1933'te Adolf Hitler, iktidara gelmişti. A. Hitler'in ırkçı söylem ve politikaları, Almanya'dan bilim insanlarının göçüne neden olmuştu. Özellikle Yahudi kökenli, liberal, sosyal demokrat ve Hitler ideolojisine muhalif olan bilim insanları kıyıma uğramıştı. Her iki ülke tarihinde önemli bir yer tutan bu iki olay arasında önemli bir bağlantı noktası ortaya çıkmıştı. Türkiye'de gerçekleştirilmeye çalışılan reformla birlikte İstanbul'da kurulan yeni üniversite için öğretim üyesine ihtiyaç duyulmuş, bu ihtiyaca Hitler zulmüne uğramış Alman bilim insanları cevap vermiştir. Türkiye bu mülteci Alman bilim insanlarına kapılarını açarak hem insani bir adım atmış, hem de çağdaşlaşma süreci için gerekli olan alanında uzmanlaşmış bilim insanlarına sahip olmuştur. Mülteci Alman bilim insanları için zulüm olan 1933 senesi Türkiye için büyük bir şans unsuru doğurmuştur. Böylelikle Almanya 1933-1945 yılları arasında tarihinin en önemli bilim göçlerinden birini yaşamış; öbür yandan bu mülteci bilim insanlarını kabul eden ülke olan Türkiye, bilimsel çalışma ve araştırma yöntemlerinin uygulandığı çağdaş üniversite modeline geçişi gerçekleştirmişti.“Darülfünûn'dan Üniversite Sürecine; Türkiye'ye Gelen Mülteci Alman Bilim İnsanları”başlıklı bu çalışma ile mülteci bilim insanlarının Almanya'daki yaşamları, Türkiye'ye geliş süreçleri, Türkiye'deki yaşamları ve Türk akademik hayatına katkıları arşiv belgeleriyle incelenmişti.
Özet (Çeviri)
“1933 University Reform”is a reform fulfilled to benefit from scientific innovations and follow them while modern Turkey is being constructed. Although“1933 University Reform'' seems to be made in the field of education, it has become an innovation step that affects the whole Turkey deeply in political, social, cultural and educational areas. Scientific innovations, which will take part in state and social life via a university, has been the most important guide so as to reach the level of contemporary civilizations Ataturk aimed. Ataturk, didn't intervene in the mechanism and structure of Istanbul Darulfunun for ten years and expected to perform tasks as the highest educational institution in the process of Turkey's modernization. However, Darulfunun remains unresponsive to the revolutions carried out by the Republic of Turkey and even cannot be anything more than an institution criticizing the revolutions. In this context, Professor Albert Malche is invited to Turkey for the university reform in 1932. As a result of the report prepared by A. Malche, Istanbul Darulfunun is closed on July 31, 1933 and instead of it, Istanbul University is opened on August 1, 1933. While ”1933 University Reform“ is occuring in Turkey, Adolf Hitler comes to power in Germany in 1933. Adolf Hitler's racist discourse and politics cause to the migration of scientists from Germany. Especially the scientists whose origins are Jewish and who are liberal, social democrat and opponent to the ideology of Hitler are slaughtered. Between these two events, which have an important place in both of these countries' history, arise a significant junction point. Together with the reform trying to be carried out in Turkey, there arises a need for the lecturers for the new university established in Istanbul and the German scientists persecuted by Hitler respond to this need. By opening the doors and welcoming to these German scientists, Turkey both takes a humanistic step and has scientists specialized in their fields that is necessary for the modernization process. While the year ”1933“ is a persecution for the refugee German scientists, it causes to arise a chance factor for Turkey. Thus, Germany has experienced one of the most important scientific migration of its history between the years 1933-1945; on the other hand, Turkey as a country embracing the refugee scientists realizes the passing to the modern university model in which scientific study and research methods are applied. With the study titled ”From Darulfunun to the University Process; the Refugee German Scientists Coming to Turkey" the lives of the refugee scientists in Germany, their arrival process to Turkey, their lives in Turkey and their contribution to the academic lives of Turks are examined.
Benzer Tezler
- Türkiye'de üniversite reformları
University reforms in Turkey
HASİBE ÇETİN
Doktora
Türkçe
1997
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRİ BÜYÜKDÜVENCİ
- The establishment of art history as a discipline in Turkish universities (1870s-1960s)
Sanat tarihinin bir disiplin olarak Türkiye'deki üniversitelerde kuruluşu (1870'ler-1960'lar)
VERDA BİNGÖL
Doktora
İngilizce
2023
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Pozitivizmin Türk sosyolojisinin kuruluş sürecindeki etkileri
The effects of positivism on the formation process of Turkish sociology
UĞUR KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
SosyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALEDDİN TAŞ
- Akademisyenlerin anılarında Türkiye'nin üniversite serüveni (1933-1960)
Turkey's university adventure in the memoirs of academicians (1933-1960)
MERVE POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyografiDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA KIRKPINAR
- Analysis of making plans for development and flexibility
Üniversitelerin gelişme planlarının ve esnekliğinin analizi
VEHBİ CANER ÖCAL