Unipolar ve bipolar depresyon hastalarında elektrokonvulsif tedavinin bilişsel yan etkilerinin incelenmesi
Investigation of cognitive side effects of electroconvulsive therapy in patients with unipolar and bipolar depression
- Tez No: 627455
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜMİN KAZIM YAZICI
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Elektrokonvulsif tedavi, depresyon, bilişsel yan etkiler, görsel bellek, çalışma belleği, dikkat, yürütücü işlevler, Electroconvulsive therapy, depression, cognitive side effects, visual memory, working memory, attention, executive functions
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Hızlı ve etkili bir tedavi yöntemi olduğu bilinen elektrokonvulsif tedavi (EKT) sırasında görülen bilişsel yan etkiler bu tedaviye karşı isteksizliğin nedenlerinden biridir. Bu çalışmanın amacı EKT'nin kısa ve uzun dönemde bilişsel yan etkilerinin tespit edilmesi, bu yan etkilerin tedaviden sonra ne kadar devam ettiğinin, kalıcı olup olmadığının incelenmesi ve bilişsel yan etkileri kestirmeye yardım eden etmenlerin araştırılmasıdır. Bu çalışma Ocak 2017- Kasım 2018 tarihleri arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniğinde EKT ile tedavi edilen unipolar veya bipolar depresyon tanısı konulmuş hastaların dahil edildiği doğal izleme çalışmasıdır. Çalışmaya alınan hastalara çalışma hakkında bilgi verilmiş, çalışmaya gönüllü katıldıklarına dair onam formu imzalatılmış ve SCID-I (Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders- Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme Formu- DSM-IV) ile tanı doğrulanmıştır. Genel bilişsel değerlendirme için hastalara Standardize Mini Mental Test (SMMT) verilmiştir. Montgomery-Asberg Depresyon Ölçeği (MADDÖ) ve Klinik Global İzlenim ölçeği ile depresyonun şiddeti, Modifiye Antidepresan Tedavi Hikayesi Formu (Antidepresan Treatment History Form -ATHF) ile tedaviye direnç derecesi ölçülmüş; tedavinin bilişsel yan etkileri Benton Görsel Bellek Testi (Benton Visual Retention Test-BVRT), Stroop testi, Wechsler Yetişkinler için Zekâ Ölçeğinin (Wechsler Adult Intelligence Scale-WAIS) yargılama, benzerlik, sayı dizisi ve şifre alt ölçeği ve sözel akıcılık testleri ile incelenmiştir. Hastalar EKT'den önceki 3 gün (Vilk), EKT'den sonraki 3-7 gün içinde (Vson), 3 ay (V3) ve 6 ay sonra (V6) dört kez değerlendirilmiştir. Çalışmaya 24'ü unipolar, 14'ü bipolar depresyon olmak üzere toplam 38 hasta dahil edilmiştir. Hastaların tedavisi en az 3, en fazla 6 hafta devam etmiştir (5-13 seans). Unipolar ve bipolar depresyon tanısı olan hastalar arasında yaş ortalaması, cinsiyet dağılımı, toplam eğitim süresi, hastalık başlangıç yaşı, toplam depresyon dönemi sayısı, SMMT, ATHF, MADDÖ ve KGİ ölçeği puanları bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. EKT değişkenleri bakımından da gruplar arasından herhangi bir anlamlı fark tespit edilmemiştir. İyileşen ve tedaviye yanıt veren hastalarda nöbet sonrası yönelimin tedaviye yanıt vermeyen hastalara göre daha kısa sürede düzeldiği görülmüştür. Her iki grupta MADDÖ-T ve KGİ-Ş puanlarında başlangıca göre anlamlı azalma görülmüştür. Bulgular EKT'nin görsel bellek, çalışma belleği ve dikkat üzerinde olumsuz etkisinin olmadığını göstermektedir. Yürütücü işlevleri değerlendiren sözel akıcılık testinde EKT'den hemen sonra istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir kötüleşme olmakla birlikte tedaviden sonraki 3. ve 6. aylarda test puanları başlangıç değerlerinin üzerine çıkmıştır. Yürütücü işlevleri değerlendiren diğer test olan Stroop puanlarında EKT'den hemen sonra başlangıca göre düzelme gözlenmiş, 6. ayda başlangıç ölçümlerine göre anlamlı iyileşme tespit edilmiştir. Görsel işlem hızı, kısa süreli görsel bellek ve dikkati değerlendirmek için bakılan WAIS-şifre alt ölçeğinde tüm grup değerlerinde başlangıca göre 6. ayda anlamlı düzelme tespit edilmiştir. Dil becerileri, soyutlama, toplumsal rol ve uygulamaların ne ölçüde anlaşıldığını değerlendiren WAIS-benzerlik ve yargılama alt ölçeği testinin EKT'den etkilenmediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Cognitive side effects of electroconvulsive therapy (ECT), which is known to be a rapid and effective treatment method, is one of the reasons for reluctance to this treatment. The aim of this study is to determine the cognitive side effects of ECT in the short and long term, to examine how long these side effects continue after treatment and whether they are permanent and to investigate the factors that help to predict the cognitive side effects. This study was conducted at