Cinsiyet, cinsiyet ifadesi ve cinsel yönelim bilgisinin insanlık algısı üzerindeki etkisi
The effects of information of gender, gender expression and sexual orientation on perceived humaneness
- Tez No: 627188
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERAL GEZİCİ YALÇIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Cinsiyet dendiğinde sadece kadın ve erkek kategorileri değil, heteroseksüel ve eşcinsel gibi cinsel yönelim kategorileri ve aynı zamanda erkeksilik kadınsılık gibi cinsiyet ifadeleri de akla gelir. Bu cinsiyet kategorileri içinde öncelikle kadınlar ve eşcinseller olumsuz tutumlara, önyargılara ve ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Konuyla ilgili geçmiş çalışmalar cinsiyet kimliğine ve cinsiyet rollerine odaklanırken, özellikle son yıllarda cinsiyetin akışkan olduğunu ileri süren çalışmaların etkisiyle cinsiyet ifadesinin de önemi ortaya çıkmıştır. Ancak cinsiyet ifadesiyle ilgili henüz yeterince çalışma gerçekleştirilmemiştir. Örneğin, insandışılaştırma çalışmalarında kadınların daha sıcak algılandıkları ortaya konmuş ancak bunda cinsiyet ifadesinin önemi incelenmemiştir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, cinsiyet ifadesinin belirli bir kişiye insani özelliklerin atfedilmesindeki etkisini ortaya koymaktır. Mevcut araştırmada bu amaç doğrultusunda iki çalışma gerçekleştirilmiştir. Birinci çalışmada vinyet öykülerle, maskülen veya feminen cinsiyet ifadesine sahip olan, kadın veya erkek bir kişi, heteroseksüel veya eşcinsel şeklinde betimlenerek sekiz farklı koşul oluşturulmuştur. Toplamda 147 üniversite öğrencisinin katıldığı bu çalışmada, katılımcılardan yer aldıkları koşuldaki bireyin belirli insani özellikleri ne derece taşıdığını değerlendirmeleri istenmiştir. Çalışma sonucunda cinsiyet ve cinsel yönelimin temel etkisinin anlamsız ancak cinsiyet ifadesinin temel etkisinin anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır. Feminen cinsiyet ifadesine sahip kişilere maskülen koşullara göre insan doğasına ait özellikler (örneğin, sıcaklık, duygusallık, sosyallik) daha çok atfedilmiştir. Çalışmada hiçbir etkileşim etkisinin anlamlı olmadığı görülmüştür. İkinci çalışmada aynı işlem, bu sefer resimler aracılığıyla uygulanmıştır. Toplam 146 kişinin katıldığı bu çalışma sonucunda da cinsiyet ifadesi ve cinsel yönelimin temel etkilerinin anlamlı olduğu ancak cinsiyetin temel etkisinin anlamsız olduğu ortaya çıkmıştır. Birinci çalışmayla tutarlı bir şekilde, feminen cinsiyet ifadesine sahip olan bireylere insan doğasına ait özellikler maskülen koşulundakilere göre daha çok atfedilmiştir. Bunun yanı sıra, cinsiyeti fark etmeksizin eşcinsel bireylere de insan doğasına ait özellikler daha çok atfedilmiştir. Ayrıca bu çalışmada cinsiyet ve cinsiyet ifadesinin ortak etkisinin anlamlı olduğu, bu anlamlılığın insan biricikliğine ait özelliklerin (örneğin, nezaket, medeniyet, rasyonellik) atfedilmesinde ortaya çıktığı görülmüştür. İnsan biricikliğine ait özellikler en az maskülen kadın koşulundaki kişiye atfedilirken en çok maskülen erkek koşulundaki kişiye atfedilmiştir.
Özet (Çeviri)
When gender is referred to, not only gender categories (man and woman), but also sexual orientation and gender expression (masculinity and femininity) are thought. Among these gender categories particularly women and homosexuals face with negative attitudes, prejudices and discrimination. While previous studies in the literature focus on gender identity and gender roles, the importance of gender expression has emerged due to recent conceptualization of gender as fluid. However, there has not been enough studies on gender expression yet. For example, in dehumanization studies it has been found that women are perceived warmer, but the importance of gender expression has not been mentioned in this regard. Therefore, the aim of this study is to reveal the effect of gender expression on attributing human characteristics to a target person. In the present research, two studies were conducted to realize this purpose. In the first study, eight different conditions were created via vignettes. In the vignettes, a male or female character was depicted either as masculine or feminine (gender expression) and either as a homosexual or a heterosexual individual. There were 147 participants in the study. The vignettes were given to participants randomly and participants were asked to attribute human characteristics to the target person in the relevant condition. The result of the study showed that the main effect of gender and sexual orientation were not significant in attributing human characteristics whereas the effect of gender expression was significant. This effect emerged in attributing human nature characteristics (e.g., warmth, emotiveness, sociability). Participants ascribed human nature characteristics more to feminine target person compared to masculine target person. Any interaction effect was not significant. In the second study, the same procedure was applied but this time through pictures. As a result of the study, in which 146 university students participated, it was found that gender expression had a significant effect in attributing human characteristics consistent with the results of first study. The target person who has feminine gender expression was attributed more human nature characteristics than masculine target conditions. Moreover, there was significant main effect of sexual orientation. Homosexual targets were ascribed significantly more human nature characteristics than heterosexual target conditions. In addition, the interaction effect of gender and gender expression was significant in attributing uniquely human characteristics (e.g., refinement, civility, rationality) to the target person. Participants ascribed more uniquely human characteristics to masculine man target than masculine woman target.
Benzer Tezler
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Trans bireylerin zorunlu kadınlık ve erkeklik deneyimleri ve kimlik inşa süreçleri
Compulsory femininity and masculinity experiences of trans individuals and their identity building processes
ROZAY BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMersin ÜniversitesiKadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AZMAN
- Türkiye'de işyerlerinde queer liderlik performansının incelenmesi
Examining queer leaderhip performance in workplaces in Turkiye
GİZEM MUTIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİR ÖZEREN
- Transseksüel bireylerin, cinsiyet geçiş süreci sonrasındaki psikososyal özelliklerinin araştırılması ve derinlemesine incelenmesi
Investigation and in-depth analysis of psychosocial characteristics of transsexual individuals following gender transition
ALİ GÖKHAN EŞİM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN ÖNEN SERTÖZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM KUMAN TUNÇEL
DOÇ. DR. ÖZLEM SÜREL KARABİLGİN ÖZTÜRKÇÜ