Hacettepe University Faculty of Medicine Department of Psychiatry, in a naturalistic design which included patients with unipolar and bipolar depression who were treated with ECT between January 2017 and November 2018. The patients included in the study were informed about the study, a consent form was signed on their voluntary participation, and the diagnosis was confirmed with SCID-I (Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders-Structured Clinical Interview Form for DSM-IV). Patients were given a Standardized Mini Mental Test (SMMT) for general cognitive assessment. The severity of depression was measured with the Montgomery-Asberg Depression Rating Scale (MADRS) and Clinical Global Impression Scale (CGI), and the degree of resistance to treatment with the Antidepressant Treatment History Form (ATHF). Cognitive side effects of the treatment were investigated with Benton Visual Retention Test (BVRT), Stroop test, Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS) comprehension, similarities, digit span, coding subscales and verbal fluency test. The patients were evaluated four times before ECT, within 3-7 days after ECT, 3 months and 6 months (V6) after ECT. A total of 38 patients, 24 of whom had unipolar depression, the remaining 14 had bipolar depression, were included in the study. Treatment of patients continued for a minimum of 3 weeks and a maximum of 6 weeks (5-13 sessions). No statistically significant difference was found between patients diagnosed with unipolar and bipolar depression with respect to age, gender, total education duration, age at disease onset, total number of depressive episodes, ATHF, MADRS and CGI scale scores. In terms of ECT parameters, there was no significant difference between the groups. It was observed that the patients who remitted or responded to the treatment had shorter postictal re-orientation times than the patients who did not respond to the treatment. There was a significant decrease in MADRS and CGI scores compared to the baseline in both groups. Findings show that ECT has no negative effect on visual memory, working memory and attention. Although there was a statistically insignificant deterioration in the verbal fluency test evaluating executive functions immediately after ECT, the test scores exceeded the initial values in the 3rd and 6th months after treatment. Stroop scores, another test evaluating executive functions, improved after ECT, and there was a significant improvement in the 6th month compared to baseline measurements. In the WAIS-coding subscale, which evaluates visual processing speed, short-term visual memory and attention, a significant improvement was detected in the total group at the 6th month compared to the baseline. The WAIS-similarities subtest, which evaluates verbal concept formation and verbal abstract reasoning and, WAIS comprehension subtest, which evaluates social knowledge and practical judgment in social situations were not affected by ECT.
Benzer Tezler
- Unipolar ve bipolar depresyonu olan hastalarda elektrokonvulsif tedaviye (EKT) cevabı kestirmeye yardım eden etmenler
Predictors of response to electroconvulsive therapy in patients with unipolar and bipolar depression
HATİCE OKUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜMİN KAZIM YAZICI
- Elektrokonvulsif tedavinin nötrofil/lenfosit oranına etkisi
The effect of electroconvulsive tharapy on neutrophil/lymphocyte ratio
NEHİR KÜRKLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH CANAN
- Elektrokonvülsif terapi uygulanan hastalarda genel anestezik ve kas gevşetici ilaçların hastaların hemodinamisine ve elektrokonvülsif terapi parametrelerine etkilerinin karşılaştırılması
Comparison of the effects of general anesthetic and muscle relaxant drugs on the hemodynamics and electroconvulsive therapy parameters in patients undergoing electroconvulsive therapy
EMRE ONUR BAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Anestezi ve ReanimasyonHacettepe ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE HEVES KARAGÖZ
- Elektrokonvulsif tedaviye bağlı bellek bozukluklarının derecesi ve çeşitli değişkenlerle ilişkisi
Degree of cogni̇ti̇ve impai̇rment in patient treated wi̇th ect andrelation wi̇th variables
SEVDA BAĞ
- Unipolar ve bipolar depresyon hastalarında monoamin oksidaz A düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of monoamine oxidase A levels in patients with unipolar and bipolar depression
AHMET ŞAHİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriDicle ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL UYAR